অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

କୋବି ଫସଲରେ କୀଟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ

କୋବି ଫସଲରେ କୀଟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ

ଆମ ରାଜ୍ୟ ତଥା ଦେଶ ପନିପରିବା ଉତ୍ପାଦନରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ରତା ବଜାୟ ରଖିଆସିଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଋତୁରେ ଜଳବାୟୁ ଓ ମୃତ୍ତିକାର ବିଭିନ୍ନତାକୁ ଆଧାର କରି ବିଭିନ୍ନ ପନିପରିବା ଅମଳ କରାଯାଇଥାଏ । ଏବେ ଶୀତଋତୁର ଆଗମନ ସମୟ । ତେଣୁ କୋବି ଫସଲର ଚାହିଦା ଏବେ ଅଧିକ । ଏହି କୋବି ଫସଲର ରୋଗ, ଅନିଷ୍ଟକାରୀ ପୋକ ଓ ଏମାନଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସ୍ଥିରୀକୃତ ସମନ୍ୱିତ ପରିଚାଳନା ବିଷୟରେ ନିମ୍ନରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଉଛି ।

ଅନିଷ୍ଟକାରୀ କୀଟ

ଅନେକ ପ୍ରକାର କୀଟ, ଫସଲକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥାଆନ୍ତି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଠିକିରିପିଠିଆ ପୋକ, ସୋଡେପ୍ଟେରା, କାଣ୍ଡବିନ୍ଧା ପୋକ ଓ ଜଉପୋକର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ସର୍ବାଧିକ ।

ଠିକିରିପିଠିଆ ପୋକ :

ଏହା ପ୍ରଜାପତି ଜାତୀୟ କୀଟ । ଏହାର ଶଁବାଳୁଆ ଅବସ୍ଥା ଫିକା, ହଳଦିଆ ଓ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ କୀଟଟି ଧୂସର ରଙ୍ଗର । ଏହା ଉପରେ ହୀରା ଆକୃତିର ଦାଗ ରହିଥାଏ । ଶୁକ୍ଳ ଅବସ୍ଥା ପତ୍ରକୁ କୋରି କୋରି ଖାଇଥାଏ ଓ ଏହା ଯୋଗୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରକାରର ଧଳା ଦାଗ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଶୁକ୍ଳ ଅବସ୍ଥା ବଢ଼ିଲା ପରେ ଏହା ପତ୍ରରେ କଣା କରି ଫସଲ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ । ଏହି ପୋକର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ବର୍ଷା ସରି ଆସିଲା ପରେ ଓ ଶୀତଦିନେ ସର୍ବାଧିକ ହୋଇଥାଏ ।

ସୋଡେପ୍ଟେରା (ବିନ୍ଧା ପୋକ) :

ଜୁଲାଇରୁ ଡିସେମ୍ବର ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ପୋକ ମାତ୍ରାଧିକ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ । ପ୍ରଜାପତି ଜାତୀୟ ଏହି କୀଟର ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ସ୍ତ୍ରୀ କୀଟଟି ପତ୍ରରେ ମେଞ୍ଚା ମେଞ୍ଚା ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥାଏ ଓ ଏହାକୁ ନିଜର ଲୋମ ଦ୍ଵାରା ଆବୃତ କରି ରଖିଥାଏ । ଶୁକ୍ଳ ଅବସ୍ଥା ଗଛର କଅଁଳିଆ ପତ୍ର, କାଣ୍ଡକୁ ମାତ୍ରାଧ୍ୟକ ପରିମାଣରେ ଖାଇ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ ।

କାଣ୍ଡବିନ୍ଧା ପୋକ :

ଏହାର ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ସ୍ତ୍ରୀ କୀଟଟି ଗଛର ବୃଦ୍ଧି ହେଉଥିବା ଅଗ୍ରଭାଗ ବା ପୁରୁଣା ପତ୍ରରେ ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥାଏ । ଏହାର ଶୁକ୍ଳ ଅବସ୍ଥା ପ୍ରଥମେ ପତ୍ରରେ ସୁଡ଼ଙ୍ଗ ସଦୃଶ କଣାକରି ସବୁଜକଣିକା ଖାଇଥାଏ । ନିଜର ମଳ ଦ୍ଵାରା ପତ୍ରକଣାକୁ ବନ୍ଦ କରିଥାଏ । ଏହାପରେ କାଣ୍ଡକୁ କଣା କରିଥାଏ ଓ ଫସଲ ନଷ୍ଟ ହୁଏ ।

ଜଉପୋକ :

ବର୍ଷା ଛାଡ଼ିବା ପରେ ଶୁଖୁଲା ପାଗରେ ଜଉପୋକର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ଯଥେଷ୍ଟା। ଏହା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଶୋଷଣ ପ୍ରଜାତିର କୀଟ ଭାବେ ଗଛରୁ ରସ ଶୋଷି ଖାଏ । ଫଳରେ ଫସଲ ବୃଦ୍ଧି ବାଧାପାଏ । ମଧୁକଣିକା କ୍ଷରଣ ଦ୍ଵାରା ମଧ୍ୟ କଳାଫିମ୍ପି ଆକ୍ରମଣ କରେ ଓ ଆଲୋକ ବିଶେଷଣ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ।

ରୋଗ

ତଳିଘରା ରୋଗ :

ଏହି ରୋଗର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବରେ ଚାରା ନଷ୍ଟ ହୁଏ । ତଳି ଘରାରେ ଉକ୍ତ ରୋଗର ପ୍ରଭାବ ଅଧିକ । ଚାରାଗୁଡ଼ିକ ପଟି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । କାଣ୍ଡର ୨/୩ ସେ.ମି. (ମାଟିତଳୁ)ରେ ଦାଗ ହୋଇଥାଏ, ତାର ସଦୃଶ କାଣ୍ଡ ହୋଇଯାଏ ।

ଅଲଟରନାରିଆ ପତ୍ର ଦାଗ :

ଗଛର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅବସ୍ଥାରେ ଏହି ରୋଗର ସମ୍ମାବନା ଥାଏ । ଚାରା ଅବସ୍ଥାରେ କାଣ୍ଡଜୋର ଦାଗ ଦେଖାଯାଏ । ଗଛର ଉଚ୍ଚତା କମିଯାଏ । ମୁଖ୍ୟ ଫସଲରେ ପତ୍ରର ତଳଭାଗରେ ଏହି ରୋଗର ପ୍ରଭାବ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଗୋଲାକାର ଦାଗ ଦେଖାଯାଏ । ଆକ୍ରାନ୍ତ ପତ୍ର ହଳଦିଆ ପଡ଼ିଯାଏ ଓ ଝଡ଼ିପଡ଼େ । ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ତାପମାତ୍ରା ୨୫୦ ସେ.ମି.ରୁ ୩୦୦ସେ.ମି. ଥିବା ସମୟରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଅଧିକ ।

ବୀଜାଣୁ ଜନିତ ପଚାରୋଗ

ଫୁଲକୋବିରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଅଧିକ । ଚାରା ଅବସ୍ଥାରେ ଗଛର ତଳଭାଗରେ ଥିବା ପତ୍ର ଝଡ଼ିଯାଏ ଓ ଗଛ ମରିଯାଏ । ବଢ଼ନ୍ତା ଗଛରେ ପତ୍ର ହଳଦିଆ ପଡ଼ିଯାଏ ଓ ପତ୍ର ବାହାର ଆଡୁ ପଚି ପଚି ଯାଏ । କୋବିର ହେଉ ବା ଯାହା ଆମେ ଖାଉ ତାହା ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।

ସମନ୍ୱିତ ରୋଗ ପୋକ ପରିଚାଳନା

ତଳିଘରା/ ଚାରା ଅବସ୍ଥା :

ମାଟିରୁ ୧୦ ସେ.ମି. ଉପରକୁ ସବୁବେଳେ ତଳିଘରା ବା ନର୍ସରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ ଓ ଉପଯୁକ୍ତ ଜଳ ନିଷ୍କାସନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ, ଯଦ୍ୱାରା ତଳିଘରା ରୋଗର ପ୍ରଭାବକୁ କମାଇ ଦିଆଯାଇପାରିବ ।

  • ମୃତ୍ତିକା ସୌରୀକରଣ ବା ମୃତ୍ତିକା ଉପରେ ୦.୫ ମି.ମି. ମୋଟେଇ ପଲିଥିନ ଘୋଡ଼େଇ ୨-୩ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରଖିନ୍ତୁ ।
  • ବର୍ଗମିଟର ପ୍ରତି ୫୦ ଗ୍ରାମ୍ ନିମ୍ବପିଡିଆ ସହିତ ୧୦-୧୫ ଗ୍ରାମ୍ ଟ୍ରାଇକୋଡ଼ରମା ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ ।
  • ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ପରାମର୍ଶକ୍ରମେ ଟ୍ରାଇକୋଡ଼ରମା ୪ ଗ୍ରାମ୍ (ପ୍ରତି କି.ଗ୍ରା. ମଞ୍ଜି)କୁ ବିଶୋଧନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ।
  • ମୃତ୍ତିକାରେ କାପ୍ଟାନ୍ ୭୫ ଡବ୍ଲ୍ୟୁପି ୦.୨୫ ପ୍ରତିଶତ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ, ଯଦ୍ୱାରା ତଳିଘରା ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୁଏ ।
  • ପ୍ରତି କି.ଗ୍ରା. ମଞ୍ଜିରେ ୫ ଗ୍ରାମ୍ ଇମିଡ଼ାକୋପ୍ରିଡ୍ ୭୦ ଡବ୍ଲ୍ୟୁ.ଏସ୍ ପ୍ରୟୋଗ କରି ବିଶୋଧନ କରନ୍ତୁ ।
  • ତଳିଘରାରେ ଠିକିରିପିଠିଆ ପୋକ ଦେଖାଗଲେ ୩ ଗ୍ରାମ୍ ବିଟି ପ୍ରତି ଲିଟର ପାଣିରେ ମିଶାଇ ସିଞ୍ଚନ କରନ୍ତୁ ।

ମୁଖ୍ୟ ଫସଲ

ମୁଖ୍ୟ ଫସଲ ଜମିରେ ଗଛରୁ ଗଛ ଦୂରତା ୬୦ x ୫୦ ସେମି ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

  • ପ୍ରତି  ୨୫ ଧାଡ଼ି ବନ୍ଧାକୋବି ପରେ ଗୋଟିଏ ଧାଡ଼ି ସୋରିଷ ବୁଣି ଦିଅନ୍ତୁ । ପ୍ରଥମ ଓ ଶେଷ ଧାଡ଼ି ସୋରିଷ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । କୋବି ବୁଣିବା ୧୫ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଗୋଟିଏ ଧାଡ଼ି ସୋରିଷ ବୁଣି ଦିଅନ୍ତୁ ଓ ଦ୍ଵିତୀୟ ଧାଡ଼ି ସୋରିଷ କୋବି ବୁଣିବାର ୨୫ ଦିନ ପରେ ବୁଣନ୍ତୁ। ଏହି ସୋରିଷଯନ୍ତା ଫସଲରେ ୫ ପ୍ରତିଶତ ଫେନ୍‌ଭାଲରେଟ୍ ହେକ୍ଟର ପିଛା ୩୦୦ ମିଲି ସିଞ୍ଚନ କରନ୍ତୁ ।
  • ଠିକିରିପିଠିଆ ପୋକ ଦମନ ଲାଗି ବିଟି ଉତ୍ପାଦ ଲିଟର ପିଛା, ୩ ମି.ଲି. ବା ହେକ୍ଟର ପିଛା ୫ଗ୍ରାମ୍ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରୟୋଗ ଜରୁରୀ ।
  • ଏକର ପିଛା ୩ଟି ଆଲୋକ ଯନ୍ତା ବସାନ୍ତୁ ।
  • ହେକ୍ଟର ପିଛା ୧ଲକ୍ଷ ଟ୍ରାଇକୋଗ୍ରାମା ବାକ୍ଟ୍ରେ ସପ୍ତାହକ ଅନ୍ତରରେ ୩-୪ ଥର ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ।
  • ପତ୍ର ଦାଗ ରୋଗ ନିଦାନ ସକାଶେ ହେକ୍ଟର ପିଛା ୧୦୦୦ ଲିଟର ପାଣିରେ ୨ କି.ଗ୍ରା. ମାନ୍‌କୋଜେବ୍ ୭୫ ଡବ୍ଲ୍ୟୁପି ପ୍ରୟୋଗ କରାଯିବା ଜରୁରୀ ।
  • ନିମ୍ବଜାତ ଉତ୍ପାଦନ ୫ ପ୍ରତିଶତ ଏନ୍ଏସ୍ କେଇ ଚାରା ରୋପଣର ୧୮-୨୫ ଦିନ ପରେ ସିଞ୍ଚନ କଲେ ଠିକିରିପିଠିଆ ପୋକ ଦମନ ସମ୍ଭବ ହୁଏ । ଜଉପୋକ ଦମନ ପାଇଁ ହେକ୍ଟର ପିଛା ୪୦ କି.ଗ୍ରା. ଏନ୍ଏସ୍ କେଇ ଗୁଣ୍ଡ, ସିଞ୍ଚନ ଆବଶ୍ୟକ ।
  • ଠିକିରିପିଠିଆ ପୋକ ଦମନ ପାଇଁ ହେକ୍ଟର ପିଛା ୧୦୦-୪୦୦ ଲିଟର ପାଣିରେ ୭୫୦ ମି.ଲି., ସାଇପରମେଥରିନ୍ ୧୦ ଇସିବା ୫୦୦ ଲିଟର ପାଣିରେ ୬୦୦ ମି.ଲି., ସ୍ପିନୋସାଡ୍ ୨.୫ ଇସି /୨୦୦ ଗ୍ରାମ୍ ଇମାମେକ୍‌ଟିନ୍‌ବେନ୍‌ଜୋଏଟ୍  ସିଞ୍ଚନ ଜରୁରୀ ।
  • ମୁଖ୍ୟ ଫସଲରେ ହଳଦିଆ, ଅଠାଳିଆ ଯନ୍ତା ବସାନ୍ତୁ ।
  • ହେକ୍ଟର ପିଛା ୫ଟି ସଂଗ ଆକର୍ଷକ ଥୋପର ପ୍ରୟୋଗରେ ପ୍ରଜାପତି ଜାତୀୟ କୀଟ ଦମନ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ।
  • ଏକାବିବିନା ପୋକ ବା ସ୍ପୋଡେପଟେରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଲାଗି ଏସ୍ଏଲ୍ ଏନ୍‌ପିଭି ୨୫୦ ଶୁକ ସମତୁଲ ୨-୩ ଥର ଗୁଡ଼ ସହ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ ।
  • ଅନ୍ୟ କୀଟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ହେକ୍ଟର ପିଛା ୫୦୦ ଲିଟର ପାଣିରେ ୬୦୦ ଗ୍ରାମ୍ କ୍ଲୋରାନ୍ଟ୍ରାନିଲିପ୍ରୋଲ୍ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଲାଭପ୍ରଦ ।

ସଂଗୃହିତ - ଭୁବନାନନ୍ଦ ଅଧିକାରୀ, କୀଟତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗ, ଓୟୁଏଟି, ଭୁବନେଶ୍ଵର,

Last Modified : 1/26/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate