অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

ମାଟି ପରୀକ୍ଷା

ଉପକ୍ରମ

ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଅସନ୍ତୁଳିତ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ଏବଂ ଫସଲର ଚାହିଦାଠାରୁ କମ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ଫଳରେ ଓଡିଶାର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ମାଟିରେ ମୁଖ୍ୟ ଖାଦ୍ୟସାରଗୁଡିକର ଅଭାବ ଦେଖାଗଲାଣି । ମାତ୍ର ଆମର ଚାଷୀ ଭାଇ ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷା ନକରି ଆନୁମାନିକ ଭାବରେ ବିଭିନ୍ନ ଫସଲରେ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିଥାଆନ୍ତି । ତେଣୁ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଫସଲରେ ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତର ଅପେକ୍ଷା ବହୁତ କମ ଅମଳ ପାଇଥାନ୍ତି ।

ମୃତ୍ତିକାର ଭୂମିକା

  • ଉଦ୍ଭିଦ ବୃଦ୍ଧିର ମାଧ୍ୟମ ଅଟେ ।
  • ମଞ୍ଜିରୁ ଗଜା ହେବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ଆର୍ଦ୍ରତା ଓ ଉଷ୍ମତା ଯୋଗାଇ ଦିଏ ।
  • ଚେରକୁ ଦୃଢ ଭାବରେ ଧରି ରଖେ ।
  • ବୃକ୍ଷର ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ , ଶ୍ଵାସପ୍ରଶ୍ଵାସ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଓ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଜଳ ଯୋଗାଇଥାଏ ।
  • ମୃତ୍ତିକାର ଛିଦ୍ରରେ ଚଳପ୍ରଚଳ ହେଉଥିବା ବାୟୁରୁ ଚେରର ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା ପାଇଁ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୋଗାଇଥାଏ ।

ଉଦ୍ଭିଦ ତାର ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଇଁ ୧୭ଋ ପୋଷକ ତତ୍ଵ ଆବଶ୍ୟକ କରିଥାଏ ।

କ୍ର. ନଂ

ପୋଷାକ ତତ୍ଵ /ଉପାଦାନ

କେଉଁଠାରୁ ଉଦ୍ଭିଦକୁ ମିଳିଥାଏ

1

ଅଙ୍ଗାରକ

ପବନ

2

ଉଦଜାନ

ପାଣି

3

ଅମ୍ଳଜାନ

ପବନ ଓ ପାଣି

4

ଯବକ୍ଷାରଜାନ

ମାଟି ଓ ସାର

5

ଫସଫରସ

ମାଟି ଓ ସାର

6

ପୋଟାସିୟମ

ମାଟି ଓ ସାର

7

କ୍ୟାଲସିୟମ

ମାଟି ଓ ସାର

8

ମ୍ୟାଗନେସିୟମ

ମାଟି ଓ ସାର

9

ସଲଫର

ମାଟି ଓ ସାର

10

ଲୌହ

ମାଟି ଓ ସାର

11

ମାଙ୍ଗାନିଜ

ମାଟି ଓ ସାର

12

ଦସ୍ତା

ମାଟି ଓ ସାର

13

ତମ୍ବା

ମାଟି ଓ ସାର

14

ବୋରନ

ମାଟି ଓ ସାର

15

ମଲିବଡେନମ

ମାଟି ଓ ସାର

16

କ୍ଳୋରିନ

ମାଟି ଓ ସାର

17

ନିକେଲ

ମାଟି ଓ ସାର

 

ଉପରୋକ୍ତ ସାରଣୀ ହିସାବରେ ସବୁଗୁଡିକ ଅତି ଦରକାରୀ ଖାଦ୍ୟସାର ବା ପୋଷାକତତ୍ଵ । ଯେକୌଣସି ଗୋଟିକର ଅଭାବରେ ଉଦ୍ଭିଦ ଜୀବନରେ କିଛି ନ କିଛି ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରଥମ ୩ ଟି ଉପାଦାନକୁ ବାଦ ଦେଲେ ଅନ୍ୟସବୁ ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷାଗାରରେ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥାଏ ।

