ମାନସିକ ସମସ୍ୟା “ସୋମାଟୋଫମ”

ସୋମାଟୋଫର୍ମ ରୋଗ ଏକ ମାନସିକ ସମସ୍ୟା

ସୋମାଟୋଫର୍ମ ଶବ୍ଦ ‘ସୋମା’ରୁ ଆସିଛି ଯାହାର ଅର୍ଥ ଶରୀର । ସୋମାଟୋଫର୍ମ ରୋଗ ଏକ ମାନସିକସମସ୍ୟା; ଯେଉଁଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ଶାରୀରିକ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । ମନୁଷ୍ୟର ଶରୀର ଓ ମନ ପରସ୍ପର ନିବିଡ଼ ଥିବାରୁ ସୁସୁ ଜୀବନ ପାଇଁ ମନ ଓ ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ଜରୁରୀ । ଯେତେବେଳେ ଏଥିରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ଉପୁଜେ, ସେତେବେଳେ ବିନାରୋଗରେ ଲକ୍ଷଣ ଜଣାପଡ଼େ; ଯାହାକୁ 'ସୋମାଟୋଫର୍ମ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏଥିରେ ବ୍ୟକ୍ତି ମନରେ ସର୍ବଦା ଶରୀର ନେଇ ଚିନ୍ତା ଲାଗି ରହିଥାଏ ।

ସୋମାଟୋଫର୍ମ ରୋଗ ସାଧାରଣତଃ ଯୁବାବସ୍ଥାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାଙ୍କ ଠାରେ ୧୦ ଗୁଣ ଅଧିକ ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲାଗି ରହିଥାଏ । ରୋଗର ଲକ୍ଷଣର ତୀବ୍ରତା କମ ବେଶୀ ହେଉଥାଏ, ମାତ୍ର ରୋଗୀ ବିନା ଚିକିତ୍ସାରେ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଆରୋଗ୍ୟ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ।

କାରଣ

୧୦ ରୁ ୨୦ ପ୍ରତିଶତ ଲୋକଙ୍କ ଠାରେ ଏହି ରୋଗ ବଂଶାନୁଗତିକ ହୋଇଥାଏ । ଏଥିରେ ମସ୍ତିଷ୍କରେ କେତେକ ନିର୍ଦିଷ୍ଟ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥର ମାତ୍ରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଠାରେ କୌଣସି କାରଣରୁ ମାନସିକ ଚାପ ପଡ଼ିଲେ, ସୋମାଟୋଫର୍ମ ରୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇପାରେ ।

ଲକ୍ଷଣ

ସୋମାଟୋଫର୍ମ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ସାଧାରଣତଃ ୩୦ ବର୍ଷରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ନାନା ଶାରୀରିକ ଲକ୍ଷଣ ଦୀର୍ଘଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲାଗି ରହିଥାଏ । ଏଥିରେ ଶରୀରର ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତ୍ୟଙ୍ଗ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । ହାତ ଗୋଡ଼ ବ୍ୟଥା, ପେଟ ବ୍ୟଥା, ଅଣ୍ଟା ପିଠି ଦରଜ ହେବା, ବେକ ଓ କାନ୍ଧ ବିନ୍ଧା ଓ ଦରଜ ହେବା, ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା ଅନେକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲାଗି ରହେ । ପେଟରେ ଗ୍ୟାସ ହେବା, ପେଟ ଫୁଲିବା, ପତଳା ଝାଡ଼ା ହେବା, ବାନ୍ତି ହେବା, ବଦହଜମି ହେବା, ଅଧିକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ଯ ଲାଗି ରହିବା ଆଦି ଦେଖାଯାଏ । କେତେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଠାରେ ସ୍ନାୟୁ, ଜନିତ ସମସ୍ୟା ଦେଖା ଯାଇଥାଏ । ଅନେକ ରୋଗୀଙ୍କ ଠାରେ ପରିସ୍ରା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ରୋଗୀକୁ କମ୍ କାମରେ ଅଧିକ ହାଲିଆ ଲାଗିଥାଏ । କେତେକ ରୋଗୀ ଅଜବ ପ୍ରକାରର ଲକ୍ଷଣମାନ କହିଥାନ୍ତି । ଯେମିତିକି ପେଟରୁ ଗ୍ୟାସ ମୁଣ୍ଡକୁ ଚଢ଼ିଯାଉଛି । କେତେବେଳେ ଦେହ ଅତ୍ୟଧୁକ ଥଣ୍ଡା ଲାଗୁଛି ତ କେତେବେଳେ ଗରମ ଲାଗୁଛି, ମୁଣ୍ଡ ଏବଂ ଦେହ ଜଳାପୋଡ଼ା ହେଉଛି ବୋଲି ବାରମ୍ବାର ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ କହିଥାନ୍ତି । ଏସବୁ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁଁ ରୋଗୀର ସାମାଜିକ, ପାରିବାରିକ ଓ ଦୈନଦିନ ଜୀବନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥାଏ । ରୋଗୀ। ଏସବୁ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁଁ ଅତ୍ୟଧୁକ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିଥାଏ । ଛୋଟ ଛୋଟ ଶାରୀରିକ ଲକ୍ଷଣକୁ ଗମ୍ଭୀର ରୋଗ ବୋଲି ଭାବି ଚିନ୍ତିତ ହୋଇପଡ଼େ । ସମସ୍ତ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ରୋଗର କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାରଣ ମିଳି ନଥାଏ । ଡ଼ାକ୍ତରଙ୍କ ସାନ୍ତନା ପରେ ମଧ୍ୟ ରୋଗୀ ଆଶ୍ଵସ୍ତି ଲାଭ କରି ନପାରି ବାରମ୍ବାର ଡ଼ାକ୍ତର ବଦଳାଇ ଚାଲେ । ମାତ୍ର ଏସବୁ ସତ୍ତ୍ୱେ ରୋଗର ଉପଶମ ମିଳି ନଥାଏ । ଅନେକ ରୋଗୀ ନିଜ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ନିଶା ଦ୍ରବ୍ୟ ସେବନ କରିଥାନ୍ତି । ଫଳରେ ରୋଗ ବଢ଼ିଚାଲେ ।

ଚିକିତ୍ସା

ପ୍ରଥମତଃ ସୋମାଟୋଫର୍ମ ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବୁଝିବାକୁ ହେବ । ଏଥିରେ ମାନସିକ ରୋଗ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ପରାମର୍ଶ ଜରୁରୀ । ରୋଗୀମାନେ ସାଧାରଣତଃ କୁଣ୍ଠାବୋଧ କରନ୍ତି । ମାତ୍ର, ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଧରି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅନୁସାରେ ଚିକିତ୍ସା କରାଇଲେ। ଦୀର୍ଘ ଦିନର ଏସବୁ ସମସ୍ୟାର ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ସମାଧାନ ହୋଇଥାଏ । ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ୱିକ ଚିକିତ୍ସା ଦରକାର ପଡ଼ିଥାଏ ।

ସଂଗୃହିତ : ଡାକ୍ତର ସତ୍ୟକାମ ମହାପାତ୍ର, କଟକ