ଓଡିଶାରେ ଇ-ଶିଶୁ ଯୋଜନା

ଉପକ୍ରମ

ଆମ ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଆମର ମୌଳିକ ଅଧିକାର । ସମସ୍ତ ଶିଶୁ (୧୪ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ) ମାଗଣା ରେ ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷାଦେବା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ସ୍ଵାକ୍ଷର ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଛି ଯାହାର ନାରା ଥିଲା ‘ସର୍ବ ଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ’ । ୨୦୧୦ ଏହି ଯୋଜନାରେ କଳ୍ପନା କରଯାଇଥିଲା ଯେ ସମସ୍ତେ ଏହି ସର୍ବ ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ଵାକ୍ଷର ହେବେ କିନ୍ତୁ ଓଡିଶାରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ପ୍ରଥମରୁ ଆଶାତୀତ ନ ଥିଲା । ସମସ୍ତ ୧୪ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଶିଶୁଙ୍କୁ ମାଗଣାରେ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆଣିବା ଓ ତାଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ କରିବା । କିନ୍ତୁ ବିଗତ ୩-୪ ବର୍ଷ ହେବ ଏହି ଯୋଜନା ସମ୍ପୂର୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲାଣି ।

ପ୍ରଥମେ ସରକାରଙ୍କ କଣ ସବୁ ଅସୁବିଧା ସମୁଖୀନ ହେଲେ

ସରକାର ଶିଶୁମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହିସାବ କରିବାରେ ଅସୁବିଧା ହେଲା ପ୍ରଥମେ ଗ୍ରାମ ଅନୁଯାୟୀ ଶିଶୁଙ୍କ ବିସ୍ତିର୍ଣ ତାଲିକା ମିଳିଲା ନାହିଁ । ଦ୍ଵିତୀୟତଃ ଶିଶୁ ଯେଉଁମାନେ କି ୫ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ  ବୟସରେ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରବେଶକରୁଥିବା ଶିଶୁଙ୍କୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରାଗଲା । କିନ୍ତୁ ସେଥିରେ ମଧ୍ୟ କିଛି ତ୍ରୁଟି ରହିଗଲା, ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିଶୁଙ୍କ ନାମଲେଖାହେବାରୁ ସଠିକ ତାଲିକା ମିଳିପାରିଲା ନାହିଁ । ସମସ୍ତ ଗ୍ରାମ ଓ ସାହି ରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଶିଶୁଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ରହିଲା ନାହିଁ ।

ଇ-ଶିଶୁ ଯୋଜନାର ଶୁଭାରମ୍ଭ

ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ବିସ୍ତିର୍ଣ ତାଲିକା ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ଶିଶୁଗଣନା ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ କଲେ। ଯାହାକି ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘର ଅନୁସାରେ ତଥ୍ୟ କମ୍ପ୍ୟୁଟରକୃତ ସବିଶେଷ ତଥ୍ୟ ଆଧାରରେ ହେଲା । ଏହି ତଥ୍ୟରେ ୦-୧୪ ବର୍ଷ ଶିଶୁଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ ନାମ, ବୟସ, ଲିଙ୍ଗ, ଜାତି, ଶିକ୍ଷାଗତ ଅବସ୍ଥା ଆଦି ନିଆଗଲା । ଏହି ଶିଶୁ ଗଣନାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦେଶ୍ୟ ଥିଲାଯେ ୦-୧୪ ବର୍ଷର ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ  ଶିଶୁଙ୍କ ତଥ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଓ ଅନଲାଇନ ମାଧ୍ୟମରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟରରେ ରଖିବା ଏବଂ ସେହି ସଫ୍ଟୱାର କୁ “ଚାଇଲ୍ଡ ଟ୍ରାକିଂ ସିଷ୍ଟମ” ବା ଇ- ଶିଶୁ କୁହାଗଲା । ଏହି ସିଷ୍ଟମକୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ଅଧୁନାତନ କରାଯାଇ ରଖାଗଲା ଯାହା ଫଳରେ ସମସ୍ତ ଶିଶୁଙ୍କ ନଜର ସରକାର ରଖିପାରିଲେ ।

ଇ-ଶିଶୁ ଯୋଜନାର ସଫଳତା/ଉଦେଶ୍ୟ

• ଇ-ଶିଶୁ ମାଧ୍ୟମରେ ଯେଉଁ ଶିଶୁ ମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଆସୁଛନ୍ତି କି ଆସୁନାହାନ୍ତି ଆଉ ଯେଉଁ ମାନେ ଆସୁନାହନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆଣି ମୁଖ୍ୟସ୍ରୋତରେ ସାମିଲ କରାଇବାରେ ଏହା ସଫଳ ହେଉଛି
• ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ମିଳୁଥିବା ସମସ୍ତ ସୁବିଧା ସେମାନକୁ ଯୋଗାଇବା ଫଳରେ ଶିଶୁମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିଲେ ।
• ଇ-ଶିଶୁ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିଶୁଙ୍କ ସଫଳତା ଓ ବିଫଳତାର ନଜର ରକ୍ଷାଯାଇ ପାରିଲା । ଉଚିତ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇ ଶିକ୍ଷାର ମାନକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଗଲା ।

