ବିଲାତିବାଇଗଣ
ବିଲାତିବାଇଗଣ
ବିଲାତିବାଇଗଣ ପୃଥିବୀର ପ୍ରାୟ ସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ପରିବା ରୂପେ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ । ଆଳୁ ଓ କନ୍ଦମୂଳକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ପରିବା ହିସାବରେ ଏହାର ସ୍ଥାନ ତୃତୀୟ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଏହି ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଆଜି କାଲି ବିଲାତିବାଇଗଣରୁ ରସ ବାହାର କରାଯାଇ ବ୍ୟବସାୟିକ ଭିତ୍ତିରେ ବିକ୍ରୟ କରାଯାଉଅଛି ।
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ମତରେ ଏହି ଫସଲ ମେକସିକୋ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକାର ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଷ ହେଉଥିଲା । ସେଠାରୁ ଏହା ସ୍ପେନ୍ର ନାବିକମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଇଉରୋପକୁ ଆସିଥିଲା । ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ବଣିକମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବିଲାତିବାଇଗଣ ଭାରତକୁ ଆସିଥିଲା ବୋଲି ଜଣାଯାଏ ।
ଖାଦ୍ୟ ମୂଲ୍ୟ
ବିଲାତିବାଇଗଣ ଏକ ସୁସ୍ଵାଦୁ ଓ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ । ଏଥିରେ ଶତକଡ଼ା ୧.୯ ଭାଗ ପୁଷ୍ଟିସାର, ୩.୬ ଭାଗ ଶ୍ୱେତସାର ଥାଏ । ଏହାଛଡ଼ା କାଲସିଅମ, ମ୍ୟାଗ୍ନେସିଅମ, ଲୌହ, ଫସ୍ଫରସ୍ ଆଦି ଧାତବ ଲବଣ ମଧ୍ୟ ରହିଥାଏ । ଏଥିସହିତ ଭିଟାମିନ୍ ଏ, ବି, ସି ମଧ୍ୟ ବିଲାତିବାଇଗଣରେ ରହିଥାଏ ।
କିସମ
ଅନେକ କିସମର ବିଲାତି ବାଇଗଣ ଆମ ଦେଶରେ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଗଛର ବଢ଼ିବା ଅନୁସାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଅଛି । ପ୍ରଥମଟି ହେଲା ଡିଟରମିନେଟ୍ (Determinate )ବା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପ୍ରକାର । ଏହି କିସମଗୁଡ଼ିକର ଉଚ୍ଚତା କମ୍ । ଫୁଲ ଗୁଡ଼ିକ ପେନ୍ଥା ପେନ୍ଥା ଫୁଟେ ଓ ଡାଳର ଶେଷ ମୁଣ୍ଡରେ ଫୁଲ ଫୁଟୁଥିବାରୁ ଡାଳ ଆଉ ବଢ଼େ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହିସବୁ କିସମରେ ଫଳ ଏକାଥରକେ ଧରିଥାଏ । ଏହି କିସମଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣତଃ ଅଳ୍ପ ଦିନରେ ଅମଳ ହୋଇଥାଏ।
ଦ୍ଵିତୀୟ ପ୍ରକାର କିସମକୁ ଇନଡିଟରମିନେଟ୍ (Indeterminate)ବା ଅନିର୍ଦ୍ଧାରକ କୁହାଯାଏ । ଏହି ଗଛର ଉଚ୍ଚତା ଅଧିକ । ଗଛ ବଢ଼ିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଫୁଲ ଓ ଫଳ ଧରିଥାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକ ବିଳମ୍ବରେ ପାରେ । ଏଥିରେ ଥର ଥର କରି ଅନେକ ଦିନ ଫଳ ଆସିଥାଏ ।
ବିଲାତିବାଇଗଣର ଫୁଲ ପେନ୍ଥା ପେନ୍ଥା ହୋଇ ଧରେ ଓ ପ୍ରତି ପେନ୍ଥାରେ ୨ ରୁ ୨୬ଟି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫୁଲ ଫୁଟିଥାଏ । ସେହିପରି ଗୋଟିଏ ପେନ୍ଥାରେ ୨ ରୁ ୨୦ଟି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫଳ ମଧ୍ୟ ଧରିବାର ଦେଖାଯାଏ । ପରୀକ୍ଷାରୁ ଜଣାଯାଇଅଛି ଯେ, କେତେକ ବିଲାତିବାଇଗଣ ଗଛରେ ପ୍ରାୟ ୭୦୦ ରୁ ୮୦୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫଳ ଧରିଥାଏ ।
ଆମ ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ କିସମ ଗୁଡ଼ିକର ନାମ ତଳେ ଦିଆଗଲା ।
|
କିସମ |
ଫଳର ଆକାର |
କେତେ ଦିନରେ ଅମଳ ହୁଏ |
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁଣ
|
|
ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପ୍ରକାର (Determinate type) |
|||
|
୧। ଉତ୍କଳ ପଲ୍ଲବୀ |
ଛୋଟରୁ ମଧ୍ୟମ |
୮୫ରୁ ୯୦ ଦିନ |
ଝାଉଁଳା ରୋଗ ନିରୋଧକ, ସଅଳ କିସମ, ଫଳବିନ୍ଧା ପୋକର ସହଣୀ ଶକ୍ତି ଅଛି । ମାଂସାଳ, ଫଳ ପାଚିଗଲେ ଫାଟିଯାଏ ନାହିଁ, ଫଳ ପାଚିଗଲା ପରେ ବହୁତ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରଖାଯାଇ ପାରେ । |
|
୨ । ପଞ୍ଜାବ ଛୁଆର |
ଛୋଟରୁ ମଧ୍ୟମ |
୯୦ ରୁ ୯୫ ଦିନ |
ଫଳ ପାଚିଗଲା ପରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରଖାଯାଇପାରେ । ଦୂର ସ୍ଥାନକୁ ପଠାଇଲେ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ନାହିଁ । |
|
୩। ଉତ୍କଳଦୀପ୍ତି |
ଛୋଟରୁ ମଧ୍ୟମ |
୮୦ ରୁ ୯୫ ଦିନ |
ଝାଉଁଳା ରୋଗ ନିରେ ଧକ, ସଅଳ କିସମ, ମାଂସାଳ, ଗୋଲ, ସଅଳ ଓ ବିଳମ୍ବରେ ଚାଷ କଲେ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଅମଳ ମିଳେ । |
|
ଅନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପ୍ରକାର (Indeterminate type) |
|||
|
୧। ଶକ୍ତି |
ମଧ୍ୟମ |
୧୦୦ ରୁ ୧୦୫ ଦିନ |
ଝାଉଁଳା ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ କିସମ । |
|
୨। ଅର୍କ ସୌରଇ |
ମଧ୍ୟମ |
୧୦୦ ରୁ ୧୦୫ ଦିନ |
ମାଂସାଳ, ପାଚିଗଲେ ଫଳ ଫାଟେ ନାହିଁ । |
|
୩। ଅର୍କ ବିକାଶ |
ମଧ୍ୟମରୁ ବଡ଼ |
୧୦୦ ରୁ ୧୦୫ ଦିନ |
ମାଂସଳ, ପାଚିଗଲେ ଫଳ ଫାଟେନାହିଁ । |
|
୪। ପୁଷାରୁବି |
ଛୋଟରୁ ମଧ୍ୟମ |
୯୦ ରୁ ୯୫ ଦିନ |
ରସାଳିଆ, ସଅଳ କିସମ । |
|
୫। ଉତ୍କଳ କୁମାରୀ |
ମଧ୍ୟମରୁ ବଡ଼ |
୯୦ ରୁ ୯୫ ଦିନ |
ଝାଉଁଳା ରୋଗ ନିରୋଧକ, ଗୋଲ,ଅଧିକ ଅମଳକ୍ଷମ । |
|
୬। ଉତ୍କଳ ଉର୍ବଶୀ |
ମଧ୍ୟମ ଆକାର |
୧୦୦ ରୁ ୧୦୫ ଦିନ |
ଝାଉଁଳା ରୋଗ ନିରୋଧକ କିସମ,ଲମ୍ବାଳିଆ, ମାଂସଳ, ଫଳ ପାଚିଗଲା ପରେ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରଖାଯାଇପାରେ । ଅଧିକ ଅମଳକ୍ଷମ । |
|
୭। ଉତ୍କଳ ରାଜା |
ମଧ୍ୟମରୁ ବଡ଼ |
୯୫ ରୁ ୧୦୦ ଦିନ |
ଝାଉଁଳା ରୋଗ ନିରୋଧକ କିସମ, ଗୋଲ, ଗାଢ଼ ଲାଲ, ଅଧିକ ଅମଳକ୍ଷମ । |
ଏକ ଏକର ଜମିରେ ବିଲାତିବାଇଗଣ ଚାଷ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସାମଗ୍ରୀ ।
- ମଞ୍ଜି – ୨୦୦ ଗ୍ରାମ୍ (ପ୍ରାୟ ୧ ଏକର ଜମି ପାଇଁ : ୧୨୫୦୦ ରୁ ୧୫୦୦୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତଳି ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ ।)
- ଖତ – ୧୦ ଗାଡ଼ି
- ସାର – ଯବକ୍ଷାର ଜାତୀୟ ସାର – ୟୁରିଆ ୮୭ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ବା କାଲସିୟମ
- ଆମୋନିଅମ ନାଇଟ୍ରେଟ୍ ୧୬୦ କିଲୋଗ୍ରାମ୍
- ଫସ୍ଫରସ୍ ଜାତୀୟ ସାର - ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସ୍ଫେଟ୍ – ୧୨୫ କିଲୋଗ୍ରାମ୍
- ପଟାସ୍ ଜାତୀୟ ସାର – ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ୍ – ୭୦ କିଲୋଗ୍ରାମ୍
- ମଞ୍ଜି ବିଶୋଧନ ପାଇଁ ଥିରାମ, କ୍ୟାପଟାନ୍ ବା ଏମିସାନରୁ ୩ ଗ୍ରାମ୍, ଆଗ୍ରୋମାଇସିନ୍ ବା ପ୍ଲାଣ୍ଟୋମାଇସିନ୍ ୧ ଗ୍ରାମ୍ ।
- ରୋଗ ଓ ପୋକ ଦେଖାଦେଲେ ସେଥିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ।
ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀ
ବିଲାତିବାଇଗଣ ଏକ ଶୀତଦିନିଆ ଫସଲ । କିନ୍ତୁ ଆମର ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଦିନେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଚାଷ କରାଯାଇପାରେ । ପୁରୀ, ଗଞ୍ଜାମ, ବାଲେଶ୍ୱର, କଟକ ପ୍ରଭୃତି ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷାଦିନେ ଲଗାଇଲେ ଏଥିରେ ଫୁଲ ଧରେ । କିନ୍ତୁ ଦିନବେଳା ଗରମ ହେଉଥିବାରୁ ଫଳ ନଧରି ଫୁଲ ଝଡ଼ିଯାଏ । ତେଣୁ ଏହି ସବୁ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରେ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ବିଲାତିବାଇଗଣ ଲଗାଇବା ଉଚିତ୍ ।
ବାଲିଆ, ଦୋରସା ବା ପଟୁମାଟିରେ ବିଲାତିବାଇଗଣ ଭଲ ହୁଏ । ପାଣି ଜମି ରହୁଥିବା ଜମିରେ ବିଲାତି ବାଇଗଣ ଚାଷ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଛାଇ ଜାଗା ମାନଙ୍କରେ ବିଲାତି ବାଇଗଣ ଲଗାଇଲେ ଗଛ ଡେଙ୍ଗା ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଅମଳ ଭଲ ହୁଏନାହିଁ ।
ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତି
ବିଲାତିବାଇଗଣ ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିବା ଉଚିତ୍ । ମଞ୍ଜିକୁ ପ୍ରଥମେ କାପଟାନ, ଥିରାମ ବା ଏମିସାନ୍ ପ୍ରଭୃତି ଔଷଧ ଗୋଳାଇ ବିଶୋଧନ କରନ୍ତୁ । ଉଚ୍ଚା ଜାଗାରେ ତଳି ପକାନ୍ତୁ । ଜମିକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଚାଷ କରି ମାଟିଗୁଣ୍ଡ କରନ୍ତୁ । ୧୦ ଫୁଟ ଲମ୍ବା ଓ ୩ ଫୁଟ ଚଉଡ଼ାର ୧୦ଟି ପଟି ତିଆରି କରନ୍ତୁ । ପଟିଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣତଃ ଜମିଠାରୁ ୪ ରୁ ୬ ଇଞ୍ଚ ଉଚ୍ଚା କରନ୍ତୁ । ପ୍ରତି ପଟିରେ ଖତ ଦୁଇ ଝୁଡ଼ି, ୩୫ ଗ୍ରାମ୍ ୟୁରିଆ, ୧୦୦ ଗ୍ରାମ୍ ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସ୍ଫେଟ୍ ଓ ୨୦ ଗ୍ରାମ୍ ମ୍ୟୁରେଟ ଅଫ୍ ପଟାସ୍ ଦେଇ ଭଲ ଭାବରେ ମିଶାଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ପ୍ରତି ପଟିରେ ୩ ଇଞ୍ଚ ବ୍ୟବଧାନରେ ସିଆର ଟାଣି ସେଥିରେ ମଞ୍ଜି ପକାଇ ଖତ ଓ ମାଟି ଦେଇ ଘୋଡ଼େଇ ଦିଅନ୍ତୁ ।- ବର୍ତ୍ତମାନ ପଟିଗୁଡ଼ିକୁ ଛଣ ଦ୍ଵାରା ଘୋଡ଼ାଇ ଝରାରେ ଅଳ୍ପ ପାଣି ଦିଅନ୍ତୁ । ତଳି ଘରା ଚାରିପଟେ ଗାମାକ୍ସିନ୍ ପକାଇ ଦେଲେ ପିମ୍ପୁଡ଼ି ମଞ୍ଜିକୁ ନଷ୍ଟ କରିବେ ନାହିଁ । ମଞ୍ଜିରୁ ଗଜା ହେଲାପରେ ନଡ଼ା ଗୁଡ଼ିକୁ କାଢ଼ିନେବା ଉଚିତ୍ ।
- ଗୋଟିଏ ପଟିରୁ ବାହାରୁଥିବା ତଳିକୁ ପ୍ରାୟ ଅଢ଼େଇଗୁଣ୍ଠ ବା ୧୦ ଡେସିମିଲି ଜମିରେ ରୁଆଯାଇ ପାରିବ । ଆଗରୁ କୁହାଯାଇଅଛି ଯେ ନିଗିଡ଼ା ଜମିରେ ବିଲାତିବାଇଗଣ କରିବା ଉଚିତ୍ । ପ୍ରଥମେ ଜମିକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଚାଷ କରି ମାଟି ଗୁଣ୍ଡ କରି ଦିଅନ୍ତୁ । ମଇ ଦେଇ ଜମିକୁ ସମତଳ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଜମିରୁ ଅଧିକ ପାଣି ଚାଲିଯିବା ପାଇଁ ନାଳର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରନ୍ତୁ ।
- ଏକ ଏକର ଜମି ପାଇଁ ୧୦ ଗାଡ଼ି ହିସାବରେ ଖତ ଦେଇ ମାଟିରେ ମିଶାଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ତଳି ରୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ଏକର ପିଛା ୨୨ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ୟୁରିଆ, ୧୨୫ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ସିଙ୍ଗଲ ସୁପର ଫସ୍ଫେଟ୍ ଓ ୧୬ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ମ୍ୟୁରେଟ୍ ଅଫ୍ ପଟାସ୍ ସିଆରରେ ଦେଇ ମାଟି ମିଶାଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ମନେ ରଖନ୍ତୁ ସିଆରରେ ସାର ଭଲ ଭାବରେ ନ ମିଶିଲେ ତଳି ମରିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ।
- ତଳିକୁ ରୋଇବା ପାଇଁ ଉପାଡ଼ିବାର ୫/୬ ଦିନ ଆଗରୁ ଖୁବ୍ କମ୍ ପାଣି ଦେବା ଉଚିତ୍ । ସାଧାରଣତଃ ୩ ଇଞ୍ଚରୁ ୪ ଇଞ୍ଚ ଉଚ୍ଚତାର ତଳି ରୋଇବା ପାଇଁ ଉପରୋକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
- ଧାଡିକୁ ଧାଡ଼ଇ ବ୍ୟବଧାନ ୨ ଫୁଟ (୬୦ ସେ.ମି.) ଓ ଧାଡ଼ି ଭିତରେ ବ୍ୟବଧାନ ଏକରୁ ଦେଢ଼ ଫୁଟ (୪୫ ସେ.ମି.) ରଖି ତଳି ରୁଅନ୍ତୁ । ତଳି ରୋଇବାର ୧୫ ଦିନପରେ ଜମିକୁ ହାଲୁକା ଭାବେ କୋଡ଼ାଖୁସା କରି ୩୩ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ୟୁରିଆ ଓ ୧୬ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ମ୍ୟୁରେଟ ଅଫ୍ ପଟାସ୍ ଦେଇ ହୁଡ଼ଶ ଟେକି ଦିଅନ୍ତୁ । ତଳି ରୋଇବାର ୩୦ ରୁ ୩୫ ଦିନ ପରେ ଆହୁରି ୩୩ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ୟୁରିଆ ଦିଅନ୍ତୁ । ମନେରଖନ୍ତୁ ପ୍ରତିଥର ସାର ଦେଇ ସାରିବା ପରେ ପାଣି ଦେବା ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।
- ସବୁବେଳେ ଉପରବେଳା ଚାରା ଉପାଡ଼ି ଲଗାଇବା ଉଚିତ୍ । ଯଦି ଝାଉଁଳା ରୋଗ ଲାଗିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ, ତେବେ ୧୦ ଲିଟର (ପ୍ରାୟ ଏକ ବାଲତି) ପାଣି ରେ ୬ ଗ୍ରାମ୍ ଆଗ୍ରୋମାଇସିନ୍ କିମ୍ବା ୧୦ ଗ୍ରାମ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟୋମାଇସିନ୍ ମିଶାଇ ତଳି ର ଚେ ର ଅଂଶକୁ ଔଷଧ ମିଶା ପାଣିରେ ୧୫ ମିନିଟ୍ ବୁଡ଼ାଇ ରୋଇବା ଉଚିତ୍ । ତଳି ରୋଇ ସାରିବା ପରେ ଝରାରେ ପାଣି ଦେବା ଦରକାର ।
- ରୋଇବାର ୧୫ ଦିନ ପରେ କୋଡ଼ା ଖୁସା କରି ଘାସ ବାଛି ହୁଡ଼ା ଦିଅନ୍ତୁ । ଏହି ହୁଡ଼ା ଦେବା ସମୟରେ ଗଛ ମୂଳରୁ ୨/୩ ଇଞ୍ଚ ଛାଡ଼ି ସାର ଦେବା ଦରକାର । ଦ୍ଵିତୀୟ ଥର ସାର ଦେଲାବେଳେ ମଧ୍ୟ ସେହି ପରି ଜମିକୁ ଖୁସାଇ ହୁଡ଼ା ଦେବା ଉଚିତ୍ ।
ଜଳସେଚନ
ବିଲାତିବାଇଗଣ ପାଇଁ ପାଣି ଦରକାର ହୋଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ପାଣି ଦେଲେ ଗଛ ମରିଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ । ଫୁଲ ଫୁଟିଲା ବେଳେ ଓ ଫଳ ପାଚିଲା ବେଳେ ମାଟିରେ ପାଗ ରହିବା ଉଚିତ୍ । ଏହି ସମୟରେ ମାଟି ଶୁଖୁଗଲେ ଅମଳ କମିଯାଏ । ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଝାଉଁଳା ରୋଗ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ବେଶି, ସେଠାରେ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଭାବେ ପାଣିଦେବା ଉଚିତ୍ । ଏକାବେଳକେ ଗୁଡ଼ାଏ ପାଣି ନ ଦେଇ ଅଳ୍ପ ଅଳ୍ପ ପାଣି ଦେଲେ ଫସଲର ଉପକାର ହୋଇଥାଏ ।
ରଞ୍ଜାଦେବା
ସାଧାରଣତଃ ବିଲାତିବାଇଗଣ ଗଛରେ ଫଳ ଧରିବା ପରେ ଡାଳଗୁଡ଼ିକ ତଳକୁ ଝୁଲିପଡ଼େ । ଫଳଗୁଡ଼ିକ ମାଟିରେ ଲାଗି ସଢ଼ିଯିବାର ଆଶଙ୍କା ଥାଏ । ତେଣୁ ଫଳ ଧରିବା ସମୟରେ ପ୍ରତି ଗଛ ମୂଳରେ ବତା ବା ଡାଳ ପୋତି ଗଛକୁ ସେଥିରେ ବାନ୍ଧି ଦେଲେ ଡାଳ ଗୁଡ଼ିକ ତଳକୁ ଓହଳେ ନାହିଁ । ହାୱାଇ ଦେଶରେ ଚାଷୀମାନେ ପ୍ରତି ଧାଡ଼ିର ଦୁଇ ମୁଣ୍ଡରେ ଖୁଣ୍ଟ ପୋତି ତାର ବାନ୍ଧି ଦିଅନ୍ତି । ଗଛ ଗୁଡ଼ିକୁ ଏହି ତାର ଦ୍ଵାରା ବାନ୍ଧିଦେବା ଫଳରେ ସେଗୁଡ଼ିକ ତଳକୁ ଓହଳି ପଡ଼େ ନାହିଁ । ତେବେ ଆମ ଦେଶରେ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ବିଲାତିବାଇଗଣ ଚାଷ କରୁଥିବା ଚାଷୀମାନଙ୍କ ପକ୍ଷରେ ଏହା କରିବା ସୁବିଧାଜନକ ନୁହେଁ ।
ରୋଗ ଓ ପୋକ
ବିଲାତିବାଇଗଣ ଫସଲର ଫଳବିନ୍ଧା ପୋକ ବହୁତ କ୍ଷତି କରିଥାନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କୁ ମାରିବା ପାଇଁ ଏକର ପିଛା ୧୫୦ ମିଲିଲିଟର ଡାଇକ୍ଲୋରୋଭାସ ବା ମାରଭେକସ ବା ନୁଭାନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ୍ । ଏକର ପ୍ରତି ୨୦୦ ଲିଟର ପାଣିରେ ଏହି ଔଷଧ ଗୋଳାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ଉଚିତ୍ ।
ଯଦି ଫଳ ଧରିବା ସମୟରେ ଏହି ପୋକ ଲାଗୁଥାନ୍ତି ତେବେ ପ୍ରତି ୧ ଲିଟର ପାଣିରେ ଅଢ଼େଇ ମିଲିଲିଟର ହିସାବରେ ମାଲାଥିଅନ ବା ୩ ଗ୍ରାମ୍ ହିସାବରେ କାର୍ବାରିଲ ଭଲ ଭାବରେ ମିଶାଇ ପ୍ରତି ୧୫ ଦିନ ଛଡ଼ାରେ ୪/୫ ଥର ସ୍ପ୍ରେ କଲେ ପୋକ ଦାଉରୁ ରକ୍ଷା ମିଳେ ।
ରୋଗ
ବିଲାତି ବାଇଗଣରେ ସଅଳ ପତ୍ର ପୋଡ଼ା, ଉଚ୍ଛୁର ପତ୍ରପୋଡ଼ା ରୋଗ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ପତ୍ର ଉପରେ ବାଦାମୀ କିମ୍ବା କଳା ରଙ୍ଗର ଦାଗ ସବୁ ଦେଖାଯାଏ ଓ ଡାଳ ଭାଙ୍ଗି ପଡ଼େ ।- ପ୍ରତି ୧ ଲିଟର ପାଣିରେ ୩ ଗ୍ରାମ୍ ହିସାବରେ ବ୍ଲାଇଟକସ ମିଶାଇ ୧୫ ଦିନ ଅନ୍ତରରେ ୨– ୩ ଥର ସ୍ପ୍ରେ କଲେ ସଅଳ ପତ୍ରପୋଡ଼ା ରୋଗ ଆୟତ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
- ଉଚ୍ଛୁର ପତ୍ରପୋଡ଼ା ରୋଗ ମେଘୁଆ ବା କୁହୁଡ଼ିଆ ପାଗରେ ବେଶି ହୁଏ । ଏହି ରୋଗ ଦେଖାଯିବା ମାତ୍ରେ ପ୍ରତି ୧ ଲିଟର ପାଣିରେ ତିନି ଗ୍ରାମ୍ ହିସାବରେ ଡିଥେନ୍ ଏମ୍ – ୪୫ ଔଷଧ ଗୁଣ୍ଡ ମିଶାଇ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ଉଚିତ୍ । ପ୍ରତି ୭ ଦିନ ଅନ୍ତରରେ ୨– ୩ ଥର ସ୍ପ୍ରେ କଲେ ରୋଗ ଆୟତ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।
- ଏସବୁ ବ୍ୟତୀତ ବିଲାତିବାଇଗଣରେ ତଳି ସଢ଼ା, ମୂଳସଢ଼ା, ଝାଉଁଳା ଓ ଫଳସଢ଼ା ରୋଗ ହୋଇଥାଏ ।
- ଏହାଛଡ଼ା ନେମାଟୋଡ଼ ବା ସୂତ୍ରଜୀବମାନେ ମଧ୍ୟ ବିଲାତିବାଇଗଣର କ୍ଷତି କରିଥାନ୍ତି । ଏହାଦ୍ଵାରା ଗଛ ହଳଦିଆ ପଡ଼ି ଖଉଁଳି ମରିଯାଏ । ବିଲାତିବାଇଗଣର ତଳି କିଆରୀରେ ଗଛ ମରିବାର ଦେଖାଦେଲେ ପାଣି କମେଇ ଦେବା ଉଚିତ୍ । ପ୍ରତି ଏକ ଲିଟର ପାଣିରେ ଅଢ଼େଇ ଗ୍ରାମ୍ ହିସାବରେ ଡିଥେନ୍ ଏମ୍-୪୫ ମିଶାଇ ମୂଳରେ ସ୍ରା କରିବା ଉଚିତ୍ । ଅବଶ୍ୟ ତଳି ପକାଇବା ପୂର୍ବରୁ ମଞ୍ଜିକୁ କାପଟାନ୍, ଥିରାମ୍, ମନୋସାନ ବା ଏମିଶାନ ପ୍ରଭୃତି ଯେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଔଷଧ ସହିତ ଗୋଳାଇ ବୁଣିଲେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏନାହିଁ । ଏକ ଏକର ବିଲ ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ଗ୍ରାମ୍ ମଞ୍ଜି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ଓ ସେଥିପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୨ ଗ୍ରାମ୍ ଔଷଧ ଯଥେଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ ।
- ଝାଉଁଳା ରୋଗ ନ ହେବା ପାଇଁ ମଞ୍ଜିକୁ ବିଶୋଧନ କରି ତଳି ପକାଇବା ଉଚିତ୍ । ଝାଉଁଳା ରୋଗ ଦେଖାଦେଲେ ବିଲରେ ପାଣି ଦେବା ବନ୍ଦ କରିଦେବା ଉଚିତ୍ ।
ଅମଳ
ମଞ୍ଜି ଲଗାଇବାର ୮୫ ରୁ ୯୫ ଦିନ ଭିତରେ ଫଳ ଅମଳ ହୁଏ । ଭଲ ଭାବରେ ଚାଷ କଲେ ଏକ ଏକରରୁ ୧୦୦ ରୁ ୧୫୦ କ୍ରିଷ୍ଟାଲ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅମଳ ମିଳିପାରେ । ଯଦି ୧୦ଟି ଗଛରୁ ହାରାହାରି ୧୦ କେଜି ଅମଳ ମିଳେ ତାହାହେଲେ ଫସଲ ଲାଭଜନକ ହୋଇଥାଏ । ଫଳଗୁଡ଼ିକ ନାଲି ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲେ ତୋଳିଦେବା ଦରକାର । ବେଶି ପାଚିଗଲେ ବଜାରକୁ ନେବାରେ ଅସୁବିଧା ହୋଇଥାଏ ।
ଖର୍ଚ୍ଚ ଓ ଲାଭ
ଆଗରୁ କୁହାଯାଇଅଛି ଯେ ବିଲାତିବାଇଗଣ ଫସଲରୁ ଏକର ପ୍ରତି ୧୦୦ ରୁ ୧୫୦ କ୍ଵିଣ୍ଟାଲ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅମଳ ହୋଇଥାଏ । ଚାଷ ଖର୍ଚ୍ଚ ଖୁବ୍ ବେଶି ହେଲେ ପ୍ରାୟ ୧୫୦୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୁ ଏ । ବିଲାତି ବାଇଗଣ କିଲୋ ପ୍ରତି ଖୁବ କମରେ ୩ ଟଙ୍କା ହିସାବରେ ବିକ୍ରି କଲେ ପ୍ରାୟ ୩୦,୦୦୦ ରୁ ୪୫,୦୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳିଥାଏ । ଚାଷଖର୍ଚ୍ଚ ବାଦ ଦେଲେ ଏକର ପିଛା ୧୫, ୦୦୦ ରୁ ୩୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲାଭ ମିଳିଥାଏ । ମଞ୍ଜି ଉତ୍ପାଦନ କଲେ ଏକର ପିଛା ଲାଭ ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ ।
ମଞ୍ଜି ଉତ୍ପାଦନ
ଚାଷୀମାନେ ଟିକିଏ ଯତ୍ନ ନେଲେ ନିଜପାଇଁ ମଞ୍ଜି ସଂଗ୍ରହ କରିପାରିବେ । ମଞ୍ଜି ପାଇଁ ନିରୋଗ ଓ ବଡ଼ବଡ଼ ଫଳ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଉଚିତ୍ । ଗଛର ପ୍ରଥମ ଫଳର ମଞ୍ଜି ସଂଗ୍ରହ ନକରି ପରେ ଫଳୁଥିବା ଫଳରୁ ମଞ୍ଜି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଉଚିତ୍ ।
ମଞ୍ଜି ସଂଗ୍ରହ ପ୍ରଣାଳୀ
ପାଚିଲା ଫଳକୁ ଦୁଇଫାଳ କରି କାଟି ତାହା ଭିତରୁ ମଞ୍ଜି ବାହାର କରି ଦିଅନ୍ତୁ । ମଞ୍ଜି ବାହାରି ସାରିବା ପରେ ଫଳର ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶରୁ ଖଟା, ସସ୍ ବା କେଚଅପ ପ୍ରଭୃତି ତିଆରି କରାଯାଇପାରିବ । ମଞ୍ଜି ଗୁଡ଼ିକୁ ଗୋଟିଏ ଆଲୁମିନିଅମ ଡେକ୍ଚିରେ ବା ମାଟି ହାଣ୍ଡିରେ ରଖି ଅଳ୍ପ ପାଣି ମିଶାଇ ଭଲ ଭାବରେ ଘାଣ୍ଟି ଦିଅନ୍ତୁ ବା ୨ ଦିନ ଛାଡ଼ି ଦିଅନ୍ତୁ । ସେ ମଞ୍ଜି ସହିତ ଖଟା ଦହି ପାଣି ଦଶ କିଲୋଗ୍ରାମ୍ ବିଲାତିବାଇଗଣ ପ୍ରତି ୧୦୦ ସିସି ମିଶାଇ ଗୋଟିଏ ଦିନ ପରେ ମଞ୍ଜିକୁ ଧୋଇ ଶୁଖାଇଲେ ମଞ୍ଜିର ଅଙ୍କୁରୋଦଗମ କ୍ଷମତା ଦୁଇବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ମଞ୍ଜି ସହିତ ଲାଗିଥିବା ରସ ପଚିଯିବ । ବର୍ତ୍ତମାନ ହାତରେ ଚକଟି ପାଣିଦ୍ଵାରା ଧୋଇ ଦେଲେ ମଞ୍ଜି ପରିଷ୍କାର ହୋଇଯିବ । ତାପରେ ଖରାରେ ଭଲ ଭାବରେ ଶୁଖାଇ ରଖିଲେ ମଞ୍ଜି ବହୁତ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିପାରେ । ମଞ୍ଜିକୁ ମଝିରେ ମଝିରେ ଖରାରେ ଶୁଖାଇଲେ ମଞ୍ଜିର ଅଙ୍କୁରୋଦଗମ କ୍ଷମତା ୨ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ ।
କେତେକ ଜାଣିବା କଥା
- ସବୁବେଳେ ଉନ୍ନତ ଓ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧୀ କିସମ ଚାଷ କରନ୍ତୁ ।
- ଅନୁମୋଦିତ ପରିମାଣରେ ଖତ ଓ ସାର ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ।
- ତଳି ପକାଇବା ପୂର୍ବରୁ ବିହନ ବିଶୋଧନ କରନ୍ତୁ ।
- ଗୋଟିଏ ଜମିରେ ସବୁବର୍ଷ ବିଲାତିବାଇଗଣ ଫସଲ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
- ରୋଗ ଦେଖାଦେଲେ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ପ୍ରତିକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରନ୍ତୁ ।
ଆଧାର - "ଓୟୁଏଟି"
Last Modified : 1/26/2020