ଉଦ୍ଭିଦ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଉପାଦାନ ଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟ

ଉଦ୍ଭିଦ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଉପାଦାନ/ପୋଷକତତ୍ଵ 3 ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ଯଥା ମୁଖ୍ୟ , ଗୌଣ , ଓ ଅଣୁ । ମୁଖ୍ୟ ପୋଷକତତ୍ଵରେ ଯବକ୍ଷାରଜାନ,ଫସଫରସ ଓ ପୋଟାସିୟମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । କ୍ୟାଲସିୟମ , ମାଗ୍ନେସିୟମ ଓ ସଲଫରକୁ ଗୌଣ ଉପାଦାନ କୁହାଯାଏ । ଏତତ ବ୍ଯତୀତ ବୋରନ, ତମ୍ବା, ଦସ୍ତା,ମାଙ୍ଗାନିଜ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ଅଣୁ ଉପାଦାନ / ସାର କୁହାଯାଏ ।

ଯବକ୍ଷାରଜାନ

  • ଉଦ୍ଭିଦର ଅଙ୍ଗୀୟ ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
  • ପୃଷ୍ଟିସାର ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
  • ଫସଫରସ ଓ ପୋଟାସିୟମ ଉପଲବ୍ଧ କରାଏ ।
  • ପତ୍ରର ସବୁଜ କଣିକା ବଢାଏ ଓ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି (ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ) ରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
  • ଅଭାବରେ ଉଦ୍ଭିଦର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।
  • ଅଭାବରେ ପୁରୁଣା ପତ୍ର ହଳଦିଆ ହୋଇ ଝରିପଡେ ।
  • ଅଭାବରେ ପୃଷ୍ଟିସାର ପରିମାଣ କମ ହୋଇଯାଏ ।
  • ଅଭାବରେ ଗଛ ବାମନାକୃତି ହୁଏ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ର ସିଧାରହେ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ଅଭାବରେ ଫିକା ସବୁଜ ଅଥବା ପାଣ୍ଡୁର ରୁ ହଳଦିଆ ବର୍ଣ୍ଣ ଦେଖାଯାଏ ।
  • ଅତ୍ୟଧିକ ଅଭାବ ହେଲେ ଜାଲିଗଲା ପରେ ଦେଖାଯାଏ ।

ଫସଫରସ

  • ଉଦ୍ଭିଦର ଚେରବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
  • ଫୁଲ, ଫଳ ଧାରଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
  • ଅଭାବରେ ଚେର ବୃଦ୍ଧି ଠିକ ହୋଇପରେ ନାହିଁ ।
  • ଅଭାବରେ ସଠିକ ଅମଳରେ ବାଧକ ହୁଏ ।
  • ଅଭାବରେ ଫସଲ ଅମଳ ଡେରି ହୁଏ ଓ ମଞ୍ଜି ଓ ଫଳର ବୃଦ୍ଧି ଠିକ ଭାବରେ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।
  • ଅଭାବରେ ଗଛ ବାମନାକୃତି ହୋଇ ଗାଢ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ଧାରଣ କରେ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ର ସିଧାରହେ ଓ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସରୁହୁଏ ।
  • ଅତ୍ୟଧିକ ଅଭାବ ହେଲେ ସବୁଜ ଧୂସର ରୁ କଳା ରଙ୍ଗ ଧାରଣ କରେ । ପତ୍ରର ତଳ ଭାଗ ନାଲିମିଶା ବାଇଗଣି ଛିଟ ରଙ୍ଗ ହୁଏ ,।