ସର୍ବ ଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ ସହିତ ଇ-ଶିଶୁ

ଇ ଶିଶୁ ଓଡିଶାରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବା ଫଳରେ ଏହା ସର୍ବଶିକ୍ଷା ଅଭିଯାନ ଓ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଆଗେଇ ନେବାରେ ବହୁତ ସହାୟକ ହେଲା ।

• ବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ବାହାର ଥିବା ଶିଶୁଙ୍କ ତାଲିକା
• ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିଶୁଙ୍କ ତାଲିକା
• ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ମିଳୁଥିବା ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ସାମଗ୍ରୀର ତାଲିକା

୧. ମଧ୍ୟାନ ଭଜନ

୨. ବିଦ୍ୟାଳୟ ପୋଷାକ

୩. ମାଗଣା ପୁସ୍ତକ

୪. ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ରାଶି

• ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିଶୁଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି
• ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ବାରମ୍ବାର ଅନୁପସ୍ଥିତି
• ବିଦ୍ୟାଳୟ ବାହାରେ ଥିବା ଶିଶୁ କେଉଁ କାରଣରୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଆସୁନାହାନ୍ତି ତା’ର ତାଲିକା
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁର ସଫଳତା
• ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଥିବା ଶିଶୁଙ୍କ ତାଲିକା
• ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ଶିଶୁଙ୍କ ଚିହ୍ନଟ
• ବିଦ୍ୟାଳୟ ଛାଡିଥିବା ଶିଶୁଙ୍କ ହାର
• ୦-୫ ବର୍ଷ ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ ଅଗ୍ରୀମ ଯୋଜନା

ଯୋଜନାର ବିକାଶ କିପରି ହେଲା

ଓଡିଶା ଶିଶୁ ଗଣନା ୨୦୦୫

• ଚାଇଲ୍ଡ ଟ୍ରାକିଂ ସିଷ୍ଟମ ଓଡିଶା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଓ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ବିଭାଗର ମିଳିତ ଉଦ୍ୟମରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।
• ଅଦ୍ଵିତୀୟ EMIS କୋଡ ମାଧ୍ୟମରେ ୫୨୦୦୦ ଗ୍ରାମର ରେକର୍ଡ
• ୪୫୦୦୦ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ୭୮ ଲକ୍ଷ ଘର ସର୍ବେକ୍ଷଣ କରଯାଇଥିଲା
• ୧୦.୫ ଲକ୍ଷ ଶିଶୁଙ୍କ (୦ରୁ ୧୪ ) ଡାଟା ବେସ ICR ସିଷ୍ଟମ ଦ୍ଵାରା କରାଗଲା ।
• ଚାଇଲ୍ଡ ଟ୍ରାକିଂ ସିଷ୍ଟମ ସଫ୍ଟୱାର ଏହି ଲିଂକରେ ଉପଲବ୍ଧ

  "ଚାଇଲ୍ଡ ଟ୍ରାକିଂ ସିଷ୍ଟମ"

  ଯାହାଦ୍ଵାରା ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଶିକ୍ଷକ ଓ ଛାତ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ଵୟ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ ।
• ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଭାଗର ସାହାଯ୍ୟ ଫଳରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ରେ ତଥ୍ୟ ଓ ଆବଶ୍ୟକ ସଫ୍ଟୱାରର ଉନ୍ନତି କରାଯାଇପାରିଲା

ଅନ୍ୟ ବିଭାଗର କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଅପରିହାର୍ଯ

• ଏହି ତଥ୍ୟ ଆଧାରରେ ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିଭାଗର ମଧ୍ୟ ମଧ୍ୟାନ ଭୋଜନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ସୁବିଧାରେ ହୋଇପାରୁଛି ।
• ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଓ ଜନଜାତି ବିଭାଗ ମଧ୍ୟ ଏହି ତଥ୍ୟ ଆଧାରରେ ଆଦିବାସୀ ଶିଶୁଙ୍କ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସହାୟକ ହୋଇପାରୁଛି
• ଶ୍ରମ ବିଭାଗ ମଧ୍ୟ ସହଜରେ ଶିଶୁ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ତଥ୍ୟ ପାଇପାରୁଛି ।
• ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗ ଏହି ତଥ୍ୟକୁ ନେଇ ଶିଶୁଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ଓ ପ୍ରତିଷେଧକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ ଅତି ସହଜରେ କରି ପାରୁଛି ।
• ଅଣସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ବା ଅନୁସନ୍ଧାନ ସଂସ୍ଥା ଏହି ତଥ୍ୟକୁ ତାଙ୍କର ସମାଜମଙ୍ଗଳ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲଗାଉଛନ୍ତି ।

ଆଧାର

ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ଓଡିଶା ସରକାର

"ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ"

"OPEPA"