ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନର ବ୍ୟବହାର ପରେ ଜିପିଏସ୍ ବାବଦରେ କିଏ ବା ନଜାଣେ । ତେବେ ଏହା ଆମେରିକା ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ବୋଲି ବହୁତ କମ୍ ଲୋକ ଜାଣନ୍ତି । ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଦିଗସୂଚକ ଭାବେ ଭାରତ ତାର ନିଜସ୍ୱ ପ୍ରଣାଳୀ ‘ନାବିକ’ ବାହାର କରିବା ପରେ ଜିପିଏସ୍ ପୁଣି ଥରେ ଚର୍ଚ୍ଚାକୁ ଆସିଛି ।
ଭୂମଣ୍ଡଳୀୟ ସ୍ଥିତି ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପ୍ରଣାଳୀ ବା ଗ୍ଲୋବାଲ ପୋଜିସନିଂ ସିଷ୍ଟମ (ଜିପିଏସ୍) ଆମେରିକା ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ । ପ୍ରକୃତରେ ଜିପିଏସ୍ ଏକ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଆଧାରିତ ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପ୍ରଣାଳୀ ଯାହା ବିନା ବାଧାବିଘ୍ନରେ ଯେ କୌଣସି ପାଣିପାଗରେ ସ୍ଥିତି ଏବଂ ସମୟର ଧାରଣା ଦେଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ ସେନା, ସାମୁଦ୍ରିକ ଗତିବିଧି ଏବଂ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରିଛି ।
ଏହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଆମେରିକାର ସରକାର ପରିଚାଳନା କରିଥାନ୍ତି । ତେବେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୀମା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ମାଗଣାରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇଥାନ୍ତି । ବିଶ୍ଵସ୍ତରରେ ଏହି ପ୍ରଣାଳୀକୁ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ସହିତ ଏହାର ଲୋକପ୍ରିୟତା ମଧ୍ୟ ରହିଛି ।
ପୂର୍ବରୁ ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ରହିଥିବା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସୀମିତ ବ୍ୟବହାର ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଜିପିଏସ୍ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଆମେରିକା ସରକାର ୧୯୭୩ ମସିହାର ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶ୍ଵଯୁଦ୍ଧ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ରିଟିଶ ନାବିକମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ଦିଗସୂଚକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ଜିପିଏସ୍ ପ୍ରଣାଳୀ ହୋଇଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଇଂଲଣ୍ଡଠାରୁ ଆମେରିକା ଏବେ ଏହି ପ୍ରଣାଳୀର ବହୁ ଆଗରେ ରହିଛି । ୧୯୬୦ରେ ପ୍ରଥମ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଆଧାରିତ ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପ୍ରଣାଳୀ ‘ଟ୍ରାନ୍ଜିଟ୍’ର ବ୍ୟବହାର ଆମେରିକାର ନୌସେନା ଦ୍ଵାରା କରଯାଇଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସ୍ଥିତି ଓ ସମୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପାଇଁ ‘ଟିମାସନ’ ଓ ‘ଓମେଗା’ ପରି ପ୍ରଣାଳୀର ବ୍ୟବହାର କରାଯିବାର ପରେ ଶେଷରେ ଜିପିଏସ୍ ପ୍ରଣାଳୀର ବିକାଶ କରାଯାଇଛି । ଆମେରିକାର ସାମରିକା ବିଭାଗ (ଡ଼ିଓଡି) ଏହି ପ୍ରଣାଳୀର ବିକାଶ କରିଛି ।
ସ୍ଥିତି ସହିତ ସମୟର ସଠିକ୍ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଜିପିଏସ୍ ରେ ରହିଥିବା ଘଣ୍ଟା ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଘଣ୍ଟାଠାରୁ ଦିନକୁ ୩୮ ମାଇକ୍ରୋ ସେକେଣ୍ଡ କ୍ଷିପ୍ର ଚାଲିଥାଏ । ଏହା ଦ୍ଵାରା ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠର ସହ ଜିପିଏସ୍ ଘଣ୍ଟା ସମାନ ସମୟ ଦେଖାଇଥାଏ ।
ଜିପିଏସ୍ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସାଟେଲାଇଟ୍ ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ଏବେ ବ୍ୟବହାର ଉପଯୋଗୀ ରହି ନଥିବା ଓ କେତେକ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଥିବାରୁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇ ପାରୁନାହିଁ । ୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୬ର ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ମୋଟ୍ ୩୧ ଟି ରହିଥିବାରୁ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ହୋଇ ପାରୁନାହିଁ । ୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୬ର ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ମୋଟ୍ ୩୧ଟି ସାଟେଲାଇଟ୍ ଜିପିଏସ୍ ସେବା ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ।
ଜିପିଏସ୍ ର ଉପଯୋଗ ପାଇଁ ଏକ ରିସିଭରର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡିଥାଏ । ଏହି ରିସିଭର ସାଟେଲାଇଟ୍ ନିରନ୍ତର ସିଗ୍ନାଲ ଗ୍ରହଣ କରୁଥାଏ । ଏକାଧିକ ସାଟେଲାଇଟ୍ ରୁ ମିଳୁଥିବା ସୂଚନା ଆଧାରରେ ରିସିଭର ତାର ପ୍ରକୃତ ସ୍ଥାନ ଆକ୍ଷାଂଶ ଓ ଦ୍ରାକ୍ଷ୍ରିମା ଆଧାରରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କରିଥାଏ । ଜିପିଏସ୍ ପ୍ରଣାଳୀର ଅନ୍ୟୁନ ୪ଟି ସାଟେଲାଇଟ୍ ରୁ ମିଳୁଥିବା ସୂଚନା ଆଧାରରେ ସ୍ଥିତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଇଥାଏ । ସେହିପରି ସାଟେଲାଇଟ୍ ରେ ଲାଗିଥିବାର ଆଣବିକ ଘଣ୍ଟା ନିରନ୍ତର ରିସିଭରର ସମୟକୁ ସଠିକ୍ କରିଥାଏ । ସେହିପରି ସାଟେଲାଇଟ୍ ରୁ ନିରନ୍ତର ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠକୁ ଆସୁଥିବା ସିଗ୍ନାଲ ଆଧାରରେ ‘୩-ଡି ଭିଉ’ ମାଧ୍ୟମରେ କୌଣସି ନିଷ୍ପତ୍ତି ରୂପରେଖକୁ ମଧ୍ୟ ଜାଣିହେବ ।
ଜିପିଏସ୍ ର ଉପଯୋଗ କରି ଭବିଷ୍ୟତରେ ଚାଳକ ବିହୀନ ଗାଡି ପାଇଁ ଏବେ ଜୋରଦାର ଉଦ୍ୟମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଏଭଳି ଗାଡି ଆମେରିକା ଓ ଇଂଲଣ୍ଡ ରାସ୍ତାରେ ଗଡିବ ବୋଲି ଗୁଗୁଲ୍ ପକ୍ଷରୁ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି । ସେହିପରି ରୋବଟ୍ ରେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ରୋବୋଟିକ୍ ଘୋଷଣାକୁ ଗତି ଦେଇଛି । ଏହାସହ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସମୟରେ ସଠିକ୍ ସ୍ଥାନର ନିରୂପଣ ସହ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବା ଦିଗରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଉଛି ।
ଆଧାର – ଦୈନିକ ସମାଜ
Last Modified : 3/2/2020