ଧାନ ଚାଷ

ଉପକ୍ରମ

ପ୍ରଚଳିତ ପଦ୍ଧତି ତଥା ହାତରେ ଧାନ ରୋଇବା ତୁଳନାରେ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତି ଅଧିକ ଭଲ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି  । ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟରେ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ନ ମିଳିବା ଏବଂ ହାତରେ ରୋଇବା ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ ହୋଇଥିବାରୁ , ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନରୁଆ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେବାରେ ଲାଗିଛି  ।  ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ଅଧିକ କୃଷି ଏହି ପଦ୍ଧତି ଆପଣାର କରିବା ସହିତ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରୋପଣ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ ନିମନ୍ତେ ଆଗ୍ରହୀ ହେଉଛନ୍ତି   । ତେଣୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରିପନ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ ନିମନ୍ତେ ଆଗ୍ରହୀ ହେଉଛନ୍ତି   । ତେଣୁ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରିପନ କାର୍ଯ୍ୟକୁ କୃଷକମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ନିମନ୍ତେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ସେବା ପ୍ରଦାନ କାରୀଙ୍କୁ ସହାୟତା କରିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରମୁଖ ତାଲିମଦାତା ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ   ହୋଇପଡିଛି   ।  ଏହି ତାଲିମଦାତା ମାନଙ୍କର ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରିପନ ଉପରେ ବିଶଦଜ୍ଞାନ ଓ ଦକ୍ଷତା ରହିଥିବା ସହିତ ଏଥିନିମନ୍ତେ ଚାରା ଉତ୍ପାଦନ ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ଦରକାର   ।  ଏ ସମ୍ପର୍କିତ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ , ସହଜରେ କୃଷକମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇବାରେ ସହାୟତା କରିବା ନିମନ୍ତେ ଏହି  “ ତାଲିମଦାତାଙ୍କ ପାଇଁ ତାଲିମ ପତ୍ରିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି   ।

ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚାଷୀଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକ ନଜରରେ ଏହି ପୃସ୍ତିକାରେ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରୋପଣ ନିଯମାବଳି ସଂବେଶିତ ହୋଇଛି   ।  ତାଲିମଦାତାମାନେ କିପରି ଦୁଇଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଧାନ ରୋପଣ ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ ସପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ ସେ ,ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ଏହି ପୁସ୍ତିକାରେ ରହିଛି     ।  ଏହାଛଡା ତାଲିମ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ତାଲିମ ସାମଗ୍ରୀ , ତାଲିମ ଓ ପରେ କୃଷକଙ୍କ ଜ୍ଞାନ ଆକଳନ ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି   ।  ଗୋଟିଏ ଦିନ ତାଲିମ ଅପେକ୍ଷା ବାଟଟାଣ ଅଧିବେଶନ ତଥା କୃଷକ କ୍ଷେତ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟରେ ଜ୍ଞାନ ଅଧିକ ସଫଳ ଭାବେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇପାରିବ   ।  ତେଣୁ ଏହି ପୁସ୍ତିକାରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ଚାରୋଟି ଅଧିବେଶନ ଏକାଦକ୍ରମେ ଦିନରେ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଆପରେ ଅଥବା ଫସଲ ଚାଷ ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ କୃଷକ କ୍ଷେତ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରାଯାଇପାରେ କିମ୍ବା ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ ତାଲିମ ଅଧିବେଶନ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା କରାଯାଇପାରେ   ।

ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରୋପଣ

କାହାପାଇଁ ଏହି ତାଲିମ ଉଦ୍ଧିଷ୍ଟ  :

ସଂପ୍ରସାରଣ କର୍ମୀ, ଗ୍ରାମଞ୍ଚଳରେ କୃଷି ସଂକ୍ରାନ୍ତୀୟ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଏବଂ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଧାନ ରୋପଣ କରୁଥିବା ବା ଏଥିପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ଥିବା କୃଷକ

ତାଲିମର ଗଠନ ପ୍ରକ୍ରିୟା  :

ତାଲିମ ବିଷୟରେ ସାଧାରଣ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ ଓ ଦୁଇଦିନିଆ ତାଲିମ ର ଆବଶ୍ୟକତା ବୁଜାଇବା ପରେ ନିମ୍ନମତେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅଧିବେଶନ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି   ।

• ତାଲିମର ଆଭିମୁଖ୍ୟ,ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରମୁଖ ଉପଦେଶ, ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ତାଲିମର କଣ ଆଶା କରନ୍ତି ଓ ପାକ ଜ୍ଞାନର ମୂଲ୍ୟାୟନ  ।
• ମ୍ୟାଟ ବା ମସିଣା ପ୍ରକାରର ତଳପଟାଳ
• ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରୋପଣ
• ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ରର ମରାମତ ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଏବଂ ତାଲିମ ପର ମୂଲ୍ୟାୟନ   ।

ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଧିବେଶନ କିପରି ପରିଚାଳନା କରାଯିବ ଏ ବିଷୟରେ ତାଲିମଦାତାଙ୍କ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି  ଏଥିମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଉପରେ ପୁନରାଲୋଚନା , ପ୍ରମୁଖ ବାରତା , ଆବଶ୍ୟକ ସାମଗ୍ରୀ , ଆରମ୍ଭର ସେସ ଯାଏ କିପରି ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ସେ ସମ୍ପର୍କିତ  ସୂଚନା ଆଦି ଏଥିରେରେ ରହିଛି   । ଏହାଛଡା ଡାଲମାଦାତା ପାକଟଜ୍ଞାନ ଆହରଣ  ନିମନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଉତ୍ସାହିତ କରିବେ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଏ   । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଧିବେଶରେ ତାଲିମଦାତା ଗୋଟିଏ ବିଷୟ ଉପରେ ବିଷୟକ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ  ।  ଏହା ଆଲୋଚନାଧର୍ମୀ ହେବା ଉଚିତ   ।  ତାଲିମଦାତା ପରୀକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ନିମନ୍ତେ ଯଥେଷ୍ଟ ସମାୟ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ତାଲିମରେ ସବୁବେଳେ ଅଳ୍ପ କିଛି ଲୋକ କହିଥିଲେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାସ ଓ ମତାମତ ସ୍ଵାଗତ କରାଯିବା ଉଚିତ   ।

ବୈଷୟିକ ଉପସ୍ଥାପନା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଧିବେଶରେ ସୂଚନାମାନ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି      ।  ଶ୍ରେଣୀଗୃହ କାର୍ଯ୍ୟକ ସହଜ କରିବା ନିମନ୍ତେ ତାଲିମ ଖସଡା କମ୍ୟୁଟର ଉପସ୍ଥାପନା ଦ୍ଵାରା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇପାରେ   ।

ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ତାଲିମଦାତା କମ୍ୟୁଟରରେ ଉପସ୍ଥାପନା କର ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ କରିପାରିବେ  ।  ତେବେ ଦେଖିବା କଥା , ଯେପରି ସମସ୍ତ ବୈଷୟିକ ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହେବ   । ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ଆଲୋଚନାରେ ଭାଗ ନେବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ଦେବା ଦରକାର  ।  ବିଶେଷ କରି ଚୁପଚାପ ରହିଥିବା ଅବ୍ୟକ୍ତି, ମହିଳା ଏବଂ ଯୁବକମନଙ୍କ ପାସ ପଚାରିବା ନିମନ୍ତେ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ଅଧିବେଶନ ଶେଷରେ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ , ତଥ୍ୟ ସମ୍ବଳିତ ପତାକା ବା ଏ ସମ୍ପର୍କିତ ଭିଡିଓ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇପାରେ   ।

ଶେଷରେ ପରୀକ୍ଷାର୍ଥୀ ପାକ ଜ୍ଞାନ ଆକଳନ କର ତାଲିମ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇପାରେ  । ତାଲିମ ଶେଷରେ ପୁଣି ଥରେ ସେମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନ ପରୀକ୍ଷା କରାଯିବ ଦରକାର  । ଦୁଇଟି ମୂଲ୍ୟାୟନରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ପ୍ରଭେଦ ସେମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କେତେ ଫଳପ୍ରଦ ହୋଇଛି , ତାହା ଜଣା ପଡିବ   ।  ଏହି ପୁସ୍ତିକା ପ୍ରାକ ଜ୍ଞାନ ପରୀକ୍ଷା ଓ ତଲାଇମ ପର ଜ୍ଞାନ ପାଇଁ ପୂର୍ବ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପ୍ରଶ୍ନାବଳୀ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି   ।  ଏହାକୁ ସାଧାରଣ କାଗଜରେ ମୁଦ୍ରଣ କର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ   ।

ତାଲିମର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଆଭିମୁଖ୍ୟ

ଏହି ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ତାଲିମଦାତାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସଂପ୍ରସାରଣ କର୍ମୀ, ଅଗ୍ରଣୀ କୃଷକ ଏବଂ କୃଷି ଯନ୍ତ୍ରପାତି ପ୍ରଦାନକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରୋଇବା ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନ ଓ ଦକ୍ଷତାର ବିକାଶ ଘଟାଇବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି  ।  ଏହାଛଡା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କୃଷି ଯନ୍ତ୍ରପାତି ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ସଚେତନତା ସ୍ପଷ୍ଟ କର କମ ଖର୍ଚ୍ଚରେ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରସାର କରାଇବା ମଧ୍ୟ ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ   ।  ଧାନରୁଆ ଜନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରି ଫଳପ୍ରଦ ଓ ସମାନତ ଢଙ୍ଗରେ ଧାନ ଚାଷ କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ନିୟମାବଳୀ ଅନୁସରଣ କରାଇବା ଏହି ତାଲିମର ଅନ୍ୟତମ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ   ।

ଅଧିବେଶନ ଶେଷରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ /ପ୍ରମୁଖ (ମାଷ୍ଟର)ତାଲିମଦାତା ନିମ୍ନଲିଖିତ କାର୍ଯ୍ୟପରିପାରିବେ   ।

• ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କର ରୋଇବା ଦ୍ଵାରା ମିଳୁଥିବା ଉପକାର ବିଷୟରେ ବୁଝ ଏହାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା  କରିପାରିବା   ।
• ଆର୍ଦ୍ର ଓ ଶୁଷ୍କ ନର୍ସରୀ ମଧ୍ୟରେ ରହୁଥିବା ପାର୍ଥକ୍ୟ ବୁଝାଇ ପାରିବା   ।
• ମ୍ୟାଟ ବା ମସଣା ପ୍ରକାରର ତଳିଘରା ବା ନର୍ସରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିପାରିବା   ।
• ମସଣା ପ୍ରକାରର ତଳିଘରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏକ ବ୍ୟବସାୟ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ରହୁଥିବା ସମ୍ଭାବନା ବିଷୟବୁଝୁଥିବା ଦରକାର   ।
• ଧାନ ରୁଆ ଜନ୍ତ୍ର ବିହନ ଅଂଶକୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ଏଥି ସହିତ ରହୁଥିବା ବେଷୟକ ମାନ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇ ପାରୁଥିବା ଆବଶ୍ୟକ  ।
• ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ରର ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ ମାନ ନିର୍ଧାରଣ କରିପାରିନଥିବେ   ।
• ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ପରିଚାଳନାର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ  ଯଥା ଘାସ ପରିଚାଳନା , ଜାଲ ପରିଚାଳନା , ଖାଦ୍ୟ ପରିଚାଳନା ଓ ଫସଲ ସଂରକ୍ଷଣ ବିଷୟରେ ବୁଝୁଥିବା ଦରକାର   ।
• ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ପାଇଁ ସେବା ପ୍ରଦାନ ଏକ ବ୍ୟବସାୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ ଅକରାଯିବାର ସୁଯୋଗ ବିଷୟରେ ଜାଣିଥିବା ଦରକାର   ।

ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରୋପଣ

ତାଲିମ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକତା   :-

ତାଲିମ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା , ଏଥିପାଇଁ ପୂର୍ବପ୍ରସ୍ତୁତ ଏବଂ ତାଲିମର ଆୟୋଜନ ବିଷୟକ ତଥ୍ୟ ନମରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ତାଲିମଦାତାମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଭାଗ ଭଲ ଭାବେ ପଢି ଦକ୍ଷ ଓ ଫଳପ୍ରଦଭାବରେ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ    ।

ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ , ତାଲିମ ଅବଧି , ସାମଗ୍ରୀ ଓ ଆୟୋଜନ

ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବରତକ , ବାଦଦେଇ କ୍ଷେତ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଓ ପରୀକ୍ଷା ସମେତ ତାଲିମ ପାଇ ଦୁଇ ଦିନର (ଦୈନିକ ପ୍ରାୟ ୮ ଘଣ୍ଟା ) । ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି    ।

ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ନାମ ଉପକରଣ ରହୁଥିବା ଆବଶ୍ୟକ   ;-

• ଉପସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟର ଓ ପରଦା ।
• କଳାପଟା/ ଧଳାପଟା, ଡଷ୍ଟର ଏବଂ ମାକର କଲମ  ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ ଖାତା ଓ କଲମ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ମଦତ ପ୍ରାକ ଜ୍ଞାନ ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ବା ତାଳିର ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର (ପରିଶିଷ୍ଠ ୧ ଓ ୨ ଦେଖନ୍ତୁ)
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଉଆଥିବା ତଥ୍ୟର ମଦତ କାଗଜ
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରୀକ୍ଷାର୍ଥୀପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଉପସ୍ଥାପନ ସାମଗ୍ରୀ (ପେନଡ୍ରାଇଭ ବା ସିଡି)

କିପରି ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ମ ପରିଚାଳନା କରାଯିବ   ।

ପ୍ରଥମ ଦିବସ (ଅଧିବେଶନ ୧ ଓ ୨)

ଉପକ୍ରମ :

ତାଲିମ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଗୋଟିଏ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ବ ସେହିପରି ସ୍ଥାନରେ ଏକଜୁଟ କରନ୍ତୁ   ।  ସ୍ଵାଗତ ସମ୍ବୋଧନ ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି   ।  ତାଲିମଦାତା ନିଜ ବିଷୟ ରେ ତଥା ଅନ୍ୟ ତାଲିମଦାତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ   ।  ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ନିଜ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ କୁହନ୍ତୁ  ।

ନିଜର ମୁଖ୍ୟ ବତ୍ତ ଓ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ କହିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ କୁହନ୍ତୁ   । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ନିଜ ବିଷୟରେ କୌଣସି ଆକର୍ଷଣୀୟ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କଲେ ଏହା ଗୋଷ୍ଠୀର ଦଳଗତ ମାନସିକତା ସହଜ କରିଥାଏ   ।

• ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରୋପଣ ଉପରେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି   ।
• ପ୍ରଦତ୍ତ ତାଲିମର କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନବଙ୍କୁ ଜଣାନ୍ତୁ   ।

ପ୍ରାକ –ଜ୍ଞାନ ଆକଳନ ପରୀକ୍ଷା  :-

ଶିଖାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ପ୍ରାକ ଜ୍ଞାନ ଆକଳନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ (ପରିଶିଷ୍ଠ୧) ପ୍ରଦାନ କର ଏହାର ଉତ୍ତର ଲେଖିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ କୁହନ୍ତୁ   ।  ଏହା ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ ଯେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ଅନ୍ୟ ସହିତ ଆଲୋଚନା ନ କରି ନିଜେ ଉତ୍ତର ଲେଖୁଛନ୍ତି   ।

ମ୍ୟାଟ ପ୍ରକାର ନର୍ସରୀ ଉପରେ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଶିକ୍ଷାଦାନ :-

ମ୍ୟାଟ ନର୍ସରୀ ଉପରେ ସାଧାରଣ ଉପକମଣିକା ସହିତ ଏହାର ଉପକାରିତା ଓ ବ୍ୟାବଶାୟିକ ସାମର୍ଥ୍ୟ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇ ତାଲିମ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି   ।  ଶିଖାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଏହା ଜଣାଇଦେବା ଦରକାର ଯେ ଏହି ମ୍ୟାଟ ନର୍ସରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ସମୟ ଓ ଆଗ୍ରହର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି  ।  ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ମନରେ ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ବିଷୟରେ କୌଣସି ପଶ ବା ସନ୍ଦେହ ଥିଲେ ଏହା ଦୂର କରନ୍ତୁ  ।  ଏହାପରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଜମିକୁ ନେଇ ଅଧିବେଶନ ୨ (ପୃଷ୍ଠା ୧୦)ରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି   ।

ଫସଲ ପରିଚାଳନା ଉପରେ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଶିକ୍ଷାଦାନ  :-

ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ତାଲିମ ଶେଷ ହେଲେ ଶିଖାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ପୁଣିଠାରେ ଶ୍ରେଣୀଗୃହକୁ ଆଣନ୍ତୁ   ।  ସାମାନ୍ୟ ବିରତି ପରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରି ଉନ୍ନତ ମାନର ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ଫସଲ ପରିଚାଳନା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତୁ  ।

ଦିବସ ୨(ଅଧିବେଶନ ୩ ଏବଂ ୪)

ଉପକ୍ରମଣିକା ଓ ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା   :-

ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ରୋପଣ ଉପରେ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଉପକ୍ରମଣିକା ଦେବା ସହିତ ଏହାର ଉପକାରିତା ଓ ଅପକାରିତା ବିଷୟରେ କୁହ ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି   ।  ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ କିପରି ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ରର ସଠିକ ବ୍ୟବହାର ବିଷୟରେ ଶିଖିପାରିବେ ସେ କଥା କୁହନ୍ତୁ   ।  ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ଉପରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ମନରେ କଛି ପ୍ରଶ୍ନ ବା ସନ୍ଦେହ ଥିଲେ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ତାହା ଦୂର କରନ୍ତୁ   ।  ଏହାପରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଜମିକୁ ନେଇ ଅଧିବେଶନ ୩(ପୃଷ୍ଠା ୨୩) ରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ   ।

ଫସଲ ପରିଚାଳନା ଉପରେ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଶିକ୍ଷାଦାନ :-

ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ଧାନ ରୋଇବା କାର୍ଯ୍ୟ ଶିଖିବା ପରେ ସେମାନଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀଗୃହକୁ ଆଣନ୍ତୁ   ।  ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ରୁଆଯାଇଥିବା ଧାନର ଅମଳ ପାଇବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଫସଲ ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତି ବିଷୟ ରେ ଉପସ୍ଥାପନ ଓ ବକୃତା ମାଧ୍ୟମରେ ବୁଝାଇ ଦିଅନ୍ତୁ   ।

ମରାମତି ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଉପରେ ଅଧିବେଶନ   :-

ଏହା ଅଧିବେଶନ କୌଣସି ଖୋଲା ବା ଯଥେଷ୍ଟ ଆଲୋପ ପଡୁଥିବା ଆବଦ୍ଧ ସ୍ଥାନରେ କରନ୍ତୁ   ।  ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ ପୂର୍ବରୁ ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ରକ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ରଖନ୍ତୁ   ।  ଅଧିବେଶନ  ୪ (ପୃଷ୍ଠା ୪୪) ରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ମୁତବକ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ମରାମତି ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇ ଦିଅନ୍ତୁ   ।

ତାଲିମ ପରେ ଜ୍ଞାନ ପରୀକ୍ଷା   :-

ଉପର ବର୍ଣ୍ଣିତ ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ ହେବା ପରେ ତାଲିମ ପର ଜ୍ଞାନ ପରୀକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ (ପରିଶିଷ୍ଠ ୨) ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ   । ଉତ୍ତର ଦେବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ କିଛି ସମୟ ଦିଅନ୍ତୁ   ।  ସମସ୍ତ ନିଜେ ନିଜେ ଉତ୍ତର ଲେଖିବା ଦରକାର  ।  ଉତ୍ତର ଖାତାର ମୂଲ୍ୟାୟନ କର ପ୍ରାକ ଜ୍ଞାନ ପରୀକ୍ଷା ସହିତ ମିଳାନ୍ତୁ    ।  ଏ ବିଷୟ ପରୀକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଦିଅନ୍ତୁ   ।  ଏହାଦ୍ଵାରା ଆସେମାନେ କେତେ ଜ୍ଞାନଲାଭ କରିଛନ୍ତି ଜଣାପଡିବ   ।  କମ ନମ୍ବର ରଖୁଥିବା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନବଦ୍ଧ ନିଆନ୍ତେ ଅନ୍ୟ ଏକ ତାଲିମରେ ଯୋଗ ଦେଇପାରନ୍ତି   ।  ଏହାପରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ମନରେ କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ରହୁଥିଲେ ତାହା ଦୂର କରି ତାଲିମ ଶେଷ କରନ୍ତୁ   ।

ଅଧିବେଶନ ୨

ମ୍ୟାଟ ବା ମସଣା ପ୍ରକାରର ନର୍ସରୀ

ଉପକ୍ରମ :- ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ଧାନ ରୋଇବା ପାଇଁ ମସଣା ପଦ୍ଧତିରେ ଚାରା ଉତ୍ପାଦନ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ   ।  ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନୁସାରେ ମସଣା ଚାରା ସାଧାରଣ ଚାରାଠାରୁ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ   ।

ଏଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇପାରେ ଯେ ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିବା ତଳିକୁ ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ   ।

ମସଣା ପଦ୍ଧତିରେ ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ବିଷୟର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ପରିଚାଳନା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏହି ଅଧିବେଶନରେ ଆଲୋଚିତ ହେବ   ।  ଯେହେତୁ ଅନେକ କୃଷକ ଏବଂ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ମସଣା ପଦ୍ଧତିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଧାନ ତଳି ବକ କର ଯଥେଷ୍ଟ ଆୟ କରିଛନ୍ତି,  ତେଣୁ ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତର ବ୍ୟବସାୟିକ ଦିଗ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯିବ  ।

ଏହି ଅଧିବେଶନ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି   ।

• ମସଣା ପ୍ରକାରର ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ  ।
• ମସଣା ପ୍ରକାରର ତାଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ଫସଲ ପରିଚାଳନା  ।
• ବ୍ୟବଶାୟିକ ଭିତ୍ତିରେ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ  ।

ଏହି ଅଧିବେଶନ ପରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ନାମ ବିଷୟରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିବେ   :-

• ସାଧାରଣ ତଳ ଓ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭେଦ ଜାଣିପାରୁଥିବେ   ।
• ଆର୍ଦ୍ର ଓ ଶୁଷ୍କ ଅବସାନରେ ମସଣା ପ୍ରକରର ତାଳି ଉପାଦାନ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ, ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ଓ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟରେ ବୁଝାଇ ପାରୁଥିବେ   ।
• ମସଣା ପ୍ରକାର ଛଡ଼ା ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ତଳ ପାତାଳୀର ଉପଯୁକ୍ତ ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ ବୁଝାଇ ପାରୁଥିବେ   ।
• ବ୍ୟବସାୟିକ ଭିତ୍ତିରେ ମସଣା ପ୍ରକାରର ଚାରା ଉତ୍ପାଦନ କରି ଅଧିକ ଆୟ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ବିଷୟରେ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିପାରିଥିବେ   ।

ମ୍ୟାଟ ବା ମସଣା ପ୍ରକାରର ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ  :-

ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଶିକ୍ଷା :-

ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ସାଧାରଣ ସୂଚନା ସହିତ ଏହାର ଉପକାରିତା ଓ ଅପକାରିତ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କର ଏହି ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଉ   ।  ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟା ଏ ଏକାଗ୍ର ଭାବେ ଶିକ୍ଷାଲାଭ ନିମନ୍ତେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କରାଯାଉ   ।  ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାର ନିଜର ମନରୁ ସନ୍ଧେହ ଦୂର କରିବା ନିମନ୍ତେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଉତ୍ସାହିତ କରନ୍ତୁ   ।  ଏହା ଅଧିବେଶନରେ ନାମ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତୁ  ।

ମସଣା ପ୍ରକାରର ତଳି କହିଲେ କଣ ବୁଝାଯାଏ   ?-

ଛିନ୍ଦ୍ର ହୋଇଥିବା ପଲିଥିନ ଉପରେ ପତଳା ଭାବେ (୦.୫ ରୁ ୦.୭୫ ଇଞ୍ଚ) ମାଟ ରାଖୀ ତା ଉପରେ ଧାନ ଚାରା ଉତ୍ପାଦନ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ କୁହାଯାଏ   ।  ପଲିଥିନ ଯୋଗୁଁ ଚାରାଗଛ ଚେର ତଳକୁ ଯାଇ ମାଟରେ ପ୍ରବେଶ କରିପାରି ନାହିଁ   ।  ବରଂ ଚେରର ଏକ ବହଳ ଗୁଳ୍ମ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ   ।  ଧାନ ରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ଟେ ସହିତ ଖାପଖୁଆଇବା ପରେ ମସଣା ତଳକୁ ବିଭିନ୍ନ ଆକାରରେ କଟାଯାଇ ଥାଏ   ।

ମସଣା ପ୍ରକାରର ତଳିଘରାର ଉପକାରିତା   :-

• ଏକ ଏକର  ପାଇଁ ପାରମ୍ପରିକ ତଳିଘେରା ତୁଳନାରେ ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ କମ ଜାଗା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ (୩୦ ବର୍ଗ ମିଟର ବନାମ ୪୦୦ ବର୍ଗ.ମି)
• ପ୍ରାୟ ୧୪-୧୮ ଦିନରେ  ୧୮-୨୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଉଚ୍ଚତାର (୨-୩ ପତ୍ର ବିଶିଷ୍ଟ) ସସ ଚାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ   ।
• ଚାରାଗଛ ଉପଡା ଯାଉ ନଥିବାର ଚେର ବିଶେଷ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ   ।  ଫଳରେ ରୋପଣ ଜନିତ ଆଘାତ ହ୍ରାସ ହେବା ଯୋଗୁଁ ଗଛ ଶୀଘ୍ର ଚେର ଧରେ ଓ ପଲ ହୋଇଥାଏ   ।
• ତଳି ପକାଇବା ପାଇଁ କମ ଶ୍ରମଶକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ   ।

ମସଣା ତଳଘରାର ଉପକାରିତା :-

• କେବଳ ଛୋଟ ଓ ସସ ସୁବଳ ଚାରା ଗଛ ରୁଆ ଯାଇପାରିବ   ।  ଅଧୀନ ଦିନର ଚାରା ରୁଆଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ   ।
• ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ତଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ବ୍ୟୟ (ଯଥା ପଲିଥିନ, ଫେମ , ଖତ ଆଦି) କରବାକ ପଡିଥାଏ   ।
• ଏହି ପଦ୍ଧତି ପାଇଁ ଅଧିକ ଜ୍ଞାନ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବାରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ ଚାରା ଉତ୍ପାଦନ ନିମନ୍ତେ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗିଥାଏ   ।

ଜମିରେ ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ  ଶିକ୍ଷା :-

ମସଣା ପଦ୍ଧତି ତଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ଶେଷ ହେବା ପରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ନିକଟସ୍ଥ ଜମିକୁ ନେଇ ଏହା ଉପରେ ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉ  ।   ତାଲିମ ପାଇଁ ଯୋଜନା ଓ ପ୍ରସ୍ତୁତ “  ବିଭାଗରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିବା ପର ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ନାମ ସାମଗ୍ରୀମାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ରହିଥିବା ଦରକାର   ।

• ଚାଷ ହୋଇ, କାଦୁଅ କରାଯାଇ ସମତୁଲ ହୋଇଥିବା ଜମି
• ପ୍ରାୟ ୨୦ ମିଟର ଲମ୍ବ ,୧.୫ ମିଟର ଓସାର ଏବଂ ୧୦-୧୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଉଚ୍ଚତାର ତଳ ପାତାଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଦରକାର   ।
• ବିଶୋଧିତ ଓ ଗଯା ହୋଇଥିବା ବିହନ (ଏକର ପ୍ରତି  ୮-୧୦ କିଗ୍ରା ଶଙ୍କର କିସମ ବା  ୧୫.୧୮ କିଗ୍ରା ସାଧାରଣ କିସମ )ଦରକାର ।  ଏଥିସହିତ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ପ୍ରସ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନ ସାମଗ୍ରୀମାନ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ   ।

ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସାମଗ୍ରୀ

ମସଣା ନର୍ସରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ନିମ୍ନ ତାଲିକା ଅନୁସାରେ ସାମଗ୍ରୀମାନଙ୍କ ବିଷୟାରେ ତାଲିମଡାଟା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ସହିତ ନର୍ସରୀ ସେସବୁର ବିଷୟରେ ପ୍ରକାଶ କରିବେ   ।

• ଉନ୍ନତ ମାନର ବିହନ  :- ଶଙ୍କର କିସମ ପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି  ୮-୧୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ଏବଂ ସାଧାରଣ କିସମ ପାଇଁ ଏକର ପ୍ରତି  ୧୫-୧୮ କିଲୋଗ୍ରାମ  ।
• ତଳିପଟାଳିର ଆୟତନ  : ଏକ ଏକର ଜମିରେ ରୋଇବା ପାଇଁ  ୨୦ ମିଟର ଲମ୍ବ X ୧.୫ ମିଟର ପ୍ରସ୍ଥ ବିଶିଷ୍ଟ ପଟାଳି   ।
• ଛିଦ୍ରଯୁକ୍ତ ପଲିଥିନ  :୨୦ ମିଟର ଲମ୍ବ X ୧.୫ ମିଟର ପ୍ରସ୍ଥ   ।
• ମାଟି ସଫା କରିବା ଚାଲାଣ
• ମାଟି ଓ ଗୋବର ଖତର ମିଶ୍ରଣ  (୪ ଭାଗ ମାଟି+୧ ଭାଗ ଖତ)
• ପାଣି ଦେବା ପାଇଁ ଝରା   ।
• ଲୁହା ଫ୍ରେମ  : ମଟର ଗଭୀରତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଲୁହାର ଫ୍ରେମ (୧.୨ ମିଟର ଲମ୍ବ X ୧.୨ ମିଟର ପ୍ରସ୍ଥ) ଆବଶ୍ୟକ  ।  ଏହା ଫର୍ମ୍ଯାଟ ନିମ୍ନମତେ ହେବା ଦରକାର   ।
• ଆର୍ଦ୍ର ନର୍ସରୀ ନିମନ୍ତେ  ୦.୫ ଇଞ୍ଚ ମୋଟାଇ ଲୁହା ଫ୍ରେମ
• ଶୁଷ୍କ ନର୍ସରୀ ନିମନ୍ତେ  ୦.୭୫ ଇଞ୍ଚ ମୋଟାଇ ଲୁହା ଫ୍ରେମ
• ଅଖା ମୁଣ
• ମସଣା ତଳ କାଟିବା ପାଇଁ ଦାଆ ବା ଧାରୁଆ ଛୁରୀ
• ବିହନ ବିଶୋଧନ ନିମନ୍ତେ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଗୋଭ ଓ ମୁଖା

ମସଣା ନର୍ସରୀର ପ୍ରକାର ଭେଦ

ପ୍ରସ୍ତୁତ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସାରେ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର ମସଣା ନର୍ସରୀ ରହିଥାଏ   ।

• ଆର୍ଦ୍ର ମସଣା ନର୍ସରୀ
• ଶୁଷ୍କ ମସଣା ନର୍ସରୀ

ଆର୍ଦ୍ର ମସଣା ନର୍ସରୀ

ପ୍ରସ୍ତୁତ ପ୍ରଣାଳୀ  :

ତାଲିମର ଦିନେ ପୂର୍ବରୁ ଏହି  କାର୍ଯ୍ୟମାନ କରନ୍ତୁ   ।  ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ତାଲିମ ସମୟରେ ଏ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ବୁଝାଇ  ଦିଅନ୍ତୁ   ।

• ଜମିକୁ କାଦୁଅ ର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପାଇଁ ଛାଡି ଦିଅନ୍ତୁ
• ଏହାପରେ  ୨୦ ମିଟର ଲମ୍ବ ,୧.୫ ମିଟର ପ୍ରସ୍ଥ ଓ ୧୦-୧୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ପଟାଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏହା ପଟାଳିରେ ମାଟି ବସାଯିବା ପାଇଁ  ୧-୨ ଦିନ ଛାଡି ଦିଅନ୍ତୁ   ।
• ଏହି ପଟାଳିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ  ୬୦-୮୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଓସାରିଆ ନାଳ କରନ୍ତୁ   ।

ତାଲିମ ସମୟରେ ନିମ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟମାନଙ୍କ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ କୁହନ୍ତି  ।

• ନାଳରେ ସଢାଗୋବର ଖତ ଏଥିରେ ପାଣି ଭର୍ତ୍ତି କରନ୍ତୁ   । ଖତକ ମାଟି ସହିତ ମିଶାଇ କ ମଣ୍ଡ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ  ।
• ପଟାଳି ଉପରେ ଛିଦ୍ରଯୁକ୍ତ ପଲିଥିନ ବିଛାଇ ଦିଅନ୍ତୁ   ।  ଏହା ମଧ୍ୟରେ ପବନ ରହୁଥିଲେ ବାହାର କରିଦିଅନ୍ତୁ   ।
• ତଳ ପଟାଳି ଏ ବଛାଯାଇଥିବା ପଲିଥିନ ଉପରେ ଲୁହା ପ୍ରେମ ରଖନ୍ତୁ  । ପଲିଥିନ ଉପରେ ଖତ ମାଟିର ମଶନାକ ରଖନ୍ତୁ   ।
• ପଟା ସାହାଯ୍ୟରେ ପଟାଳିକୁ ସମତୁଲ କରନ୍ତୁ   ।
• ବିହନକୁ ପଟାଳି ଉପରେ ସମାନ ଭାବରେ ବୁଆନ୍ତୁ   । ପ୍ରଥମେ ଛାଡ଼ କଡରେ ଆରମ୍ଭ କରି ପରେ ମାଝିରେ ବୁଣାନ୍ତୁ   ।  ଚାରାଗଛ ମଧ୍ୟରେ ପଟିଯୋଗୀତା ନ ହେବ ଏପାଇଁ ସମାନ ଭାବରେ ବିହନ ବୁଣାନ୍ତୁ   ।
• ସମଗ୍ର ନର୍ସରୀ କାର୍ଯ୍ୟ  ଶେଷ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ  ୩,୪,ଓ ୫ ରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ପଦକ୍ଷେପମାନ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ   ।
• ବିହନକ ପକ୍ଷୀ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କୀଟ କବଳରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ନିମନ୍ତେ ଏହା ଉପରେ ପତଳା ଭାବେ ନଡା ବା କଦଳୀ ପତ୍ର ଘୋଡେଇ ଦିଅନ୍ତୁ । ପ୍ରାୟ ୨-୩ ଦିନ ପରେ ଏହି ଆବରଣ ବାହାର କରିଦିଅନ୍ତୁ   ।

ବିଦ୍ର :- ଆର୍ଦ୍ର ବା ଶୁଷ୍କ ମ୍ୟାଟ ନର୍ସରୀ ପାଇଁ ବଜାରରେ ମିଳୁଥିବା ବିହନ ବୁଣା ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ପାତାଳ ଉପରେ ବିହନକ ବୁଣା ହେବ  ।

ଶୁଷ୍କ ମସଣା ନର୍ସରୀ

ପ୍ରସ୍ତୁତ ପ୍ରଣାଳୀ :

• ପଟାଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ପୂର୍ବରୁ ଜମିକୁ ହଳ କରି ମଇ ଦେଇ ଦିଅନ୍ତୁ   ।  କାଦୁଅ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ   ।
• କୋଡିଏ ମିଟର ଲମ୍ବ ୧.୫ ମିଟର ପ୍ରସ୍ଥ ଓ  ୧୦-୧୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ   ।
• ଘାସ ନ ଥିବା ସାନର ମାଟି ନେଇ ତାହାକୁ ହକଲାଇ ଦିଅନ୍ତୁ   ।  ଏଥିପାଇଁ ୨ ମେସିନ ଚଲାଣ ବ୍ୟବହାର କାଲେ ଗୁଣ୍ଡ ମାଟି ମିଳିବ  ।
• ଗୁଣ୍ଡମାଟ ସହିତ  ୪.୧ ଅନୁପାତରେ ସଢା ଗୋବର ଖତ ମିଶାନ୍ତୁ   ।  ଅନ୍ୟ ଏକ ପଲିଥିନ ଥିଲେ ତାଉପରେ ରଖି ଖତ ଓ ମାଟି ମିଶାଇ ଦେବା ଭଲ   ।
• ଏହା ପରେ ଆଦି ମସଣା ନର୍ସରୀ ପରି ପ୍ରଣାଳୀ ଅବଲମ୍ଭନ କରନ୍ତୁ   ।

ଫସଲ ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତି

ତଳ ପଟାଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ପରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀଗୃହକୁ ନିଅନ୍ତେ   ।  ଧାନ ଫସଲ ଅଧିକ ଅମଳ ପାଇବା ନିମନ୍ତେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଫସଲ ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ  ଶୀକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଭଲଭାବେ ବୁଝାଇ ଦିଅନ୍ତି   ।

ବିହନ କିସମ ଚୟନ :-   ଜମିର ପ୍ରକାର  ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିହନମାନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ   ।

ବିହନ ବିଶୋଧନ

ବିହନ ବିଶୋଧନ ଦ୍ଵାରା ଧାନ ଫସଲରେ କବକ ଜନିତ ରୋଗ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ   ।  ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିହନ ବିଶୋଧନ କରାଯାଇପାରିବ   ।

ବିହନ ବିଶୋଧନ ପଦ୍ଧତି :-

• ବିହନ ବିଶୋଧନ ପୂର୍ବରୁ ହାତରେ ଗ୍ଳୋଭସ ଓ ମୁହଁରେ ମୁଖା ପିନ୍ଧନ୍ତୁ  । କବକନାଶକ ଗୁଡିକ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ   ।  ତେଣୁ ନିଜର ସୁରକ୍ଷା ବିଷୟ ଭୁଲାନ୍ତୁ ନାହିଁ
• ପ୍ରତି କିଲୋଗ୍ରାମ ବିଭାନ ସହିତ ୨ ଗ୍ରାମ କାର୍ବୋଣ୍ଡାଜମ  ବା ଭଟାଭାକ ମିଶାଇ ବିହନ ବିଶୋଧନ କରନ୍ତୁ   ।
• ବିହନକୁ  ୧୦ ଲିଟର ପାଣି ମଧ୍ୟରେ ପକାଇ  ୧୨-୧୬ ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଛାଡି ଦିଅନ୍ତୁ   ।
• ପାଣି ଉପରେ ଭାସୁଥିବା ଆଗାଡିକୁ ବାହାର କରି ଦିଅନ୍ତୁ   ।
• ଧାନକୁ ପାଣିରୁ ବାହାର କରି ଅଖାରେ ଭର୍ତ୍ତି କରି  ୨୪ ଘଣ୍ଟା ରଖନ୍ତୁ   ।
• ନିୟମିତ ବ୍ୟବଧାନରେ ବିହନ ବସ୍ତା ଉପ ଏ ପାଣି ସିଞ୍ଚନ୍ତୁ  ।  ପବନ ଚଳାଚଳ ପାଇଁ ଏହାକୁ ଓଲଟପାଲଟ କରନ୍ତୁ   ।  ଏହାଦ୍ଵାରା ଅବିହନ ଓଦା ରହିବ ଓ ଉତ୍ତାପ ଦ୍ଵାରା ନଷ୍ଟ ହେବ ନାହିଁ   । ପ୍ରାୟ  ୨୪ ଘଣ୍ଟା ପରେ ବିହନର ଗଜା ବାହାରିବ   ।
• ଛୋଟ ଛୋଟ ଚେର ଦେଖାଗଲେ ବିହନ ବୁଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଯାଏ  ।
• ବିହନର ଲମ୍ବା ଚେର ବାହାରୁଥିଲେ ଏହା ବୁଣିବା ନିମନ୍ତେ ଉପଯୁକ୍ତ ହୋଇନଥାଏ   ।

ଜଳ ପରିଚାଳନା

ଉଭୟ ଶୁଷ୍କ ଓ ଆର୍ଦ୍ର ତଳ ପଟାଳି ପାଇଁ ଜଳ ପରିଚାଳନା

• ଗୋଟିଏ ଝରା ବ୍ୟବହାର କରି ମସନା ତଳ ପଟାଳିରେ ଜଳସେଚନ କରନ୍ତୁ  ।
• ତଳ ପଟାଳିକ ଓଦା ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଥମ ୩-୪ ଦିନ ,  ଦୈନିକ ୫-୮ ଥର ସିଂଚନ କରନ୍ତୁ   ।  ଏହାପରେ ପଟାଳି ନିକଟରେ ଥିବା ନାଳରେ ପାଣି ଭାରି ଦିଅନ୍ତୁ   ।
• ରୋଇବାର ଦିନେ ପୂର୍ବରୁ ଜଳସେଚନ ବି କରିଦିଅନ୍ତୁ   ।  ଏହି ସମୟରେ ତଳ ପଟାଳିରେ ପାଣି ଜମି ରହିଥିଲେ  ନିଗାଡି ଦିଅନ୍ତୁ   ।
• ରୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ମସନା ତଳ ଶୁଖିଲା ରହିବା ଉଚିତ   ।  ଶୁଖିଲା ମସନାକୁ ସହଜରେ କଟାଜାଏ ଏବଂ ରୋଇବା ପାଇଁ ଭଲ ହୋଇଥାଏ ଜଳସିଂଚନ କର ବା ଜଳସେଚନ ସାହାଜ୍ଯରେ ତଳ ପଟାଳିକୁ ଓଦା ରଖନ୍ତୁ   ।

ଜଳ ସିଞ୍ଚନ ବା ଜଳସେଚନ ସାହାଯ୍ୟରେ ତଳ ପଟାଳିକୁ ଓଦା ରଖିବା  ।

ଖାଦ୍ୟସାର ପରିଚାଳନା  :-

• ବୁଣିବାର ଏକ ସପ୍ତାହ  ପରେ  ୫୦୦ ଗ୍ରାମ ବାଲି ସହ ମିଶାଇ ୧୦୦ ଗ୍ରାମ ଡାଏପ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ   ।  ଏକ ଏକର ଜମିରେ ରୋଇବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଧିଷ୍ଟ ତଳ ପାତାଳ ପାଇଁ  ୧୦୦ ଗ୍ରାମ ଡିଏପି ଯଥେଷ୍ଟ ଅଟେ   ।
• ଖାଦ୍ୟସାର ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ଗଛ ହଳଦିଆ ପଡିଗଲେ ଶତକଡା ୦.୫ ଭାଗ ଜିଙ୍କ ସଲଫେଟ (୨୧%) ସହିତ ଶତକଡା  ୨.୫ ଭାଗ ୟୁରିଆ ମିଶାଇ ସ୍ପେ କରନ୍ତୁ  । ପୁନର୍ବାର ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଗଲେ , ପୁଣିଥରେ ଏହି ଖାଦ୍ୟସାର ସ୍ପେ କରନ୍ତୁ   ।
• ଲୌହ ଅଭାବ ଜନିତ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଗଲେ (ପତଶରା ହଳଦିଆ ପଡିବା ଓ ପତ୍ର ସୁଖିବା) ଶତକଡା  ୦.୫ ଭାଗ ଫେରସ ସଲଫେଟ (ଲିଟର ପ୍ରତି  ୫ ଗ୍ରାମ )ସ୍ପ୍ରେ କରନ୍ତୁ   ।

ତଳିପଟାଳିରେ ଅନାବନା ଘାସ ପରିଚାଳନା :-

ମସଣା ତଳ ପଟାଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ବେଳେ ଘାସମୁକ୍ତ ମାଟି ଓ ଖତ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲେ ଅନାବନା ଘାସ ସମସ୍ୟା ନଷ୍ଟ କରି ନ ଥାଏ  ।  ମାଟିର ବାହାରୁଥିବା ଘାସଗଛ ପଲିଥିନ ଦ୍ଵାରା ବାଧା ପାଇଥାଏ   ।  ତଥାପି ଅନାବନା ଘାସ ଦେଖାଗଲେ ଏହାକୁ ହାତରେ ଉପାଡି ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ   ।

ରୋଇବା ପାଇଁ ମସଣା ତଳି କଟାଯିବା   :-

• ପ୍ରାୟ ୧୮-୨୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଉଚ୍ଚତାର (୨-୩ ପତ୍ର ହୋଇଗଲେ ) ତଳିରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ରୋଇବା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ   ।
• ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବେ ତଳି ପଟାଳି ପରିଚାଳନା କରାଯାଇଥିଲେ ଚାରା ଗଛଗୁଡିକ ଏହି ଉଚ୍ଚତାର ହେବା ପାଇଁ  ୧୪-୧୮ ଦିନ ଆବଶ୍ୟକ କରିଥାନ୍ତି   ।
• କାଟିବା ପୂର୍ବରୁ ଦେଖିବା ଅକଥା ଯେ ତଳପଟାଳି ଶୁଖିଲା ହୋଇଥିବ  । ଉପଯୁକ୍ତ ଆକାରରେ ତଳ ମସଣା କାଟିବା ପାଇଁ ଦାଆ ଓ ଧାରୁଆ ଛୁରୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ   ।  ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିବା ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ରର ତଳି ରଖିବା ସ୍ଥାନ ବା ଟେର ଓସାର ଅନୁସାରେ ମସଣାର ଆକାର ନିର୍ଧାରିତ ହୋଇଥାଏ   ।  ସାଧାରଣତଃ ମାପ ଆନୁଶାରେ ମସଣାର ଓସାର ନିର୍ଧାରିତ ହୋଇଥାଏ   ।

• ଭିଏସଟି କମ୍ପାନୀ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ପାଇଁ ୬୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର X୨.୨୫ ସେଣ୍ଟିମିଟର   ।
• କବୋଟା ବା ମହ  ।  ଦ୍ଵାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ପାଇଁ  ୬୦ ସେଣ୍ଟିମିଟରX ୩୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର   ।

• ଦୂରସ୍ଥାନକୁ ପରିବହନ ବେଳେ ଦେଖିବା ଯେପରି ମସଣା ତଳିଗୁଡିକ ଶୁଖି ନଯାଏ  ।  ଏହା ଉପରେ ନିୟମିତ ଜଳ ସିଞ୍ଚନ କରି ଏହାକୁ ଓଦା ରଖାଯାଏ ପାରିବ   । ସାଧାରଣ ଭାବେ ମସଣା ତଳି କାଟି ଯିବା ପରେ ପରେ ରୋଇବା ଆବଶ୍ୟକ   ।

ମସଣା ପ୍ରକାରର ତଳ ଉତ୍ପାଦନ

ଏକ ବ୍ୟବସାୟିକ ସୁଯୋଗ

ମସଣା ପ୍ରକାରର ତଳି ଉତ୍ପାଦନ , ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ କୃଷକ,ବେକାର ଯୁବକ ଓ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟେ ଉତ୍ତର ବ୍ୟବସାୟିକ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବ   ।  ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ଭାବେ ମସଣା ତଳ ଉତ୍ପାଦନ କର କେତେକ ଲୋକ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି   ।  ଏହି ତଳିକୁ ସେମାନେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ  ଯନ୍ତ୍ର ଭଡା ଦେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବିକ୍ରି କରିଥାନ୍ତି   ।

ସଫଳ ତମ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ଉଦ୍ୟୋଗୀଙ୍କ ଅନୁଭୂତି :-

ଏହି ଅଧିବେଶନରେ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ଉପାଦାନକ ବ୍ୟବସାୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ଉଦ୍ୟୋଗୀଙ୍କ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତୁ   । ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଅନୁଭୂତି ବିଷୟରେ କହିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟୋଗୀଙ୍କୁ କୁହନ୍ତୁ   ।  ଆସୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମ ମତେ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାର ଯାଇପାରେ   ।

• ଆପଣ ପ୍ରଥମେ କେତେ ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ କରୁଥିଲେ   ।
• ଏକ ଏକର ଜମି ଏ ରୋଇବା ନିମନ୍ତେ ତଳ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ କେତେ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥାଏ   ।
• ବ୍ୟବସାୟିକ ଅଧିକ ଲାଭ ପାରିବ ନିମନ୍ତେ ଆପଣ କେଉଁ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରିଥାନ୍ତି  ।
• ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ପାଇଁ କୃଷକ ଓ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀଙ୍କର କିପରି ଚାହିଦା ରାହୁଥାଏ   ।
• ଏହା ବ୍ୟବସାୟରେ ଆପଣ କି କି ଆହାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାନ୍ତେ   ।
• ଆପଣ ବ୍ୟବସାୟିକ ଯୋଗ କୃଷକ ଓ ଧାନରୁଆ ଯନ୍ତ୍ର ଭଡା ଦେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି କିପରି ଲାଭବାନ ହୋଇଥାନ୍ତେ   ।

ଏହି ଆଲୋଚନା ପରେ ମସଣା ପ୍ରକାର ପ୍ରକାର ତଳ ଉତ୍ପାଦନକୁ କିପରି ବ୍ୟବସାୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରିବ, ସେ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜ୍ଞାନ ହାସଲ କରିପାରିବେ   ।  ଏହା ମଧ୍ୟ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ଉତ୍ପାଦନ,ଏକ ବ୍ୟବସାୟ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଚାରା ଉତ୍ପାଦନକାରୀଙ୍କ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା  ।

ଲାଭକ୍ଷତି ହିସାବ  :-

• ନିମ୍ନଲିଖିତ ଲାଭକ୍ଷତି ହିସାବ ଏକ ସରଲ ଉଦାହରଣ ଅଟେ   ।  ଏହାକୁ ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ବୁଝାଇ ଦିଆଯାଇପାରେ    ।
• ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ପସ୍ତତର କେତେ ଲାଭ ମିଳିପାରିବ , ଏକଥା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଜଣାଇବା ହେଉଛି ଏହି ଲାଭକ୍ଷତି ହିସାବ ବୁଝାଇବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ   ।
• ନିମ୍ନ ସାରଣୀରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଆଥିବା ସାମଗ୍ରୀମାନଙ୍କ ପଢନ୍ତୁ   ।  ଏଥିପାଇଁ କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ସେ କଥା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ଆଲୋଚନା କରି କୁହନ୍ତୁ  ।

ଲାଭକ୍ଷତି ହିସାବ  :-

• ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବେଳେ ବାସ୍ତବ ଦ୍ରୁଷ୍ଟିରେ କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ , ସେକଥା ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନେ ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ   ।
• ଖର୍ଚ୍ଚ ବିଷୟ ଲେଖିବା ପାଇଁ ଧଳା ବୋର୍ଡ ବା ଫୁପ ଚାଟ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ   ।
• ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ହିସାବ ଅଧିକ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ହେବା ନିମନ୍ତେ ସେମାନଙ୍କ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ଧାନ ତଳିର ବଜାର ମୂଲ୍ୟ ପଚାରନ୍ତୁ   , ସେମାନେ ଜାଣିନଥିଲେ ଗୋଟିଏ ଗ୍ରହଣଯୋଗ୍ୟ ମୂଲ୍ୟ କୁହନ୍ତୁ   ।
• ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଆକାରର ତଳ ପଟାଳିର କେତେ ଟଙ୍କା ମିଳିପାରିବ  , ଏକଥା ହିସାବ କରନତୁ   । ତଳିର ମୂଲ୍ୟ ସହିତ ପଟାଳିର ଆକାର ଗଣା କରି ଏହା ଜାଣିହେବ   ।
• ମୋଟ ଆଯର ଖର୍ଚ୍ଚ ବିୟୋଗ କରି ଲାଭ ପରମାଣ ଜାଣନ୍ତୁ   ।

ଓଡିଶାର ତିନୋଟି ଜିଲ୍ଲାରେ  (ପୁରୀ, ବାଲେଶ୍ଵର , ଓ ଭଦ୍ରକ) ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳି ଉତ୍ପାଦନ କରୁଥିବା ୩୦ ଜଣ  ଉଦ୍ୟୋଗୀ ଏବଂ ନିଜ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ଉତ୍ପାଦନ କରୁଥିବା ଅ ୪୩ ଜଣ କୃଷକନ୍କୁନେଇ କରାଯାଇଆଥିବା ଏକ ସର୍ଭେରୁ ଫଳାଫଳ ଆଧାରରେ   ।

ଓଡିଶାର ଅଧିକାଂଶ କୃଷକ ଆଜି ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳି ଉତ୍ପାଦନ କରନ୍ତି   ।  ତେବେ ଶୁଷ୍କ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଅଧିକ ଶ୍ରମ ଶକ୍ତି ଓ ଜଳସେଚନ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ଯୋଗୁଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ସାମାନ୍ୟ ଅଧିକ  (୧୦୦ ଟଙ୍କା) ହୋଇପାରେ   ।

ମସଣା ପରକାର ତଳ ଉତ୍ପାଦନର ଲାଭ (ଏକଏକର ଜମିରେ ରୋଇବା ପାଇଁ ତଳି ଏହା ଖର୍ଚ୍ଚ/ମୂଲ୍ୟରେ ତଳି ଉପାଡିବା ଖର୍ଚ୍ଚ ମିଶୁ ନାହିଁ  ) ।

ମ୍ୟାଟ ତଳ ବ୍ୟବସାୟରେ ଲାଭାଂଶ (ତଳ ଏକ ଏକର ଜମିରେ ରୋପଣ ହେବ ଆବଶ୍ୟକ । ତଳ ଉପାଡିବା ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ବାଦ ଦିଆଯାଇଛି  ।) ।

ଏକ ଏକର ଜମିରେ ରୋଇବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଧିଷ୍ଟ ତଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଦ୍ଵାରା ଜଣେ ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳ ପ୍ରସ୍ତୁତକାରୀ  ୩୪୮ ଟଙ୍କା ଲାଭ ପାଇବେ   ।  ଏକ ଏକର ଜମିରେ ରୋଇବା ନିମନ୍ତେ ତଳି କିଣିବା ପାଇଁ କୃଷକ ବା କ୍ରେତାଙ୍କୁ  ୧୦୫୦ ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ପଡିଥାଏ  ।  ନିଜ ଦ୍ଵାରା ତଳି ଉତ୍ପାଦନ ଖର୍ଚ୍ଚ (୮୭୪ ଟଙ୍କା) ତୁଳନାରେ  ଏହା ୧୭୬ ଟଙ୍କା ଅଧିକ  ଅଟେ   ।  କିନ୍ତୁ ଏହାଦ୍ଵାରା ଯେ କୌଣସି ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ନ ହୋଇ ସେସବୁକୁ ଧାନ ତଳ ପାଇଥାନ୍ତି   ।

ବିଦ୍ର :- ଉପରୋକ୍ତ ଲାଭାଂଶରେ ତଳି ଉପାଡିବା ଏବଂ ପରିବହନ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ବାଦ ଦିଆଯାଇଛି  ।  ଏହା ମାନ ନିଆଯାଇଛି ଯେ ବିକ୍ରେତା ଏହି ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ବହନ କରୁଛନ୍ତି  ।

ମସଣା ପ୍ରକାର ତଳି କ୍ରେତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ  :-

ତଳି ବ୍ୟବସାୟର ଅଧିକ ଲାଭ ପାଇବା ନିମନ୍ତେ  ଖତଗଦା ପରିଚାଳନା ଗୁରୁତ୍ଵ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ବୁଝାଇ ଦିଅନ୍ତୁ  ।  ତଳି ବିକ୍ରି ପାଇଁ ମିଳୁଥିବା ବରାଦ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ନିମ୍ନତେ ନିମ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ । ଏହି ତଥ୍ୟ ଆଗାମୀ ବର୍ଷ ମସଣା ତଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ଯୋଜନା କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ   ।  ଏଥିସହିତ ମସଣା ତଳି  ବିକ୍ରି ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ କ୍ରେତା ରହିଛନ୍ତି ଓ ଏହା ଲାଭଜଣକ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ଧାରଣା ଜାଣି ପାରିବେ   ।

ଅଧିବେଶନ ଶେଷରେ କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ଥିଲେ ଏ ବିଷୟରେ ପଚାରିବା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ କୁହନ୍ତୁ   ।  ସେସବୁ ସନ୍ଦେହଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ   ।

ଆଧାର – www.csisa.org

ll