ବତକ ପ୍ଲେଗ୍ -
ଏହା ଏକ ଭୂତାଣୁ ଜନିତ ରୋଗ । ଏହା ପିଇବା ପାଣି ଦ୍ଵାରା ବ୍ୟାପିଥାଏ । ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ସବୁକ ହଳଦିଆ ଝାଡ଼ା ହୁଏ ଏବଂ ସମୟେ ସମୟେ ରକ୍ତ ମଧ୍ୟ ଝାଡ଼ାରେ ଆସେ । ଡେଣାଗୁଡ଼ିକ ତଳକୁ ଝୁଲିପଡ଼େ । ଚଲାବୁଲା କିମ୍ବା ପାଣିରେ ପହଁରିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଆଖିଗୁଡ଼ିକ ଫୁଲିଯାଏ ଏବଂ ସେଥିରୁ ହଳଦିଆ ପଦାର୍ଥ ବାହାରେ । ଫଳରେ କେତେକ ବତକ ଅନ୍ଧ ହୋଇଯାଆନ୍ତି । ନିଶ୍ଵାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସ ନେବାରେ କଷ୍ଟ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି । ଅଣ୍ଡାଦେବା କମିଯାଏ । ଏହାର ପ୍ରତିକାର ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଥମେ ୩ ଥର ପାଇଁ (ଦୁଇ ସପ୍ତାହରେ, ୧୦ ସପ୍ତାହରେ ଏବଂ ୨୪ ସପ୍ତାହରେ) ଏବଂ ତାପରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ୬ ମାସରେ ଥରେ ଟୀକା ଦେବାକୁ ହୁଏ ।
ଏହା ଏକ ଭୂତାଣୁ ଜନିତ ରୋଗ । ପାଞ୍ଚ ସପ୍ତାହ ବୟସ ମଧ୍ୟରେ ବତକ ଛୁଆମାନେ ଏହି ରୋଗରେ ଆକ୍ରମିତ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏହି ରୋଗ ବତକମାନଙ୍କ ଝାଡ଼ା, ବତକମାନଙ୍କ ପାଖରେ କାମ କରୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କର ପୋଷାକ ଦ୍ଵାରା ବ୍ୟାପିଥାଏ । ଏହି ରୋଗ ଆକ୍ରମଣ କରିବାର ୧-୨ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଛୁଆଗୁଡ଼ିକ ମରିଯାଆନ୍ତି । ଛୁଆମାନେ ଦଳରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ରୁହନ୍ତି । ଚାଲ ବୁଲା କରିବା ବନ୍ଦ କରି ଦିଅନ୍ତି, ଏକ କଡ଼କିଆ ହୋଇ ପଡ଼ି ରହନ୍ତି । ଉଭୟେ ଗୋଡ଼କୁ ମଝିରେ ମଝିରେ ଚାଟନ୍ତି ଏବଂ ମୁଣ୍ଡକୁ ପଛପଟକୁ ମୋଡ଼ି ହୋଇ ମରିଯାଆନ୍ତି । ଏହାର ପ୍ରତିକାର ମଧ୍ୟ ଟୀକା ଦ୍ଵାରା ହୋଇଥାଏ । ଦିନିକିଆ ବତକ ଛୁଆଙ୍କୁ ଏହା ଦିଆଯାଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଯଦି ବତକ ଛୁଆର ବାପା ଓ ମାଙ୍କୁ ଟୀକା ଦିଆଯାଇଥାଏ, ତେବେ ବତକ ଛୁଆଙ୍କୁ ଟୀକା ଦେବା ଦରକାର ପଡ଼େ ନାହିଁ । ବଡ଼ ବତକଙ୍କୁ ୧୦୧୨ ସପ୍ତାହରେ ଥରେ ଏବଂ ଆଉ ଥରେ ଠିକ୍ ଅଣ୍ଡା ଦେବା ଆରମ୍ଭ କଲାବେଳେ ଟୀକା ଦିଆହୁଏ ।
ରାଣୀକ୍ଷେତ ରୋଗ –
ଏହା ଏକ ଭୂତାଣୁ ଜନିତ ରୋଗ । ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ସବୁଜ ରଙ୍ଗର ଝାଡ଼ା ହୁଏ । ମୁହଁ, ଆଖି ଓ ଗଳା ଫୁଲିଯାଏ । ବତକର ଛିଙ୍କିବା ଓ ଥରିବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ । ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଉଭୟ ଗୋଡ଼ ସ୍ଵାଭାବିତ ଦୁର୍ବଳତା ହେତୁ ଅଚଳ ହୋଇଯାଏ । ଏହି ରୋଗର ପ୍ରତିଷେଧ ପାଇଁ ବତକ ଛୁଆ ଓ ଅଣ୍ଡାଦିଆ ବତକମାନଙ୍କୁ ଟୀକା ଦିଆଯାଏ ।
ବତକ ବସନ୍ତ -
ଏହା ଏକ ଭୂତାଣୁ ଜନିତ ରୋଗ । ସମସ୍ତ ବୟସର ବତକ ଏହି ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ଚର୍ମ ବସନ୍ତରେ ଫୋଟକା ମୁଣ୍ଡ, ଗୋଡ଼ ଆଦି ଯାଗାରେ ଦେଖାଯାଏ । ଆଖିରେ ହେଉଥିବା ବସନ୍ତରେ ଆଖିରୁ ପୂଜ ବାହାରେ ଏବଂ ଆଖିପତା ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ । ସମୟ ସମୟରେ ବତକ ଅନ୍ଧ ହୋଇଯାଏ । ବେଳେ ବେଳେ ପାଟି ଭିତରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ଅଣ୍ଡା ଦେଉଥିବା ବତକ ଏହି ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହେଲେ ଅଣ୍ଡା ଦେବା କମିଯାଏ । ଏହି ରୋଗରେ ବତକ ବେଶୀ ମରନ୍ତି ନାହିଁ ।
ପାରାଟାଇଫଏଡ –
ଏହା ଏକ ଜୀବାଣୁ ଜନିତ ରୋଗ । ବତକ ଛୁଆ ଏହି ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହେଲେ ଡେଣା ଗୁଡ଼ିକ ତଳକୁ ଝୁଲିପଡ଼େ । ଖାଇବା କମିଯାଏ । ବେଶି ଶୋଷ ହୁଏ ଏବଂ ପାଣିଆ ଝାଡ଼ା ହୁଏ । ଛୁଆଗୁଡ଼ିକ ଆଲୁଅ ପାଖରେ ଏକାଠି ରହନ୍ତି ଏବଂ ୨-୩ ସପ୍ତାହ ଭିତରେ ଅଧିକାଂଶ ଛୁଆ ମରିଯାଆନ୍ତି । ଅଣ୍ଡାଦିଆ ବତକମାନଙ୍କୁ ଏହି ରୋଗ ହେଲେ ଅଣ୍ଡାଦେବା କମିଯାଏ ଏବଂ ଅଣ୍ଡା ଭିତରେ ଅଧିକାଂଶ ଛୁଆ ମରିଯାଆନ୍ତି । ଫ୍ୟୁରା ଜଲିଡନ୍ ନାମକ ଏକ ଔଷଧ ଦେଲେ ଅନେକାଂଶରେ ଏହି ରୋଗ ଉପଶମ ହୋଇଥାଏ ।
ଆଫଲାଟକସି କୋସିସ୍ -
ଏହା ଆଫ୍ଲାଟସିନ୍ ନାମକ ଏକ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ (ଫିମ୍ପି ଲାଗିଥିବା ଦାନାରେ ଥାଏ) ଖାଇଲେ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ଖାଇଲେ ବତକ ଛୁଆ ମରିଯାଆନ୍ତି । ତେଣୁ ଫିମ୍ପି ଲାଗିଥିବା ଦାନା ଖାଇବାକୁ ଦେବେ ନାହିଁ । ବତକ ଘରର ଅଳିଆ ସେଜ ଶୁଖିଲା ରଖିବେ ।
ଡଙ୍କିଭଙ୍ଗା ରୋଗ –
ଏହା ଏକ ଜୀବାଣୁ ଦ୍ଵାରା ତିଆରି ହୋଇଥିବା ବିଷ ଖାଇଲେ ହୋଇଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ପଚାମାଂସ ହାଡ଼ରେ ଏହି ଜୀବାଣୁ ବଢ଼ନ୍ତି ଏବଂ ଏପରି ଜିନିଷ ଖାଇଲେ ବତକମାନେ ଏହି ରୋଗରେ ପଡ଼ନ୍ତି । ଏହି ରୋଗ ଦ୍ଵାରା ପକ୍ଷାଘାତରେ ଡଙ୍କି ଭାଙ୍ଗିପଡ଼େ । ତେଣୁ ବତକ ଘରେ, ଚରାଭୂମିରେ ଏବଂ ଜଳାଶୟରେ ପଚାସଢ଼ା ମାଂସ, ହାଡ଼, ମାଛ ଓ ପୋକଜୋକ ରଖିବାକୁ ଦେବେ ନାହିଁ ।
କକ୍ସିଡିଓସିସ୍ -
ଏହା ଏକ ଆଦିଜନ୍ତୁ ଜନିତ ରୋଗ । ଏହି ରୋଗ ସାଧାରଣତଃ ବତକ ଛୁଆମାନଙ୍କୁ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ଛୁଆଗୁଡ଼ିକ ଏକାଠି ରୁଣ୍ଡ ହୋଇ ଆଖି ମୁଦିଦେଇ ଜୁଳାନ୍ତି । ଡେଣା ଝୁଲିପଡ଼େ । ପର ଟାଆଁସ ଦେଖାଯାଏ । ପାଣି ଝାଡ଼ା ହୁଏ । ଝାଡ଼ାରେ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ରକ୍ତ ପଡ଼େ । ଆସ୍ତେ ଆସ୍ତେ ଛୁଆଗୁଡ଼ିକ ମରିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି । ଏହାର ପ୍ରତିରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ଦାନାରେ କସିଡ଼ିଆ ଆରୋଧୁ ଔଷଧ ଦାନାରେ ମିଶାଇ ଖାଇବାକୁ ଦେବାକୁ ହେବ ।
ଅସପରଜିଲୋସିସ୍ -
ଏହା ଏକ ଫିମ୍ପି ଜନିତ ରୋଗ । ଏହା ସାଧାରଣତଃ ବତକ ଛୁଆ (ପ୍ରଥମ ଦୁଇ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ) ଛୁଆମାନଙ୍କୁ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ରୋଗରେ ନିଶ୍ଵାସ ପ୍ରଶ୍ଵାସ ନେବା କଷ୍ଟକର ହୋଇଥାଏ, ଖାଇବା କମିଯାଏ ଏବଂ ବତକ ଛୁଆଗୁଡ଼ିକ ମୁତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡ଼ନ୍ତି । ଏହାକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ବତକ ଘର ସଫା ଓ ଶୁଖିଲା ରଖିବେ । ଛୁଆ ଫୁଟାଇବା ପାଇଁ ରଖିଥିବା ଅଣ୍ଡାଗୁଡ଼ିକୁ ଭଲ ଭାବରେ ସଫା କରିବା ଦରକାର ।
ନିମ୍ନଲିଖିତତ ଟୀକା ବତକମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଏ ।
|
ରୋଗ |
ଟୀକା |
ବୟସ |
ପରିମାଣ ଏବଂ ପଥ |
୧ |
ବତକ ଭୂତାଣୁ |
ଲାଇଫ୍ ମଡିଫାଏଡ଼୍ |
ପ୍ରଥମ ଦିନ |
୦.୨ ମି.ଲି. ଚମଡା କିମ୍ବା ମାଂସ ତଳେ |
୨ |
ହେପାଟାଇଟିସ୍ |
କିମ୍ବା
|
୬ – ୭ ଦିନ
ପ୍ରଜନନକ୍ଷମ ବତକଙ୍କୁ ୨-୩ ଥର ପ୍ରତିମାସ ମାସ ଅନ୍ତରରେ ଟୀକା ଦେବା ଦରକାର |
୦.୫ ମି.ଲି. ଚମଡା କିମ୍ବା ମାଂସ ତଳେ |
୩ |
ବତକ ପ୍ଲେଗ୍ |
ଲାଇଭ ଆଟିନୁଏଟେଡ୍ ଭୂତାଣୁ |
୨ ସପ୍ତାହ |
୦.୫ ମି.ଲି ଚମଡା ତଳେ |
୪ |
ବତକ ପ୍ଲେଗ୍
ବୁଷ୍ଟର ଟୀକା |
|
୮ ସପ୍ତାହ
ପ୍ରତି ୬ ମାସ ଅନ୍ତରରେ |
୦.୫ ମି.ଲି ଚମଡା
୦.୫ ମି.ଲି ଚମଡା
|
୫ |
ବତକ ହଇଜା ( ଡକ କଲେରା ) ବତକ ହଇଜା ( ଡକ କଲେରା ) ବୁଷ୍ଟର ଟୀକା |
ପାସ୍ତୁରେଲା ମଲଟୋସିଡା ଏ ୱାନ୍ ଷ୍ଟ୍ରେନ୍, ଫରମାଲିନ କିଲଡ ପାସ୍ତୁରେଲା ମଲଟୋସିଡା ଏ ୱାନ୍ ଷ୍ଟ୍ରେନ୍, ଫରମାଲିନ କିଲଡ
|
୩ ରୁ ୪ ସପ୍ତାହ
୮ ସପ୍ତାହ |
୧. ମି.ଲି ଚମଡା ତଳେ
୧. ମି.ଲି ଚମଡା ତଳେ |
୬ |
ବତକ ସେପ୍ଟିସେମିଆ
ବତକ ସେପ୍ଟିସେମିଆ ବୁଷ୍ଟର ଟୀକା |
ଫରମାଲିନ୍ କିଲଡ ପାସ୍ତୁରେଲା ଆଣ୍ଟି ପେଷ୍ଟିଫର୍
ଫରମାଲିନ୍ କିଲଡ ପାସ୍ତୁରେଲା ଆଣ୍ଟି ପେଷ୍ଟିଫର୍ |
୨ ସପ୍ତାହ
୯ ସପ୍ତାହ |
୦.୫ ମି.ଲି ଚମଡା ତଳେ
୧. ମି.ଲି ଚମଡା ତଳେ |
୭ |
ଏରିସିପିଲାସ୍ |
ଫରମାଲିନ୍ କିଲଡ ଇ. ଇନ୍ସିଡିଓସା |
୪ ସପ୍ତାହ |
୦.୫ - ୧ ମି.ଲି ଚମଡା ତଳେ କିମ୍ବା ମାଂସ ତଳେ ରୋଗ ଲାଗିଥିବା ସମୟରେ |
(ରୋଗ ଚିକିତ୍ସା ପୂର୍ବରୁ ପଶୁଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତୁ)
ଅଧିକ ଜାଣିବା ପାଇଁ - "ଓୟୁଏଟି"
ସଂଗୃହିତ -
ମୂଳ ବିଷୟ ବସ୍ତୁ
ସଂଶୋଧିତ ବିଷୟବସ୍ତୁ -
Last Modified : 1/16/2020