ପୋଟାସିୟମ

  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦରେ କୋଷ ସଂଗଠନରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ମରୁଡି ସହଣୀ , ଉତ୍ତାପ ସହଣୀ , ଥଣ୍ଡା ସହଣୀ ତଥା ରୋଗ ସହଣୀ କ୍ଷମତା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ ।
  • ଏହା ଚେରରେ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କ୍ଷମତାକୁ ତ୍ଵରନିତ୍ଵ କରେ । ପତ୍ରରେ ତିଆରି ଖାଦ୍ୟକୁ ଫଳରେ ପହଞ୍ଚାଇ ଦିଏ । ଏହାଦ୍ଵାରା ଅଗାଡି କମ ହୁଏ ।
  • ଉଦ୍ଭିଦର କାଣ୍ଡ ଓ ଶାଖାକୁ ଶକ୍ତ କରାଏ ।
  • ରୋଗ ପ୍ରତିଷେଧକ ଶକ୍ତି ବଢାଏ ।
  • ମଞ୍ଜିକୁ ପରିଶିଷ୍ଟ କରେ ଓ ଓଜନ ବଢାଏ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ରର ରଙ୍ଗ ଫିକା ସବୁଜ ରୁ ହଳଦିଆ ବା କମଳା ରଙ୍ଗ ହୁଏ । କେବଳ ପତ୍ର ଶିରାକୁ ଛାଡି ଅନ୍ୟ ଅଂଶରେ ମୃତ ଚିହ୍ନ ଦେଖାଯାଏ ।
  • ଅଭାବରେ ଗଛର ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରେନା ।
  • ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ କାଣ୍ଡ ଦୁର୍ବଳ ହୁଏ ଓ ଗଛ ନଇଁପଡେ ।
  • ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ପତ୍ର ଶିରାରେ ପତ୍ରମୋଡା ହୋଇଯାଏ ।

କ୍ୟାଲସିୟମ

  • କ୍ୟାଲସିୟମ ଉଦ୍ଭିଦ କୋଷ ପ୍ରାଚୀରର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶ । ଏହା କୋଷ ପ୍ରାଚୀର ଦେଇ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ଓ କାଣ୍ଡକୁ ଶକ୍ତ କରାଏ ।
  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କ୍ଷାରଲବଣ ଓ ଜୈବଅମ୍ଳ ପ୍ରଶମିତ କରେ ।
  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ଚେର ଓ ଅଗ୍ରଭାଗ ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
  • ଅଭାବରେ ଗଛ ଗାଢ ସବୁଜ ଥାଏ ଅଗ୍ରଭାଗର କଅଁଳପତ୍ରର ରଙ୍ଗ ଫିକା ହୁଏ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ର ବଙ୍କା ହୋଇ ହୁକ ପରି ହୁଏ ।
  • ଅଭାବରେ ଅଗ୍ରଭାଗ ଓ ପତ୍ରଧାର ଶୁଖିଯାଏ ଓ ଶେଷରେ ଅଗ୍ରମୂକୁଳ ଗୁଡିକ ମରିଯାଆନ୍ତି ।

ମାଗ୍ନେସିୟମ

  • ମାଗ୍ନେସିୟମ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉଦ୍ଭିଦ ସବୁଜକଣାର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ । ଏଣୁ ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବେ ଜଡିତ ।
  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭାଗନିଏ ।
  • ଏନଜାଇମ ମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତ୍ବରାନିତ୍ଵ କରିବା ସହ ଉଦ୍ଭିଦର ଶ୍ଵାସ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ରର ଆଡ଼ଭାଗ ଓ ଦୁଇଧାର ଅଞ୍ଚଳରୁ ସବୁଜକଣା କମିଯାଏ ।
  • ପତ୍ରରେ ମୃତ ଚିହ୍ନ ନଥାଏ । ଶିରା ସବୁଜ ଥାଏ , ଅଗ୍ରଭାଗ କପ ଆକାରରେ ହୁଏ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ର ସହଜରେ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ।

ସଲଫର

  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦ ମଧ୍ୟରେ ପୃଷ୍ଟିସାର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାରେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ପୋଷାକ ।
  • ଏନଜାଇମ ଓ ଭିଟାମିନର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ତ୍ଵରନିତ୍ଵ କରେ ।
  • ଉଦ୍ଭିଦର ସବୁଜକଣା ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
  • ଚେର ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହେବା ସହ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି କରାଏ ।
  • ଉଦ୍ଭିଦର ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ତଥା ଥଣ୍ଡା ସହଣୀ ଶକ୍ତି ବଢାଏ ।
  • ଅଭାବରେ ଈଷତ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ପତ୍ର ଦେଖାଦିଏ । ପତ୍ର ଶିରା ଗାଢଥାଏ । ପତ୍ର ଉପରେ କୌଣସି ଶୁଖିଲା ଚିହ୍ନ ନ ଥାଏ ।

ବୋରନ

  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନ ବ୍ୟବହାରରେ ସାହାଯ୍ୟକରେ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନର ପରିମାଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ ।
  • ଏହା ଶ୍ଵେତସାର ଓ ନ୍ୟୁକ୍ଲୀୟ ଅମ୍ଳ ବିପାକ ପକ୍ରିୟା ସହ ଜଡିତ ।
  • ମଞ୍ଜି ଓ ଫଳ ବୃଦ୍ଧିପାଇଁ ନିହାତି ଦରକାର ।
  • ଅଭାବରେ ଅଗ୍ରଭାଗରେ ଥିବା କଅଁଳ ପତ୍ରର ମୂଳ ଅଂଶର ରଙ୍ଗ ଫିକା ପଡିଯାଏ ଓ ମୂଳରୁ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ।
  • ଅଭାବରେ ଅଗ୍ରମୁକୁଲଟି ଶୁଖିଯାଏ ।

ତମ୍ବା

  • ଉଦ୍ଭିଦର ସବୁଜକଣା ଓ ମଞ୍ଜି ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
  • ଏହାଚେର ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ସହିତ ପୃଷ୍ଟିସାର ଆହରଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
  • ଅଭାବରେ ନୂଆ ହୋଇଥିବା ପତ୍ରର ଶିରା ମଧ୍ୟଭାଗ ପାଣ୍ଡୁରବର୍ଣ୍ଣ ଦେଖାଯାଏ ।
  • ଅଭାବରେ ଅଗ୍ରପତ୍ର ପ୍ରଥମେ ଝାଉଁଳି ପଡେ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ର ସହଜରେ ଝଡିପଡେ ।

କ୍ଳୋରିନ

  • ଉଦ୍ଭିଦର ଗଠନ ପାଇଁ ଏହା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ
  • ଏହା କୋଷର ଟରଗର ଚାପରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ ଏବଂ କୋଷର ରସରେ ଥିବା ଧନାୟନର ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରେ ।

ଲୌହ

  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ସବୁଜକଣା ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଉତପ୍ରେରକ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟକରେ ।
  • ଉଦ୍ଭିଦକୁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଉପାଦାନ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ରର ସବୁଜ କଣିକା କମ ଥାଏ । ପତ୍ରରେ କୌଣସି ଚିହ୍ନ ନଥାଏ ।

ମାଙ୍ଗାନିଜ

  • ବିଭିନ୍ନ ଏନଜାଇମ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏହାର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ଵପୂର୍ଣ୍ଣ ।
  • ଏହା ଉଦ୍ଭିଦର ଆଲୋକ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ତଥା ଯବକ୍ଷାରଜାନ ବିପାକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ ସମସ୍ତ ଏନଜାଇମଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟକରେ ।
  • ମଞ୍ଜି ଅଙ୍କୁରୋଦଗାମ ତଥା ଉଦ୍ଭିଦର ପରିପକ୍ଵତାକୁ ତ୍ଵରନିତ୍ଵ କରେ ।
  • ଅଭାବରେ କଅଁଳିଆ ପତ୍ରରେ କେବଳ ଶିରା ଗୁଡିକ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ରହିଥାଏ ଏବଂ ପ୍ରତି ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ପତ୍ରରେ ଅଂଶଗୁଡିକ ଫିକା ସବୁଜ ଏବଂ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଧଳା ରଙ୍ଗ ଧାରଣ କରିଥାଏ ।

ମଲିବଡେନମ

  • ଏହା ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଯବକ୍ଷାରଜାନକୁ ବିବନ୍ଧିତ କରି ଗଛ ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଆଣିବାର ସାହାଯ୍ୟକରେ ।
  • ଉଦ୍ଭିଦର ଜଳଗ୍ରହଣୀୟ କ୍ଷମତା ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶରେ ଜଳର ପରିମାଣରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
  • ଅଭାବରେ ପତ୍ର ଆକାର ଛୋଟ ହୁଏ । ପତ୍ରର ଦୁଇ ଶିରା ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଅଂଶ ଗୁଡିକ ହଳଦିଆ ଦେଖାଯାଏ । ପତ୍ରର ଶିରା, ପ୍ରଶିରା , ଅଗ୍ରଭାଗ ଓ ଧାରରେ ଚିହ୍ନମାନ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।

ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଆବଶ୍ୟକତା

  • ମାଟିର ଉର୍ବରତାର ସଠିକ ନିରୂପଣ କରାଯାଇଥାଏ ।
  • ମାଟିର କିସମ ଓ ଗୁଣ ଜଣାପଡେ ।
  • ମାଟିର ଅମ୍ଳତା ଓ କ୍ଷାରତ୍ଵ ପରୀକ୍ଷା ଓ ଦ୍ରବଣୀୟ ଲବଣତା ପରିମାଣ ବିଷୟରେ ଜାଣିହୁଏ ।
  • ସମସ୍ୟା, ବହୁଳ ମାଟି ଯଥା କ୍ଷାରୀ , ଅମ୍ଳ ଓ ଲୁଣୀ ମାଟିର ସଂଶୋଧନ କରାଯାଏ ।
  • ମୃତ୍ତିକାରେ ଗଚ୍ଛିତ ଥିବା ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ଯବକ୍ଷାରଜାନ , ଫସଫରସ ଓ ପୋଟାସିୟମ ବିଷୟରେ ସଠିକ ତଥ୍ୟ ମିଳେ ।
  • ଗୌଣ ଉପାଦାନ କ୍ୟାଲସିୟମ, ମାଗ୍ନେସିୟମ ଓ ସଲଫର ବିଷୟରେ ଜାଣିହୁଏ ।
  • ଏହାଛଡା ଅଣୁ ଉପାଦାନଗୁଡିକର ସଠିକ ପରିମାଣ ବୁଝିହୁଏ ।
  • ବିଭିନ୍ନ ଫସଲର ଅନୁମୋଦିତ ସାର ପ୍ରୟୋଗରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ ।
  • ମୁଲ୍ୟବାନ ସାରର ଅନାବଶ୍ୟକ ବ୍ୟବହାରକୁ ଏଡାଇ ଦିଆଯାଇପାରେ ।

ଅମ୍ଳମାଟି ଦ୍ଵାରା କ୍ଷୟକ୍ଷତି

  • ଅମ୍ଳମାଟିରେ ଲୌହ ଓ ଆଲୁମିନିୟମ ଅଧିକ ଥିବାରୁ ଫସଲରେ ବିଷାକ୍ତ ପ୍ରଭାବ ପଡେ ।
  • ଅମ୍ଳମାଟିରେ ଜୈବିକ ଆଙ୍ଗାର କମ ରହେ ,।
  • ଅମ୍ଳମାଟିରେ ଅନୁଜୀବ ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ କମ ଥାଏ ।
  • ଅମ୍ଳମାଟିରେ ଖାଦ୍ୟସାର ହିସାବରେ ଯବକ୍ଷାରଜାନ , ଫସଫରସ , ପୋଟାସିୟମ କ୍ୟାଲସିୟମ, ବୋରନ ଓ ମଲିବଡେନମ କମ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ।

ଅମ୍ଳ ମୃତ୍ତିକାର ପରିଚାଳନା

  • ରାସାୟନିକ ସାର ସହିତ ଜୀବାଣୁ ସାର ଓ ଜୈବିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗରେ ଅମ୍ଳଶୋଧନ ହୁଏ ଓ ମୃତ୍ତିକା ସୁସ୍ଥ ରହେ ।
  • ଅମ୍ଳ ମୃତ୍ତିକା ପି.ଏଚ ହିସାବରେ ଚୂନ କିମ୍ବା କାଗଜକାଳ ମଣ୍ଡ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥାଏ ।
  • ଗୋବର ଖତ ଏକର ପିଛା 2 ଟନ ହିସାବରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଗଲେ ସଫଳ ମିଳେ ।

କ୍ଷାରିୟ ମୃତ୍ତିକା ଦ୍ଵାରା କ୍ଷୟକ୍ଷତି

  • କ୍ଷାରିୟ ମୃତ୍ତିକାରେ ଜୈବିକ ଅଙ୍ଗାର ପରିମାଣ ଓ ଅଣୁଜୀବ ସଂଖ୍ୟା ଅତି କମ ପରିମାଣରେ ଥାଏ ।
  • ଫସଲର ବୃଦ୍ଧି ମଧ୍ୟ କମ ହୋଇଥାଏ ।
  • ଉଦ୍ଭିଦ ଲାଲ ହୋଇଯାଏ ।

ଲବଣାକ୍ତ ମୃତ୍ତିକା ଦ୍ଵାରା କ୍ଷୟକ୍ଷତି

  • ମୃତ୍ତିକା ଲବଣ ଉଚିତ ପରିମାଣରେ ନଥିଲେ ତାହା ଫସଲ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇଥାଏ ।
  • ଦ୍ରବଣୀୟ ଲବଣ ୧ ଡେସିସିମେନସରୁ ୨ ଡେସିସିମେନସ / ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହେଲେ ମଞ୍ଜିରୁ ଗଯା ହେବାର ସଂଖ୍ୟା କମ ହୋଇଯାଏ ।
  • ୪ ଡେସିସିମେନସ/ମିଟରରୁ ଅଧିକ ଲବଣାକ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ଉଦ୍ଭିଦମାନେ ବଢିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ଓ ମରିଯାଆନ୍ତି ।

ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ

ଚାଷୀ କ୍ଷେତର ସଂଗୃହିତ ନମୁନା ମାଟି ସମୁଦାୟ କ୍ଷେତ ମାଟିର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ଵ କରିପାରୁଥିବା ଦରକାର । ଏଥିପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିଷୟରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଦରକାର ।

  • ସର୍ବନିମ୍ନ ୧୫ ରୁ ୨୦ ଟି ନମୁନା ମାଟି ନିଅନ୍ତୁ ।
  • ସମତୁଲ ଜମିରୁ ହିଁ ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ।
  • କେବଳ ଚାଷମାଟି (ଉପରେ ୬ ଇଞ୍ଚ) ସ୍ତରରୁ ମାଟି ନିଅନ୍ତୁ ।
  • ନମୁନା ମାଟିକୁ ସଫା ପଲିଥିନରେ ରଖନ୍ତୁ ।

ସତର୍କତା : ନିମ୍ନଲିଖିତ ସ୍ଥାନରୁ ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ।

  • ଅତ୍ୟଧିକ ଓଦା ଜମି ।
  • ଜମି ଡିହ କଡର ମାଟି ।
  • ଗଛ ତଳ ସ୍ଥାନର ମାଟି ।
  • ଖତ ଗଦା ହୋଇଥିବା ସ୍ଥାନ ମାଟି ।
  • ଜମିରେ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବାର ଠିକ ପରେ ।

ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପରେ

ଜମିରେ ଫସଲ ନ ଥିବା ସମୟରେ ଓ ମାଟି ଶୁଷ୍କଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଦରକାର । ସାଧାରଣତଃ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ବା ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଶୀତଋତୁରେ ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଥାଏ ।

ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପ୍ରଣାଳୀ

  • ମାଟି ଉପରେ ୬ ଇଞ୍ଚ (୧୫ ସେ.ମି) ସ୍ତରରେ ହିଁ ସମସ୍ତ ଫସଲର ଚେର ବଢିଥାଏ ଓ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ମଧ୍ୟ ଏହି ସ୍ତରରେ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ମାଟିର ଉପର ୬ ଇଞ୍ଚ ସ୍ତରରୁ ନିମ୍ନମତେ ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ।
  • ପ୍ରଥମେ ଜମିର ମାଟି ସଂଗୃହିତ ହେବାକୁ ଥିବା ସ୍ଥାନଗୁଡିକୁ ଚିହ୍ନିତ କରି , ସେଠରୁ ଘାସ ଓ ଫସଲ ଅବଶେଷକୁ ବାଛି ପରିଷ୍କାର କରିଦିଅନ୍ତୁ ।
  • ଗୋଟିଏ ଫାଉଡା ସାହାଯ୍ୟରେ ବିପରୀତ ଦିଗରେ ତିର୍ଯ୍ୟକ ଭାବରେ ଦୁଇଚୋଟ ପକାଇ ଗୋଟିଏ ଭି ଆକାରର ୬ ଇଞ୍ଚ ଗଭୀରର ଗାତ କରନ୍ତୁ ।
  • ସେହି ଗାତର ଗୋଟିଏ କଡରୁ ୨ -୩ ସେମି ମୋଟା ମାଟିସ୍ତର ଖୁରୁପୀ ସାହାଯ୍ୟରେ ସଂଗ୍ରହ କରି ନମୁନା ମାଟି ପଲିଥିନରେ ରଖନ୍ତୁ । ଏକ ଏକର ଜମିପିଛା ସର୍ବନିମ୍ନ ୧୫-୨୦ ଟି ନମୁନା ମାଟି ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ ।
  • ୧୫-୨୦ ଟି ନମୁନା ମାଟିକୁ ଏକାଠି ମିଶାଇ ଦିଅନ୍ତୁ ।
  • ଏହି ମାଟିକୁ ୪ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରି ୨ ଟି ବିପରୀତ ଭାଗକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଅନ୍ୟ ଦୁଇ ଭାଗକୁ ଫିଙ୍ଗିଦିଅନ୍ତୁ ।/
  • ଏହି ବିଭକ୍ତିକାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟମରେ ଶେଷ ୫୦୦ ଗ୍ରାମ ଉପଯୁକ୍ତ ନମୁନା ମାଟିକୁ ଗୁଣ୍ଡ କରି ଏବଂ ପରିଷ୍କାର କରି ସଫା ପଲିଥିନ ଜାରି ବା ମାଟି ପରୀକ୍ଷା କଣା ବ୍ୟାଗରେ ରାଖୀ ଶେଠୀରେ ଗୋଟିଏ ଟ୍ୟାଗ ଲଗାନ୍ତୁ ।
  • ଏହି ଟ୍ୟାଗରେ ଚାଷୀଙ୍କ ନାମ , ଠିକଣା, ପୂର୍ବରୁ କରିଥିବା ଫସଲ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କରିବା ପାଇଁ ଥିବା ଫସଲର ବିବରଣୀ ଲେଖି ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷାଗାରକୁ ପଠାନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଭ୍ରାମ୍ୟମାଣ ମୃତ୍ତିକାଗାରରେ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଦିଅନ୍ତୁ ।

ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷା ଆଧାରିତ ସାର ପ୍ରୟୋଗ

ମାଟି ପରୀକ୍ଷାର ଫଳାଫଳକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ , ଯେଉଁ ଉପାଦାନ /ପୋଷାକତତ୍ଵ ପରିମାଣ ସ୍ୱଳ୍ପ ରହିଥିବ ସେହି ଉପାଦାନକୁ ନିର୍ଧାରିତ ପରିମାଣରୁ ଶତକଡା ୨୫ ଭାଗ ଅଧିକ ହେବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ସେହିପରି ଯେଉଁ ଉପାଦାନ ପରିମାଣ ମଧ୍ୟମ ରହିଥିବ, ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେବଳ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସାର ପରିମାଣ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ । ଯେଉଁ ଉପାଦାନ ପରିମାଣ ଅଧିକ ରହିଥିବା ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସାର ପରିମାଣକୁ ଶତକଡା ୨୫ ଭାଗ କମାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।

ସନ୍ତୁଳିତ ସାର ପ୍ରୟୋଗ

ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷାର ଫଳାଫଳକୁ ଆଧାର କରି ଉଦ୍ଭିଦ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଉପାଦାନକୁ ମେଣ୍ଟାଇବା ପାଇଁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ରାସାଯନିକ ସାର ଉପରେ ନିର୍ଭର ନକରି ସେହି ଉପାଦାନ ମିଳୁଥିବା ଜୈବିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ଉଚିତ । ଜୈବିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗରେ କିଛି ପରିମାଣରେ ଉପାଦାନ ମିଳିଯାଇଥାଏ , ଯଦିଓ ଏହା ଉଦ୍ଭିଦ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ପରିମାଣକୁ ଭରଣା କରିପାରେ ନାହିଁ । ଜୈବିକ ସାରକୁ ଯାହା ଉପାଦାନ ମିଳିଲା ପରେ ଅବଶିଷ୍ଟ ପରିମାଣ ପାଇଁ ରାସାୟନିକ ସାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କଲେ ମାଟିର ଗୁଣ ବିଶେଷ ଭାବେ ନଷ୍ଟ ହୋଇନଥାଏ । ବାରମ୍ବାର ରାସାୟନିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗ ଫଳରେ ମାଟିରେ ରାସାୟନିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟି ମାଟିର ଗୁଣ ନଷ୍ଟ ହୁଏ । ଜୈବିକ ସାର ପ୍ରୟୋଗରେ ମାଟି ସୁସ୍ଥ ରହେ । ମାଟିର ଜଳଧାରଣ ଖ୍ଯାମାତା ବଢେ , ମାଟି ହାଲୁକା ରହେ, ଉପକାରୀ ଅଣୁଜୀବ ମାନଙ୍କରେ ସଂଖ୍ୟାବଢେ । ଅଣୁ ଜୀବମାନେ ମାଟିରେ ଯାବତୀୟ , ରାସାୟନିକ ବିଘଟଣ କରାଇ ଉଦ୍ଭିଦକୁ ସରଳ ରୂପରେ ଉପାଦାନ ମାନ ଯୋଗାଇ ଦିଅନ୍ତି । ଜୈବିକ ସାର ବିଶେଷତଃ କମ୍ପୋଷ୍ଟ, ଗୋବର ଖତ , ଧଣିଚା ଚାଷ, ନଳିତା ଚାଷ , ଡାଲିଜାତୀୟ ଫସଲ ଚାଷ , ଜିଆଖତ, ଅଜୋଲା , ଜୀବାଣୁସାର , ନୀଳହରିତ ଶୈବାଳ ଚାଷ ଇତ୍ୟାଦିରୁ ମିଳିଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ ରାସାୟନିକ ସାର ସହିତ ଜୈବିକ ସାରର ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ହିତକାରକ।

ଆଧାର - କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର

Last Modified : 12/8/2019



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate