ଅଧିବେଶନ ୫.୬ |
ରୋଗ ପରିଚାଳନା I |
ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ |
ଫସଲରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ସହ ଏହାକୁ ଦମନ କରିବାର ଉପାୟ ବିଷୟରେ ସଚେତନ କରିବା I |
ପଦ୍ଧତି |
ପୋଷ୍ଟର ଏବଂ ବ୍ୟାଖ୍ୟାନ ମାଧ୍ୟମରେ ସିଆରପିମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ଫସଲରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ସହ ଏହାକୁ ଦମନ କରିବାର ଉପାୟ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇବେ I ଏହାପରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ଏହି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଏକ ଫିଲ୍ମ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯିବ I |
ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ |
ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଦଳ ଏବଂ ସମୂହର ମହିଳା ଚାଷୀ I |
ସଭା ସ୍ଥାନ |
ଗୋଷ୍ଠୀ ସଭାଗୃହ/କୃଷକ କ୍ଷେତ୍ର ଓ ବ୍ୟବସାୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମଞ୍ଚ I |
ଦରକାରୀ ସାମଗ୍ରୀ |
ପୋଷ୍ଟର, ପ୍ଲିପ ଚାର୍ଟ୍, ମାର୍କର, ଫିଲ୍ମ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟର I |
ସମୟସୀମା |
ଶ୍ରେଣୀ କକ୍ଷ ଅଧିବେଶନ- ୧୫ ମିନିଟ୍ | ଫିଲ୍ମ ଶୋ – ୪୦ ମିନିଟ୍ | |
ଫସଲରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ରୋଗ ଅନେକ ପ୍ରକାର ସୂକ୍ଷ୍ମ ଜୀବାଣୁ କାରଣରୁ ହୋଇଥାଏ I ସୂକ୍ଷ୍ମ ଜୀବାଣୁ ମଧ୍ୟରେ ଭୂତାଣୁ, ଫିମ୍ପି ଏବଂ ଜୀବାଣୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଫସଲରେ ରୋଗସୃଷ୍ଟି କରି ଥାଆନ୍ତି I ଫସଲର ଅମଳ ଓ ମାନ ଉପରେ ଏହାର କୁପ୍ରଭାବ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ଯେତେଶୀଘ୍ର ସମ୍ଭବ ଏହାର ନିରାକରଣ କରିବା ଉଚିତ I ଫସଲ କ୍ଷତିକୁ କମ କରି ଅମଳ ବଢାଇବା ପାଇଁ ଏହି ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଟୁଲ୍ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ରୋଗ ପୋକର ସଠିକ ପରିଚାଳନା ବିଷୟରେ ବୁଝାଇବା ସହ ଏହାର କାରଣ ଏବଂ ରୋଗ ପୋକକୁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରି ଦମନ କରିବା ଉପାୟ ସବୁ ବିଷୟରେ ସେମାନଙ୍କର ମାର୍ଗ ଦର୍ଶନ କରିବ I
ସୋପାନ -୧: ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଅଭ୍ୟାସ: ଆଲୋଚନାକୁ ଆରମ୍ଭକରି ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ପଚାରନ୍ତୁ ଯେ ସେମାନେ ସ୍ଥାନୀୟ ଖରିଫ ଫସଲରେ ସାଧାରଣ ଭାବେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ରୋଗ ବିଷୟରେ ସଚେତନ ଅଛନ୍ତି କି I ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ଏହାର ପରିଚାଳନା ସମ୍ପର୍କରେ ସେମାନଙ୍କର ଜ୍ଞାନକୁ ଆକଳନ କରନ୍ତୁ I
ସୋପାନ -୨: କିଛି ସାଧାରଣ ରୋଗ: ଫସଲକୁ ଆକ୍ରାନ୍ତ କରୁଥିବା କିଛି ସାଧାରଣ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ବୁଝାନ୍ତୁ:
ସୋପାନ -୩: ରୋଗକୁ କିପରି ଚିହ୍ନଟ କରିବେ: ଫସଲରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ରୋଗକୁ କିଛି ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣରୁ ଚିହ୍ନଟ କରିହେବ I ନିମ୍ନ ଉଲ୍ଲିଖିତ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଗୋଟିଏରୁ ଅଧିକ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଗଲେ ଫସଲ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯିବ I ଏହି ସବୁ ଲକ୍ଷଣସବୁକୁ ଉଦାହରଣ ସହ ନିମ୍ନରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଅଛି I ଏହି ଚାର୍ଟକୁ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଦେଖାନ୍ତୁ ଯାହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଚାଷୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଫସଲକୁ ଆକ୍ରାନ୍ତ କରୁଥିବା ରୋଗକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିପାରିବେ :
ସୋପାନ -୪: ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ଦେହଳୀ ସୀମା: ଯେତେବେଳେ ରୋଗ ସଂକ୍ରମଣ ଆର୍ଥିକ ଦେହଳୀ ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରିବ ଉପରୋକ୍ତ ରାସାୟନିକ କୀଟନାଶକ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ I ଧାନ ଫସଲର ଆର୍ଥିକ ଦେହଳୀ ସୀମା ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଅଛି I ଏହି ଚାର୍ଟକୁ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଦର୍ଶାନ୍ତୁ:
କ୍ର.ନଂ. |
ଫସଲର ଅବସ୍ଥା |
ରୋଗର ନାମ |
ଆର୍ଥିକ ଦେହଳୀ ସୀମା |
1 |
ତଳି ଘରା |
ମହିଷା ରୋଗ |
ଶତକଡା ପାଞ୍ଚ ପ୍ରତିଶତ ଗଛ ଆକ୍ରନ୍ତ ହେବା |
2 |
ପିଲ ଦେବା ଅବସ୍ଥା |
ମହିଷା ରୋଗ |
ଶତକଡା ପାଞ୍ଚ ରୁ ଦଶ ପ୍ରତିଶତ ଗଛ ଆକ୍ରନ୍ତ ହେବା |
ପତ୍ର ପୋଡା ରୋଗ |
ଶତକଡା ଦଶ ପ୍ରତିଶତ ଗଛ ଆକ୍ରନ୍ତ ହେବା |
||
3 |
ଗର୍ଭ ଅବସ୍ଥା |
ପତ୍ର ପୋଡା ରୋଗ |
ଶତକଡା ଦୁଇ ରୁ ପାଞ୍ଚ ପ୍ରତିଶତ ଗଛ ଆକ୍ରନ୍ତ ହେବା |
ପତ୍ରାଚ୍ଛଦ ପୋଡା ରୋଗ |
ଶତକଡା ଦଶ ପ୍ରତିଶତ ଗଛ ଆକ୍ରନ୍ତ ହେବା |
||
4 |
ଫୁଲ ଉଡାଇବା ଅବସ୍ଥା |
ମହିଷା ରୋଗ |
ଶତକଡା ପାଞ୍ଚ ପ୍ରତିଶତ ଗଛ ଆକ୍ରନ୍ତ ହେବା |
ପତ୍ରାଚ୍ଛଦ ପୋଡା ରୋଗ |
ଶତକଡା ଦଶ ପ୍ରତିଶତ ଗଛ ଆକ୍ରନ୍ତ ହେବା |
ସୋପାନ -୫: ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପଦ୍ଧତ୍ତି: ଫସଲ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅବସ୍ଥାରେ ରୋଗ ଦ୍ୱାରା ଆକ୍ରମଣର ଶୀକାର ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହି କାରଣରୁ ଫସଲରେ ଅତ୍ୟଧିକ କ୍ଷତି ହୋଇ ଥାଏ I ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ବୁଝାନ୍ତୁ ଯେ ନିମ୍ନ ଲିଖିତ ପଦ୍ଧତ୍ତିରେ ଫସଲର ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିହେବ:
ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀ: ରୋଗ ଆକ୍ରମଣ ହେଲେ ଜଳ ସେଚନ କମ କରନ୍ତୁ କାରଣ ଜଳ ପ୍ଳାବିତ ହେଲେ ରୋଗ ଆକ୍ରମଣର ଅଧିକ ଆଶଙ୍କା ଥାଏ I
କ୍ର. ନଂ. |
ଜୀବାଷ୍ନୁ କାରକ |
ରାସାୟନିକ କୀଟ ନାଶକ |
୧ |
ଫିମ୍ପି |
ମାନକୋଜେବ୍, କାର୍ବେନଡାଜିମ୍, କପର ଓକ୍ସିକ୍ଲୋରାଇଡ୍, ହେକ୍ସାକୋନାଜୋଲ୍ ଏବଂ ପ୍ରୋପିକୋନଜୋଲ୍ I |
୨ |
ଜୀବାଣୁ |
ପ୍ଲାନଥୋମାଇସିନ୍, ଷ୍ଟ୍ରେପଟୋସାଇକ୍ଲିନ୍ I |
୩ |
ଭୂତାଣୁ |
ଭୂତାଣୁ ବାହକକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ କୀଟ ନାଶକ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ I |
ସୋପାନ -୬: ଖରିଫ ଫସଲର କିଛି ମୁଖ୍ୟ ରୋଗ ଏବଂ ଏହାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ: ଖରିଫ ଫସଲକୁ ଆକ୍ରମଣ କରୁଥିବା କିଛି ସାଧାରଣ ରୋଗ, ରୋଗକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା, ଲକ୍ଷଣ ଜାଣିବା ଏବଂ ଏହାକୁ କିପରି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯିବ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ବୁଝାନ୍ତୁ:
ସୋପାନ -୭: ଗମ୍ଭୀର ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟିକାରୀ ରୋଗ: ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଏକ କ୍ଷେତକୁ ନେଇ ସେଠାରେ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ଫସଲରେ ଥିବା କୀଟପତଙ୍ଗସବୁର ନାମକୁ ସୂଚୀକରଣ କରନ୍ତୁ ଯେଉଁମାନେ ଫସଲର ଗମ୍ଭୀର କ୍ଷତି କରିଥାଆନ୍ତି I ନିମ୍ନ ଉଲ୍ଲିଖିତ ଫର୍ମାଟ ବ୍ୟବାହାର କରି ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଏହି ସବୁ କୀଟପତଙ୍ଗର ନାମକୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ଲେଖିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରନ୍ତୁ I ରୋଗସବୁ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଗଲା ପରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ଏହାକୁ ଶ୍ରେଣୀବଦ୍ଧ କରିବାକୁ କୁହନ୍ତୁ I ରୋଗ ପରିଚାଳନାର ଅଗ୍ରାଧିକାର ଭିତ୍ତିରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରୋଗ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କମ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରୋଗକୁ ସଂଖ୍ୟା ଆଧାରରେ ଶ୍ରେଣୀବଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଚାଷୀମାନର ମାର୍ଗ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତୁ I
ରୋଗର ନାମ |
ପ୍ରଭାବିତ ଫସଲର ନାମ |
ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ଚାଷୀ ନେଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପ |
|
|
|
|
|
|
କିଛି ରୋଗର ନାମ କହି ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଏହା କେଉଁ ଫସଲକୁ ସଂକ୍ରମିତ କରିଥାଏ ପଚାରନ୍ତୁ I ସେହିପରି ଭାବେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ପଚାରନ୍ତୁ ଯେ ସେମାନେ କୌଣସି ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକାରୀ ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ କହି ପାରିବେକି I ଏହାପରେ ଫିଲ୍ମ ଶୋ ସମାପ୍ତ ହେଲା ପରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଆଉଥରେ ଅଧିବେଶନର ବିଷୟବସ୍ତୁ ସବୁକୁ ବୁଝାନ୍ତୁ ଯେପରିକି ସେମାନେ ଏହାକୁ ମନେ ପକାଇ ପାରିବେ I
ଆଧାର – ପୋର୍ଟାଲ ଟିମ
Last Modified : 2/8/2020