କାଜୁର ଉପାଦେୟତା
କାଜୁବାଦାମ ଏକ ଲାଭଜନକ ଫସଲ । ଓଡିଶାର ସବୁ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏହି ଚାଷ କରାଯାଇପାରିବ । ସମୁଦ୍ରପତନ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୪୦୦ ମି. ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁସ୍ଥାନରେ କାଜୁ ଚାଷ ହୋଇ ପାରୁଛି । ଉର୍ବର ଜମି ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅନୁର୍ବର ପାହାଡିଆ ଜମିରେ ମଧ୍ୟ ଲଗାଯାଇପାରିବ ।
- କାଜୁର ଶସ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ଵାଦିଷ୍ଟ ।
- ଏଥିରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣର ଶ୍ଵେତସାର, ସ୍ନେହସାର ଓ ପୁଷ୍ଟିସାର ସହିତ ଲୌହ, କ୍ୟାଲସିଅମ, ଫସଫରସ୍ ଆଦି ଲବଣ ଏବଂ ଅନେକ ଖାଦ୍ୟପ୍ରାଣ ରହିଛି । କାଜୁ ଗଛର କାଠ ଜାଳେଣି ଓ କାଠ କୋଇଲା ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ । କାଠ ମଣ୍ଡରୁ କାର୍ଡବୋର୍ଡ ବାକ୍ସ କରାଯାଏ ।
- କାଜୁ ମଞ୍ଜି ଚୋପା ତେଲରୁ ବ୍ରେକ ଲାଇନିଙ୍ଗ, କାଳି ପ୍ରଭୃତି କରାଯାଏ ।
- କାଜୁ ଫସଲ ପାହାଡର ଗଡାଣିଆ ସ୍ଥାନରେ ଲଗାଯାଇ ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯାଏ ।
ମୃତ୍ତିକା ଓ ଜଳବାୟୁ
- କାଜୁ ଏକ ଗ୍ରୀଷ୍ମମଣ୍ଡଳୀୟ ଫସଲ । ଏହା ଆର୍ଦ୍ର ଏବଂ ନାତିଶୀତୋଷ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭଲ ହୁଏ । କୁହୁଡି ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ଶୀତପ୍ରବାହ ସହିପାରେ ନାହିଁ । ଅଧିକ ସମୟ ଗ୍ରୀଷ୍ମପ୍ରବାହ ମଧ୍ୟ ଗଛ ପ୍ରତି କ୍ଷତିକାରକ ।
- ବାର୍ଷିକ ୧୦୦ ସେ.ମି. ରୁ ୪୦୦ ସେ.ମି. ବୃଷ୍ଟିପାତ ଅଞ୍ଚଳରେ କାଜୁ ଚାଷ ଭଲ ହୁଏ ।
- ଉତ୍ତାପ ସେଲସିୟସରୁ ଅଧିକ ହେଲେ ଛୋଟ ଫଳ ଗୁଡିକ ଝଡିଯାଏ ।
- ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମାଟିରେ କାଜୁ ଚାଷ କରାଯାଇ ପାରିଲେ ମଧ୍ୟ ନିଗିଡା ନାଲି ଓ ଉପକୂଳ ମାଟି କାଜୁ ଚାଷ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ।
- ମଟାଳ ମାଟି ଏବଂ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ହେଉ ନ ଥିବା ଜମିରୁ ଫସଲ ଅମଳ ବହୁତ କମ ହୁଏ । ଅତ୍ୟଧିକ ଅମ୍ଳମାଟି, ପଥୁରିଆ ମାଟି, ମାଟିତଳେ ଚଟାଣ (ହାର୍ଡପାନ), ଆଦି ସ୍ଥାନରେ ଫସଲ ଭଲହୁଏ ନାହିଁ ।
- ଅତି କମ୍ ରେ ୧୦୦ ସେ.ମି. ଗଭୀରତାର ମାଟିଥିଲେ କାଜୁ ଫସଲ ଅଧିକ ଅମଳ ଦିଏ ।
- ଜମି ଚାଷ କରିବା ପରେ ସମତୁଲ କରାଯାଇ ଚାରା ରୋପଣ ପାଇଁ ଗାତ କରାଯାଏ । ଜମିରେ ୭ ମିଟର ବ୍ୟବଧାନରେ ଚାରା ଲଗାଯାଏ । ଗାତ ଖୋଳାଗଲେ ବେଳେ ଉପର ଓ ତଳ ମାଟିକୁ ଅଲଗା ରଖାଯାଏ । ଗାତ ଗୁଡିକୁ ୬୦ X ୬୦ X ୬୦ ସେ.ମି. ଆକାରରେ ଖୋଳାଯାଏ । ଉପର ମାଟିରେ ଅନୁମୋଦିତ ପରିମାଣର ଖତ, ସାର, ଔଷଧ ମିଢାଇ ଗାତର ତଳ ଭାଗକୁ ପୂରଣ କରାଯାଏ । ଏହାପରେ ଗାତର ଅବଶିଷ୍ଟ ଉପର ଅଂଶକୁ ତଳମାଟି ଦ୍ଵାରା ପୂରଣ କରାଯାଏ ।
- ପୂର୍ବରୁ ପଲିଥିନ୍ ବ୍ୟାଗରେ କାଜୁ କଲମୀ ଚାରା ଯତ୍ନର ସହିତ ପଲିଥିନରୁ ବାହାର କରି ଗାତ ମଝିରେ ପୋତାଯାଏ ।
- ଚାରା ରୋପଣ ବେଳେ କଲମୀ ଯୋଡଟି ଯେପରି ମାଟି ଉପରେ ରହେ ସେଥିପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଏ ।
- ଗଛ ସିଧା ରହିବା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ କାଠି ପୋତି ଗଛକୁ ସିଧା ରଖାଯାଏ ।
କିସମ
- କାଜୁ ମଞ୍ଜିରୁ ଚାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଲଗାଯାଉଥିବାରୁ ଗଛରେ ବିଭିନ୍ନତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ । ବଗିଚାରୁ ଅଧିକ ଅମଳ ଓ ବଡଫଳ ହେଉଥିବା, ଭଲ ବୃକ୍ଷକୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇ ସେହି ଗଛର ଡାଳରୁ କଲମୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ସେହିପରି ଉନ୍ନତ କିସମ ସଙ୍କର ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଛି । ଓଡିଶା ପାଇଁ ଅନୁମୋଦନ ଉନ୍ନତ କିସମ ଗୁଡିକ ହେଲା ।
- ଭେନୁରଲା – ୪ ବର୍ଷକୁ ଗଛପ୍ରତି ଅମଳ ୧୭.୨ କେ.ଜି
- ଧନ (ହା ୧୬୦୮) ବର୍ଷକୁ ଗଛପ୍ରତି ଅମଳ ୧୭.୫ କେ.ଜି
- ଭୁବନେଶ୍ଵର – ୧ ବର୍ଷକୁ ଗଛପ୍ରତି ଅମଳ ୧୦.୫ କେ.ଜି
- ଏଚ୍ ୨/୧୬ ବର୍ଷକୁ ଗଛପ୍ରତି ଅମଳ ୧୪.୫ କେ.ଜି
ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଅନେକ ସଙ୍କର ଜାତୀୟ କିସମ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍ଭାବନ ହୋଇଛି । ଏଗୁଡିକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସ୍ଥିତ କାଜୁ ଗବେଷଣା କେନ୍ଦ୍ର ଓ.ୟୁ.ଏ.ଟି. ଏବଂ ରାଜ୍ୟ କାଜୁ ଉନ୍ନୟନ ନିଗମରୁ ଉପଲବ୍ଧ ।
