ପନିପରିବା ଫସଲର ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ

ଉନ୍ନତ କିସମର ପନିପରିବା ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷିର ଅମଳ ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରିଛି । ମାତ୍ର ଅଧିକ ଅମଳ ହେବା ଫଳରେ ସମୟ ସମୟରେ ପନିପରିବା ଦର କମିଯାଉଛି ଓ ବିକ୍ରି ବଟାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଏଣୁ ଅଧିକ ଅମଳ ସମୟରେ ପନିପରିବା ନଷ୍ଟ ନକରି ବିହୀନ ଉତ୍ପାଦନ କଲେ  ଚାଷୀ ଅଧିକ ଲାଭବାନ୍ ହୋଇପାରିବେ । ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ପନିପରିବା ମଞ୍ଜି ଉତ୍ପାଦନ ପନିପରିବା ଚାଷ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଲାଭଜନକ ।

ଉତ୍କୃଷ୍ଣ ବିହନର ଗୁଣ

ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା, ସଠିକ୍ ଏବଂ ମାଆ ମଞ୍ଜି ଅନୁରୂପ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ, ନିରୋଳା, ଓଜନିଆ ଓ ଉପଯୁକ୍ତ ଆକାର ସମ୍ପନ୍ନ, ଅଧିକ ଗଜା ହେବା ଶକ୍ତି ଓ ସଂଜୀବତା ଗୁଣ, ପରିଷ୍କାର ଓ ବିଶୁଦ୍ଧତା, କମ୍ ଜଳୀୟ ଅଂଶ ଯୁକ୍ତ ଓ ଶୁଖିଲା ମଞ୍ଜି ।

ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ

ପନିପରିବା ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ସମୟରେ କିସମର ବିଶୁଦ୍ଧତା ଓ ପରାଗସଙ୍ଗମରୁ ଫସଲକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ କିସମର ଅନ୍ୟ କିସମ ଠାରୁ ବାସନ୍ଦ ଦୂରତା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାକୁ ପଡ଼େ । ଯେଉଁ ପନିପରିବା ଗୁଡ଼ିକ ସ୍ୱ- ପରାଗସଙ୍ଗମ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅବଲମ୍ବନ କରିଥାଆନ୍ତି ଯଥା- ବାଇଗଣ, ବିଲାତି ବାଇଗଣ, ଶିମ୍ବ, ଲଙ୍କା ସେଥିରେ ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ବେଳେ କମ୍ ବାସନ୍ଦ ଦୂରତା ଓ ଯେଉଁ ପନିପରିବା ପର-ପରାଗସଙ୍ଗମ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆପଣେଇ ଥାଆନ୍ତି ଯଥା-କୋବି, ଜାତୀୟ ଫସଲ , ଗାଜର, ପିଆଜ, କାକୁଡ଼ି, ସେଥିରେ ବାସନ୍ଦ ଦୂରତା ଅଧିକ ରଖାଯାଇଥାଏ । ଆମ ଜଳବାୟୁରେ ବିଲାତି ବାଇଗଣ, ବାଇଗଣ, ଲଙ୍କା, ଭେଣ୍ଠି, କଲରା, ବିନ୍ ଆଦିର ବିହନ ସହଜରେ ଉତ୍ପାଦନ କରିହୁଏ, ମାତ୍ର କୋବି ଜାତୀୟ, ଫସଲ,ଗାଜର, ମୂଳା (ଶୀତଳ ଜଳବାୟୁ), କ୍ୟାପ୍ସିକମ୍ ର ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ଶୀତ ପଡୁଥିବା ଅଞ୍ଚଳ କିମ୍ବା ଉଚ୍ଚ ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ ।

ବିହନର ପ୍ରକାର ଭେଦ

ପ୍ରଜନନ ବିହନ, ପିଣ୍ଡ ବିହନ, ପଞ୍ଜୀକୃତ ବିହନ, ପ୍ରମାଣିତ ବିହନ ।

ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ପଞ୍ଜୀକରଣ

ବୈଜ୍ଞାନିକ ପଦ୍ଧତିରେ ନିଜ ଜମିରେ ପ୍ରମାଣିତ ପନିପରିବା ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଅଧିକାରୀ ଏବଂ ବିହନ ପ୍ରମାଣନ ସଂସ୍ଥା ସହ ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବା ଦରକାର । ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା ପାଇଁ ବିହନ ପ୍ରମାଣନ ସଂସ୍ଥାକୁ ଦରଖାସ୍ତ କରି ନିଜର ନାମକୁ ପଞ୍ଜୀକୃତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସଂସ୍ଥା ଠାରୁ ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଆଦେଶ ପତ୍ର ପାଇଲା ପରେ ସଂସ୍ଥାର ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷ ତତ୍ଵାବଧାନରେ ଚାଷୀଙ୍କର ଜମିର ଅବସ୍ଥିତି, ଉର୍ବରତା, ପୂର୍ବ ଫସଲର ବିବରଣୀ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ବିହନ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆହୁଏ । ବିହନ ପ୍ରମାଣନ ସଂସ୍ଥାଙ୍କ ଜରିଆରେ ଉନ୍ନତ କିସମର ବିହନ କିଣିବା ଦରକାର । ଜମିକୁ ହଳ କରି ଆବଶ୍ୟକ  ପରିମାଣର ଖତ ସାର ଦେଇ, ମଞ୍ଜିକୁ ବିଶୋଧନ କରି ତଳି ପକାଇବା ଦରକାର କିମ୍ବା ସିଧା ଜମିରେ ମଞ୍ଜିକୁ ବୁଣାଯାଇପାରିବ । ମଞ୍ଜି ଉତ୍ପାଦନ ସମୟରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ହେବ ଯେ, ନିକଟରେ ସେହି କିସମର ଚାଷ କରାଯାଉନଥିବ । ଫସଲ ହେଲା ପରେ ବିହନ ସଂସ୍ଥା ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷ ତତ୍ଵାବଧାନରେ ଫୁଲ ଫୁଟିବା ପୂର୍ବରୁ, ଫୁଲ ହେବା ପରେ, ଫଳ ପାକଳ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଓ ଫଳ ଅମଳ ସମୟରେ ‘ଫସଲ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଏ । ନିର୍ବାରିତ ସମୟରେ ରୋଗ, ପୋକ ଓ ଘାସ ଦମନ ପାଇଁ ଉପଦେଶ ମୁତାବକ ଆବଶ୍ୟକ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଏ । ବିହନର ବିଶୁଦ୍ଧତାକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଅନ୍ୟ କିସମର ଗଛ ବିହନ ଫସଲରେ ଥିଲେ ତାହାକୁ ବାହାର କରି ଦିଆଯାଏ । ଠିକ୍ ସମୟରେ ବିହନ ଅମଳ କରି, ପାଛୋଡ଼ି ଶୁଖାଇ ରଖାଯାଏ । ବିହନର ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରି ବିହନ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ଵାରା ପରୀକ୍ଷା କରି ଗଜା ହେବା ଶକ୍ତି, ସଂଜୀବତା ଗୁଣ, ବିଶୁଦ୍ଧତା, ଜଳୀୟ ଅଂଶ ପରିମାଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏକ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ସଂସ୍ଥା ଠାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଏ । ପ୍ରମାଣପତ୍ର ପାଇଲା ପରେ ପନିପରିବା ବିହନ, ସରକାରୀ ଓ ବେସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାକୁ ବିକ୍ରି କରାଯାଇଥାଏ । ଉନ୍ନତ କୌଶଳ ଅବଲମ୍ବନ କରି ଶଙ୍କର କିସମ ପନିପରିବା ବିହନ ମଧ୍ୟରୁ ଉତ୍ପାଦନ କରାଯାଇପାରିବ । ଏହା ବ୍ୟାୟ ସାପେକ୍ଷ ମାତ୍ର ଅଧିକ ଲାଭଜନକ ।

ବିହନର ସାଇତା ଓ ମାନ

ଥଣ୍ଡା ଓ ଶୁଷ୍କ ସ୍ଥାନରେ, କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଠାରୁ ଦୂରରେ ବିହନକୁ ସାଇତି ରଖିଲେ ତାହା ନିର୍ବାରିତ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଜାଶକ୍ତି ଧାରଣ କରିଥାଏ । ପନିପରିବା ବିହନର ଗଜାଶକ୍ତି ଅତି କମରେ ୬ ମାସରୁ ଅଧିକ ଦୁଇ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରିବାର ପ୍ରକାର ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇଥାଏ । ପନିପରିବା ବିହନର ସର୍ବନିମ୍ନ ଗଜା ଶକ୍ତି ଶତକଡ଼ା ୫୫ ଭାଗ ଓ ସର୍ବାଧିକ ଶତକଡ଼ା ୮୦ ଭାଗ ଅନୁସାରେ ନିର୍ବାରିତ ହୋଇଥାଏ । ପରିବା ବିହନର ନିରୋଳା ୯୪ ରୁ ୯୮ ଶତକଡ଼ା ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପରିବା ପାଇଁ ନିର୍ବାରିତ ହୋଇଥାଏ । ଚାଷୀମାନେ ଉନ୍ନତ କୌଶଳ ଅବଲମ୍ବନ କରି ପନିପରିବା ବିହନ ଚାଷ ପ୍ରତି ମନୋନିବେଶ କଲେ, ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଅଧିକ ଅମଳଯୁକ୍ତ ପନିପରିବା ଚାଷ ହୋଇପାରିବ ଏବଂ ଚାଷୀମାନେ ଲାଭବାନ୍ ହୋଇପାରିବେ ।