ମଞ୍ଜି ଚାରା ଓ କଲମୀ
- ମଞ୍ଜିରୁ ଚାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଲଗାଯାଇପାରେ କିମ୍ବା ଯୋଡ କଲମୀରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଗଛ ଲଗାଯାଇ ପାରେ ।
- କଲମୀ ଗଛରୁ ଉନ୍ନତ ମାନର ଅଧିକ ଫଳ ଅମଳ ହୁଏ ।
- କଲମୀ ଫସଲରେ ଶୀଘ୍ର ଫଳଆସେ ।
- କଲମୀ ଗଛ ଛୋଟ ଆକାର ହୋଇଥିବାରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଗଛ ଜମିରେ ଲାଗିପାରେ ।
- ଜମିରେ ଅଧିକ ଗଛ ଲଗାଯାଉଥିବାରୁ ଅଧିକ ଅମଳ ମିଳେ ।
ଚାରାରୋପଣ
ପଲିଥିନ ବ୍ୟାଗରେ ଚାରା ଉତ୍ତରାଯାଇ ଚାରା କିମ୍ବା କଲମୀ ଗଛ ୪-୫ ମାସ ହେଲେ ଜମିରେ ଲଗାଯାଇଥାଏ । ଜମିରେ କାଜୁ ଫସଲ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ବ୍ୟବଧାନରେ ଗାତଖୋଳି ସେଥିରେ ଖତ ସାର ଓ ମାଟି ପୂରଣ କରି ସିଧା ୨/୩ ଟି ଉନ୍ନତ କିସମର ବିହନ ଦିନେ ବା ଦୁଇଦିନ ପାଣିରେ ବତୁରାଇ ଲଗାଗଲେ ଶୀଘ୍ର ଗଛ ବାହାରେ । ପ୍ରତି ଗାତରେ ଗୋଟିଏ ସବଳ ଗଛ ରଖି ଅନ୍ୟ ଗଛ ଗୁଡିକୁ ଉପାଡି ଦିଆଯାଏ ।
- ଏହାଦ୍ଵାରା ଗଛର ଛେରା ମାଟିର ଗଭୀରକୁ ସହଜରେ ଚାଲିଯାଏ ଏବଂ ଗଛ ବାତ୍ୟାରେ ନଷ୍ଟ ହୁଏନାହିଁ ।
- ଗଛ ଭୂତଳ ଜଳକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ସହଜରେ ବଢେ ।
- ମଞ୍ଜିଗଛ ବହୁତ ବଡହୋଇ ଅଧିକ ଅମଳ ଦିଏ ।
- ମଞ୍ଜି ଗଛ ଦ୍ଵାରା ଗୁଣାତ୍ମକ ମୂଲ୍ୟ ରକ୍ଷା କରାଯାଇ ପାରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ମଞ୍ଜିରୁ ଗଛ କରିବାରୁ ବିରାଟ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ଖତ ଓ ସାର
- ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପ୍ରାପ୍ତ ବୟସ୍କ ଗଛ ୫୦୦ ଗ୍ରା.ମ୍ ଯବକ୍ଷାରଜାନ, () 125 ଗ୍ରାମ ଫସଫରସ୍ () ଏବଂ ୧୨୫ ଗ୍ରା.ମ୍ ପଟାସ୍ () ଦରକାର କରିଥାଏ । ଗାତ ପ୍ରତି ୫୦ କି.ଗ୍ରା. ଗୋବର ଖତ ଓ ୫ କି.ଗ୍ରା ନିମ୍ବ ପିଡିଆ, ୨୦୦ ଗ୍ରାମ୍ ରକ୍ ଫସଫେଟ୍ ଦିଆଯାଇପାରେ ।
ଜଳସେଚନ
ସାଧାରଣ ଭାବରେ କାଜୁ ଫସଲ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଅଣଜଳସେଚିତ ଫସଲଭାବେ କରାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଜମିର ଆର୍ଦ୍ରତା ଦେଖି ବର୍ଷରେ ୨-୩ ଥର ବିଶେଷତଃ ଫଳ ଆସିବା ସମୟରେ ଜଳସେଚନ କରି ପାରିଲେ ଅଧିକ ଅମଳ ମିଳେ । ନୂତନ ଭାବେ ଲଗାଯାଇଥିବା କାଜୁ ବଗିଚାକୁ ପ୍ରଥମ ୩ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଳସେଚନ କରାଯିବା ନିତାନ୍ତ ଦରକାର ।
ଅନ୍ତଃ ଚାଷ ଓ ଅନ୍ତଃ ଫସଲ
ଜମିକୁ କୋଡା ଖୁସା କରି ଗଛ ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ଅନାବନା ଗଛ ସଫାକରି ଜମିକୁ ପରିଷ୍କାର ରଖାଯାଏ ।
- ଏହାଦ୍ଵାରା ମାଟିର ଆର୍ଦ୍ରତା ବେଶିଦିନ ରହେ ।
- ମାଟିର ଉର୍ବରତା ବଢିଥାଏ ।
- ରୋଗ, ପୋକ କମ ଲାଗେ ।
- ଭଲଭାବେ ଜମିକୁ କମଣ କରି କାଜୁ ବଗିଚା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ୨-୩ ବର୍ଷ ଅନ୍ତଃଫସଲ କରାଯାଏ । ଅନ୍ତଃ ଫସଲ ରୂପେ ଅଦା, ହଳଦୀ, ଝୁଡୁଙ୍ଗ, କୋଳଥ, ମୁଗ, ବିରି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପନିପରିବା ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ ।
କାଣ୍ଟଛାଣ୍ଟ
କାଜୁ ଚାରା ଲଗାଯିବାପରେ ପ୍ରଥମରୁ ତାକୁ ସିଧା ବଢାଇବା ପାଇଁ ତଳୁ ବାହାରୁଥିବା ଶାଖା ପ୍ରଶାଖାକୁ କାଟି ବାହାର କରିଦିଆଯାଏ । ସେହିପରି ରୁଗ୍ଣ ଅଦରକାରୀ ଡାଳଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ କାଟି ବାହାର କରିଦିଆଯାଏ । କାଜୁ ଗଛରେ ୩ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଫଳ ଆସେ । ଓଡିଶାରେ ନଭେମ୍ବର ମାସରୁ ଫେବୃୟାରୀ ମଧ୍ୟରେ ଫୁଲ ଧରେ । ମାର୍ଚ୍ଚରୁ ମେ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଫଳଗୁଡିକୁ ଅମଳ କରାଯାଏ । ଫଳ ପାକଳ ହେବାକୁ ପ୍ରାୟ ୬୦ ଦିନ ଲାଗିଯାଏ ।
ଅମଳ
ମଞ୍ଜି ଗଛରୁ ହାରାହାରି ୨.୧ କେଜି କେଜି ମଞ୍ଜି ଅମଳ ମିଳିଥାଏ କିନ୍ତୁ ଉନ୍ନତ ଓ ସଙ୍କର କିସମରେ ଗଛ ପ୍ରତି ୧୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ଫଳ ମିଳିଥାଏ ।
ପ୍ରକ୍ରିୟା କରଣ
ମଞ୍ଜି ଶୁଖିବାପରେ କଡେଇରେ ଭଜାଯାଏ । ଶସକୁ ଚୋପାରୁ ବାହାର କରାଯାଏ । ଛୋଟବଡ ଏବଂ ଭଙ୍ଗା କାଜୁକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା କରି ଅନୁମୋଦିତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଶୁଖାଇ ଟିଣରେ ରଖାଯାଏ ।
କାଜୁର କୀଟ
ମୂଳ ବିନ୍ଧା ପୋକ
ଏହି କୀଟ କାଣ୍ଡରେ ଛିଦ୍ରକରି ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରେ । ଛିଦ୍ରରୁ ଅଠା ଦ୍ରବଣ ବାହାରେ । ଡାଳଟି ହଳଦିଆ ପଡି ଶୁଖିଯାଏ ।
ନିରାକରଣ
- ଛିଦ୍ର ମଧ୍ୟକୁ ୦.୧% କାବାରିଲ ଦ୍ରବଣ ପୁରାଇ ତୁଳା ବିଣ୍ଡାଦେଲେ ଛିଦ୍ର ବନ୍ଦ କରାଯାଏ ।
- ସମନ୍ଵିତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପୋକରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇପାରିବ ।
ପତ୍ର ବିନ୍ଧାପୋକ
ପୋକଗୁଡିକ କଅଁଳ ପତ୍ରରେ କଣା କରି ରସ ଶୋଷି ଖାଇ ଯାଆନ୍ତି । ଫଳରେ ପତ୍ରରେ କଳା କିମ୍ବା ରୂପାଲି ରଙ୍ଗରେ ଅଙ୍କା ବଙ୍କା ଦାଗ ଦେଖାଯାଏ ।
ନିରାକରଣ
- ଫସଲକୁ ୦.୦୫%ଏଣ୍ଡୋସଲଫାନ ସିଂଚନ କରି ପୋକ ଦମନ କରାଯାଏ ।
- ସମନ୍ଵିତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇପାରିବ ।
ରୋଗ
ପତ୍ର ଓ ବଉଳ ୱେବର
ଏହାର ସଂବାଳୁଆ ବଉଳ ଓ କଅଁଳପତ୍ରକୁ ନଷ୍ଟକରେ । ଏହାକୁ ଦମନ କରିବାକୁ ମାଲାଥିଆନ ୦.୦୫% କିମ୍ବା ଏଣ୍ଡୋଫିଲ୍ ୦.୦୫ କିମ୍ବା କାର୍ବାରିଲ ୦.୦୫% ସିଞ୍ଚନ କରାଯାଏ ।
ଚାହା ମସକ
ଏହା କାଜୁ ଗଛର ବହୁକ୍ଷତି କରେ । ବଢୁଥିବା କଅଁଳ ଡାଳ ପତ୍ର, ଫୁଲ ଓ ଛୋଟ ଫଳରୁ ରସ ଶୋଷଣ କରି ଡାଳ, ପତ୍ର ଓ ଫଳକୁ ନଷ୍ଟକରେ । ଫୁଲ ଓ ଫଳ ଝଡିଯାଏ, ପତ୍ର ଓ ଡାଳ ଶୁଖିଯାଏ ।
ଦମନ
- ଏଣ୍ଡୋସଲଫାନ ୦.୦୫% ବା କାର୍ବାରିଲ ୦.୦୫% ଅକ୍ଟୋବର ମାସରୁ ଜାନୁୟାରୀ ଭିତରେ ୨ରୁ ୩ ଥର ସିଞ୍ଚନ କରାଯାଏ ।
- ବିଭିନ୍ନ ସମନ୍ଵିତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ମଧ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଏ ।
- ଜୈବିକ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଉପରୋକ୍ତ କୀଟଙ୍କୁ ନିମ୍ବତେଲ ୩-୫% କିମ୍ବା କରଞ୍ଜ ତେଲ ୨% ସିଞ୍ଚନ କରି ଦମନ କରାଯାଏ ।
ମଲାଡାଳ
ଏହି ରୋଗ ଆରମ୍ଭ ହେଲେ ଗଛର ବଢୁଥିବା କଅଁଳ ଡାଳ କବକ ଦ୍ଵାରା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ସିଲକ ପରି ଦାଗ ସୃଷ୍ଟିକରେ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବାଇଗଣୀ ରଙ୍ଗହୋଇ ମରିଆସେ
ଦମନ
- ଆକ୍ରାନ୍ତ ଡାଳକୁ କାଟି ବାହାର କରିଦିଅନ୍ତୁ । ଗଛ ଗଣ୍ଡିରେ ବୋର୍ଡରପେଷ୍ଟ ଲେପ ଦିଅନ୍ତୁ । ଗଛକୁ ୧% ବୋର୍ଡର ମିକ୍ସଚର ସିଞ୍ଚନ କରନ୍ତୁ ।
ଗଛରେ ଟ୍ରାଇକୋଡର୍ମା ଭିରିଡି ଜୀବାଣୁ ହେକ୍ଟରପ୍ରତି ୫ କେ.ଜି. ପାଣିରେ ମିଶାଇ ସିଞ୍ଚନ କରନ୍ତୁ ।
ଆଧାର – ଓଡିଶା ଜଳବିଭାଜିକା ଉନ୍ନୟନ ମିଶନ